نازلی حیدرزاده
طی روزهای گذشته، پس از اعلام آغاز پرداخت وام ازدواج به متقاضیان به مبلغ ۵۰ میلیون تومان با یک ضامن، تعدادی از مراجعه کنندگان به بانکها با مشکلات مختلفی برای دریافت وام رو به رو شدهاند که می توان به شرایط دریافت آن و تعداد ضامنهای لازم اشاره کرد.
برخی بانکها از پرداخت وام با یک ضامن خودداری می کنند این در حالی است که پرداخت وام باید تنها با یک ضامن انجام شود و تعدد ضامن غیر قانونی است.
بیشتر متقاضیان وام ازدواج به بخشنامه بانک مرکزی مبنی بر پرداخت وام ازدواج با سفته و یک ضامن معتبر اشاره و از این موضوع که برخی بانکهای استان هنوز برای پرداخت این تسهیلات، 2 ضامن طلب میکنند و موجب سرگردانی آن ها شده اند گلایه می کنند؛ زوج هایی که به امید دریافت این وام ثبت نام کرده و چندین ماه انتظار کشیده اند.
چهاردهم ماه جاری، «تندگویان» معاون سامان دهی امور جوانان اعلام کرده بود که درخواست بیش از یک ضامن برای وام ازدواج از سوی بانک ها غیر قانونی است و مراجعه کنندگان می توانند شکایات خود را در سایت بانک مرکزی ثبت کنند.
او گفته بود: افراد با ثبت شماره شعبه و شماره تسهیلات شکایت خود را ثبت کنند و بانک مرکزی در اینباره رسیدگی خواهد کرد.
چه دردی را دوا می کند؟
«غلام پور» یکی از جوانانی که سال گذشته ازدواج کرده است، به این گفته استناد می کند و می گوید: اگر برای ثبت شکایت اقدام کنیم چه دردی از ما دوا می کند و چه موقع به آن رسیدگی می شود؟ باید دست روی دست بگذاریم تا جواب شکایت مان بیاید و زمان زیادی را برای خرید جهیزیه از دست می دهیم.
البته «تندگویان» دلیل این که برخی بانک ها ضامنهای بیشتری را از متقاضیان در خواست می کنند، کافی نبودن پایه حقوق ضامن متناسب با مبلغ وام و اقساط برشمرده بود.
«غلام پور» که به تازگی به یکی از شعبه های بانک در بجنورد مراجعه و ضامن با حقوق مکفی معرفی کرده است، در این باره اظهارمی کند: ابتدا یکی از اقوام خود را به عنوان ضامن به بانک معرفی کردم اما بعد از استعلام مسئول شعبه گفت به دلیل این که حقوقش پایین است نمی تواند ضمانت او را برای وام 100 میلیون تومانی بپذیرد.
او اضافه می کند: بعد از چند روز دوندگی سرانجام یکی از آشنایانم که پایه حقوق خوب و متناسب با مبلغ اقساط وام را دارد، در رودربایستی قرار گرفت و ضامن من شد اما بانک باز هم سنگ اندازی کرد و گفت باید یک ضامن دیگر هم معرفی کنم.
او که از سال گذشته منتظر دریافت وام ازدواج است، اظهارمی کند: برخی بانک ها آن قدر ما را سر می دوانند که باید بی خیال وام گرفتن شویم.
روزنه امید و مشکلی که ایجاد شد
آذر سال گذشته بود که لایحه بودجه تقدیم مجلس و مشخص شد پیشنهاد دولت این است که مبلغ وام ازدواج سال 99 همان 30 میلیون تومان سال قبل باقی بماند اما نمایندگان مجلس به این مبلغ واکنش نشان دادند و در کمیسیون اقتصادی مبلغ 50 میلیون تومان برای سال 99 تصویب شد.
در این شرایط اقتصادی که برای بسیاری از زوج ها هزار تومان هم هزار تومان است و برای آن حساب و کتاب می کنند روزنه امیدی باز شد تا با چشم پوشی از ثبت نام در سامانه وام ازدواج، منتظر بمانند در سال جدید برای دریافت این تسهیلات اقدام کنند، حالا خیلی از آن ها با توجه به بالا بودن مبلغ وام، برای پیدا کردن ضامنی که مورد تایید باشد دچار مشکل شده اند.
5 ماه انتظار برای وام
«ربانی» جوانی که دوشنبه به همراه همسرش به یکی از بانک های بجنورد مراجعه کرده بود، در این باره می گوید: پارسال با شنیدن خبر افزایش وام ازدواج در سال جدید با وجود این که کارهای ثبت نام را انجام و مدارک را به بانک تحویل داده بودیم اما دست نگه داشتیم تا بتوانیم در مجموع 100 میلیون تومان تسهیلات ازدواج بگیریم و وسایل زندگی مشترک مان را خریداری کنیم.
او ادامه می دهد: بعد از بازگشایی بانک ها در سال جدید، تقریباً هفته ای 2 بار مراجعه و هر بار ضامنی را معرفی می کنم اما آن ها نمی پذیرند و من را بلاتکلیف می گذارند.
