آن چه درباره بیماری «کرون» باید بدانید
بیماری «کرون» یکی از بیماری های گوارشی است که شیوع آن در جوانان افزایش یافته است. دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، نکاتی را که لازم است درباره بیماری کرون بدانید منتشر کرده است که در ادامه آن را می توانید بخوانید: بیماری کرون یکی از انواع بیماری های التهابی روده محسوب می شود. تخمین زده می شود بیش از 780 هزار آمریکایی به این بیماری مبتلا هستند. تاکنون محققان درباره چگونگی شروع بیماری، افراد مستعد ابتلا به بیماری یا چگونگی مدیریت بهتر علائم آن به نتیجه قطعی نرسیده اند. بیماری کرون اغلب روده کوچک و کولون(روده بزرگ) را درگیر می کند، اما می تواند در هر قسمتی از مسیر گوارشی از ابتدای دهان تا ناحیه مقعد را درگیر کند. شدت علائم این بیماری می تواند از خفیف تا شدید و تهدید کننده زندگی باشد. علائم بیماری کرون معمولاً به تدریج پیشرفت می کند اما ممکن است به ندرت نیز شاهد شروع تصادفی و سریع علائم باشیم. علائم اولیه بیماری کرون شامل اسهال، کرامپ های شکمی، مدفوع خونی، تب، هذیان، بی اشتهایی و کاهش وزن های بی دلیل باشد. علائم این بیماری می تواند با سایر شرایط و بیماری ها مانند مسمومیت های غذایی، معده دردهای عصبی و آلرژی های غذایی اشتباه گرفته شود. در صورت تداوم علائم خود باید حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید.
علائم شدید بیماری شامل فیستول های دردناک، زخم های مسیر گوارشی، التهاب مفاصل و پوست و اختلال تنفسی یا کاهش توانایی فرد در ورزش به دلیل آنمی می تواند باشد. تشخیص اولیه و زودهنگام بیماری از بروز مشکلات بعدی جلوگیری می کند و منجر به شروع زودهنگام روند درمان خواهد شد.
انواع بیماری کرون
انواع بیماری کرون شامل این موارد است:
1- گاسترودئودنال که قسمت هایی از معده و ابتدای روده کوچک را درگیر می کند.
2- ژژنوایلئیت که قسمت میانی روده کوچک را درگیر می کند.
3- ایلئیت که قسمت های انتهایی روده کوچک را درگیر می کند.
4- ایلئوکولیت که قسمت های انتهایی روده کوچک و کولون را درگیر می کند.
5- کرون که قسمت روده بزرگ را درگیر می کند.
اتیولوژی این بیماری به طور دقیق مشخص نیست اما شرایط خود ایمنی می تواند منجر به شروع فرایند بیماری شود. اگر چه اختلال عملکرد سیستم ایمنی می تواند در اتیولوژی بیماری دخیل باشد اما تاکنون این بیماری را به صورت قطعی در دسته بیماری های خودایمنی قرار نداده اند.
عوامل خطر
عوامل خطر بیماری شامل برخی از ژن های خاص، داشتن خویشاوندان مبتلا به این بیماری و به ویژه دوقولویی بودن، مصرف سیگار، مصرف برخی داروها مانند داروهای ضدبارداری خوراکی، آنتی بیوتیک ها و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی و زندگی شهری است.
راه های تشخیص
بیماری کرون معمولاً بر اساس نتایج حاصل از تغییرات نمونه بافتی گرفته شده از فرد در آندوسکوپی فوقانی یا تحتانی تشخیص داده می شود. سایر آزمایش ها نیز ممکن است در کنار علائم و نشانه ها برای تشخیص بیماری کمک کننده باشند. این آزمایش ها شامل آزمایش های خون یا مدفوع، آندوسکوپی و کولونوسکوپی است. همچنین ام ار آی یا سی تی اسکن نیز می تواند به تشخیص بیماری کمک کند.
درمان بیماری
تاکنون برای بیماری کرون درمان قطعی یافت نشده است اما علائم آن را می توان مدیریت کرد. گزینه های درمانی مختلف برای مدیریت شدت علائم در نظر گرفته شده است.
داروها: می توان از داروهای ضد اسهال، ضدالتهاب، ترکیبات طبیعی و تعدیل کننده های سیستم ایمنی استفاده کرد.