او با بیان این که حدود 5 ماه صبر کردم تا 100 میلیون تومان وام ازدواج بگیرم، اظهارمی کند: در این مدت قیمت بیشتر لوازم خانگی چند برابر افزایش یافت و افرادی مانند من که سال گذشته چیزی نخریدند ضرر کردند زیرا با سختگیری های بانک ها نمی توانیم این مبلغ را بگیریم و از سوی دیگر باید اجناس مورد نیازمان را با چندبرابر قیمت تهیه کنیم.
اگر پارسال وام می گرفتیم...
یکی دیگر از زوج های جوان که برای ضامن بانکی به گفته خودش مدام به دوست و آشنا رو می زند، می افزاید: با این که در خبرها خواندم برای وام ازدواج فقط یک ضامن لازم و درخواست بیش از یک ضامن از سوی بانک ها غیر قانونی است اما با مراجعه به بانک متوجه شدم این موضوع فقط در حد خبر است و حتی یکی از کارمندان از آن اظهار بی اطلاعی کرد.
او خاطرنشان می کند: پاییز سال گذشته ازدواج و بلافاصله در سایت وام ازدواج ثبت نام کردم اما زمانی که متوجه شدم در سال 99 وام ازدواج به 50 میلیون تومان افزایش می یابد انصراف دادم و امسال که برای وام ازدواج اقدام کرده ام با مشکل ضامن مواجه شده ام.
او می افزاید: متصدی بانک زمانی که متوجه شد برای ضامن دچار مشکل شده ام به من پیشنهاد داد وام کمتری در حد 20 تا 30 میلیون تومان بگیرم اما من که ماه ها صبر کردم حالا همان مبلغ پارسال را دریافت کنم؟
او به افزایش قیمت لوازم خانگی اشاره می کند و می افزاید: اگر پارسال من و همسرم همان وام 60 میلیون تومانی را می گرفتیم و بخشی از لوازم مورد نیاز زندگی مشترک مان را می خریدیم وضعیت بهتری داشتیم.
تمام امیدم وام ازدواج بود
یکی از شهروندان هم با بیان این که یکی از اقوام خود را که کارمند دولت با حقوق 4 میلیون تومان بود برای ضمانت به بانک معرفی کرده است تا برای فرزندش وام ازدواج بگیرد اما بانک او را به تنهایی نپذیرفت، می افزاید: حالا باید یک ضامن دیگر را پیدا کنم اما در این شرایط اقتصادی بعید می دانم فردی ضامن شود و کارم راه بیفتد.
او که به ذکر نام خود در این گزارش تمایلی ندارد، ادامه می دهد: با یک حقوق بازنشستگی نمی توانم جهیزیه فرزندم را تهیه کنم و امیدوارم پیگیری هایم نتیجه بدهد و بتوانیم وام را با یک ضامن دریافت کنیم.
در همین خصوص «هدایتی» دبیر کمیسیون هماهنگی بانک های خراسان شمالی می گوید: منظور بانک مرکزی از معرفی یک ضامن برای وام ازدواج، ضامن معتبر و مورد تایید بانک و ممکن است برخی ضامن هایی که در این مورد معرفی می شوند از نظر بانک جوابگوی بدهی نباشند و نمی توان آن ها را به عنوان ضامن در نظر گرفت.
او می افزاید: خیلی از ضامن ها به تنهایی ضمانت نمی کنند و شرط خود را آمدن ضامن دیگر بیان می کنند و متقاضیان وام باید به این موضوع توجه کنند.
او می گوید: هیچ قانونی در مورد ضامن تکلیف نکرده است که شرایط او باید چگونه باشد بلکه این شرایط بر عهده رئیس بانک است و بانک هر ضامنی را تشخیص داد همان ملاک قرار می گیرد.
او درباره ضامن معتبر از نظر بانک خاطرنشان می کند: ضامن نباید بدهی معوقه و چک برگشتی داشته باشد ضمن این که باید توانایی مالی بازپرداخت قسط را داشته و ضامن فرد دیگری نشده باشد.
او با طرح این پرسش، ضامنی که حقوقش پایین باشد در صورت پرداخت نکردن اقساط از سوی متقاضی، بانک چگونه 100 میلیون تومان را وصول کند؟ ادامه می دهد: تنها کارمند، ضامن معتبر نیست بلکه دارنده شغل آزاد نیز می تواند ضامن شود البته باید شرایط یاد شده را داشته باشد.
«هدایتی» تصریح می کند: سال گذشته زمانی که اعلام شد تسهیلات ازدواج در سال 99 به 50 میلیون تومان افزایش می یابد بسیاری از زوج ها از ثبت نام منصرف شدند و آن هایی هم که ثبت نام کرده بودند مراجعه نکردند.
به گفته او، سال گذشته 10 هزار و 878 فقره وام ازدواج به مبلغ 3 هزار و 459 میلیارد و 204 میلیون ریال در استان پرداخت شد.
او می افزاید: 5 هزار و 937 نفر در استان در نوبت دریافت تسهیلات ازدواج قرار دارند.