اگر درمان های کمتر تهاجمی و تغییرات سبک زندگی علائم بیماری را بهبود نبخشد ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشیم.
رژیم غذایی
غذا نمی تواند باعث ایجاد بیماری شود اما می تواند منجر به عود علائم شود. برنامه غذایی که برای یک فرد مبتلا مفید است می تواند برای دیگر افراد بی اثر باشد. مهم است که بدانیم کدام ترکیبات غذایی برای کنترل علائم ما مفید بوده که از طریق پیگیری علائم و نشانه های خود با مصرف مواد غذایی مختلف و از طریق مشورت با پزشک متخصص یا مشاور تغذیه می توانیم آن را مدیریت کنیم. تغییرات رژیم غذایی که می تواند به کاهش شدت علائم بیماری کمک کند عبارت است از:
1- کاهش فیبر: برخی افراد با دریافت فیبر غذایی بیشتر ممکن است دچار تشدید علائم گوارشی شوند . در این صورت ممکن است لازم باشد از رژیم های کم باقی مانده با مشورت پزشک متخصص یا مشاور تغذیه بهره ببریم.
2- محدودیت مصرف چربی: بیماری کرون ممکن است با توانایی بدن در متابولیسم و جذب چربی تداخل ایجاد کند. با این حال یک مطالعه حیوانی انجام شده روی 2017 موش نشان داد که رژیم غذایی با مقادیر بالای چربی های گیاهی ممکن است اثرات مثبتی در میکروبیوتای روده افراد مبتلا به کرون ایجاد کند.
3- محدودیت مصرف لبنیات: حتی اگر به عدم تحمل لاکتوز مبتلا نباشید، بدن شما ممکن است در هضم برخی از محصولات لبنی در طول دوره بیماری با مشکل موجه شود.
4- نوشیدن آب: بیماری کرون می تواند در توانایی جذب آب از مسیر گوارشی اختلال ایجاد کند و منجر به دهیدراته شدن و کم آبی بدن شود که در شرایط اسهال یا خونریزی های گوارشی ممکن است تشدید شود.
5- دریافت ویتامین ها و مواد معدنی: این بیماری می تواند بر توانایی روده در جذب مواد مغذی اثرگذار باشد. ممکن است دریافت مواد مغذی از طریق غذایی کافی نباشد که در این صورت با مشورت پزشک متخصص یا مشاور تخصصی می توانید به دریافت مکمل های ویتامین اقدام کنید.
برخی از افراد از طب مکمل و جایگزین برای کمک به مدیریت علائم خود استفاده می کنند. سازمان غذا و دارو استفاده از این درمان ها را تایید نکرده اما برخی افراد در کنار درمان اصلی خود از آن بهره می برند. بدون مشورت با پزشک خود هیچ درمانی مکملی را به درمان اصلی خود اضافه نکنید.
درمان های مکمل
برخی درمان های مکمل عبارت است از:
1- پروبیوتیک: مصرف پروبیوتیک ممکن است باعث جلوگیری از بر هم خوردن تعادل میکروبیوتای روده در افراد بیمار شود.
2- پره بیوتیک: مواد غذایی پره بیوتیک ترکیبات غذایی بالقوه مفیدی هستند که به تغذیه باکتری های مفید روده می پردازد و منجر به افزایش تعداد آن ها می شوند.
3-روغن ماهی: تحقیقات درباره استفاده از ماهی های روغنی سرشار از امگا3 مانند سالمون و ماکرل در افراد مبتلا به کرون ادامه دارد.
4- مکمل ها: برخی گیاهان، ویتامین ها و مواد معدنی ممکن است باعث کاهش علائم بیماری شود. تحقیقات درباره اثربخشی انواع مختلف مکمل ها در حال انجام است.
5- طب سوزنی: تحقیقات نشان داده طب سوزنی درکنار موکساتراپی(نوعی طب سنتی چینی که شامل سوزاندن گیاهان دارویی در سطح یا نزدیکی پوست ) ممکن است به بهبود علائم بیماری کمک کند.
در صورت استفاده از هرگونه روش درمانی یا مصرف داروهای بدون نسخه حتماً پزشک خود را مطلع کنید. برخی از مواد می توانند بر کارایی داروها یا اثربخشی درمان ها اثرگذار باشند. در برخی موارد تداخل یا عارضه جانبی داروها می تواند خطرناک و تهدید کننده زندگی فرد باشد.