
آسمان بجنورد باز هم زیر تیغ ریزگردها قرار گرفت
تعداد بازدید : 2
این داستان غم انگیز تا کِی ادامه دارد؟!

صبح دیروز باز هم شاخص کیفیت هوا در بجنورد به مرز ۵۰۰ رسید و در وضعیت خطرناک و آسمان مرکز استان باری دیگر زیر تیغ ریزگردها قرار گرفت؛ با این وضعیت این پرسش ایجاد می شود که داستان غم انگیز آلودگی هوای این شهر تا کِی ادامه خواهد داشت؟ با افزایش شاخص آلودگی هوا، کارگروه اضطرار استان دیروز تشکیل جلسه داد و با بررسی ابعاد مختلف آلودگی گرد و غبار روز سه شنبه، طبق گفته «شفیق» مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان شمالی مصوباتی به این شرح داشت: 1- محدودیت فعالیت سنگ شکن های اطراف شهر بجنورد توسط اداره کل صمت اعمال شود. 2- اطلاع رسانی دانشگاه علوم پزشکی در خصوص رعایت موارد بهداشتی در چنین شرایطی از طریق صدا و سیمای مرکز استان. 3- زیرنویس توصیه های پزشکی توسط صدا و سیمای خراسان شمالی. 4- تامین و توزیع ماسک مورد تایید دانشگاه علوم پزشکی استان، توسط هلال احمر در بعضی از میادین شهر بجنورد. 5- اعمال ممنوعیت و محدودیت فعالیت های ورزشی در فضای باز توسط اداره کل ورزش و جوانان در طول روز سه شنبه .
این مسئول همچنین از خرید و نصب دستگاه های متعدد تشخیص آلودگی در سطح استان خبر داد.
ایرنا هم در این زمینه نوشت: روز سه شنبه ۲۸ شهریور، ریزگردها برای چندمین بار در سال جاری ریههای بجنورد را مورد نشانه قرار داد که این شرایط نگران کننده و نیازمند عزمی همگانی برای اجرای راهکارهای کاهش آلودگی هوا و حفظ سلامت در این شهر ۲۳۰ هزار نفری است.
فکر می کردیم با پایان کرونا دیگر از همراه داشتن سپر ماسک و حساسی های بهداشتی خلاص می شویم اما همچنان وقتی برای بیرون رفتن از منزل آماده میشوم صدای مادرم را می شنوم که مرا به استفاده از ماسک آن همراه همیشگی در ایام تلخ کرونایی فرا می خواند.
انگار ماسک حالا حالاها باید در شهر کوچک بجنورد مورد استفاده قرار گیرد و ربطی به تمامی کرونا هم ندارد. این جا نه تهران است و نه اهواز؛ این جا شهری است که سال های سال با آب و هوای دلنشین و خوبش مشهور بود اما این روزها ریزگردها به ریه های تنفسی اش حمله شده و دیگر پیاده روی در خیابانهایش به جای جا آوردن حال آدمی، حالت را بد میکند و گلویت را می سوزاند. گاهی اوقات برای دوری از زندگی مدرن و شهرنشینی به روستاها و طبیعت بکر پناه می بردیم تا از هوای پاک روستا بهره ببریم اما چندی است در آن مناطق نیز دیگر خبری از هوای پاک نیست و پای مهمان ناخوانده ریزگرد آن جا هم باز شده است. برای این وضعیت بحرانی اگرچه برخی کارشناسان انگشت شماتت را به سمت سنگ شکن ها، کاسه ای بودن شهر یا کم کاری شهروندان در کاشت درخت دراز می کنند اما به گفته متولیان امر، آلودگی هوای این روزهای خراسان شمالی بیشتر به سمت ریزگردها قرار دارد و کانون این مهمان های ناخوانده از بیابان های داخل استان و یا کشور همسایه ترکمنستان معرفی می شود. اما هر آن چه است دیگر ریه های این شهر به خِس خِس افتاده و نیازمند عزمی همگانی برای رهایی از این وضعیت است.
بیابان قره قوم ترکمنستان که از آن به عنوان بزرگ ترین کویر شنی جهان نام برده می شود، حکایت های خوش و ناخوش برای این کشور و استان های خراسان شمالی و رضوی دارد.
بیابان قره قوم که از واژه ترکی- ترکمنی به معنای شن سیاه گرفته شده افزون بر ۷۰ درصد از خاک ترکمنستان همسایه شمالی کشورمان را در برگرفته است. رئیس اداره پیش بینی هواشناسی خراسان شمالی در این باره گفت: موقعیت جغرافیایی شهر بجنورد و وجود کوه در اطراف شهر، همچنین پایین بودن ارتفاع محل قرارگیری شهر نسبت به مناطق اطرافش، شرایطی را فراهم کرده است که باعث ماندگاری بیشتر هوا در سطح شهر می شود.
«مهری هاشمی دوین» اظهار کرد: کاهش بارندگی و خشکسالی سالهای اخیر، باعث تغییر در بافت خاک و کاهش پوشش گیاهی شده است که با وزش باد، پدیده گرد و غبار به وجود می آید. همچنین در قسمت های بیابانی جنوب استان، شاهد برخاستن گرد و غبار هستیم اما بیشترین سهم در به وجود آمدن این پدیده، دشت قره قوم در کشور همسایه ترکمنستان است. وی افزود: بعضاً منشأ ریزگردها در استان، مناطق غرب کشور است که این امر به ندرت در استان اتفاق افتاده است.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی در مورد عوامل آلودگی هوا گفت: علت کاهش کیفیت هوا و آلودگی هوای بجنورد ریزگردها و گرد و غبار در آسمان است و در این شهر، منابع گازی سهم بسیار کمتری در آلایندگی هوا دارد.
«حسین هراتی» با بیان این که مشکل آلودگی هوا در استان، افزایش ریزگردها در آسمان است که علت آن وجود کانون های گرد و غبار در داخل و کشور همسایه است، تصریح کرد: زمین های کشاورزی رها شده در جنوب استان و دشت قره میدان در مانه و سملقان از منابع تولید گرد و غبار در استان است و همچنین دشت قره قوم در کشور همسایه ترکمنستان از دیگر کانون های ریزگردهاست.
وی افزود: کاهش بارندگی و وقوع خشکسالی ها، رها شدن زمین های کشاورزی بعد از برداشت محصول، کاهش دبی رودخانه ها یا خشک شدن بستر آن، پایین آمدن سطح آب سدها و از بین رفتن مراتع و فضای سبز به دنبال چرای بی رویه دام باعث تغییر در بافت خاک شده که با وزش باد گرد و غبار برخاسته از این مناطق به آلودگی هوا دامن می زند. وی با اشاره به مطالعاتی که سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص منشأیابی گرد و غبار در استان انجام داده است، اضافه کرد: در جنوب استان حدود ۲۰۰ هزار هکتار کانون گرد و غبار در تولید مستقیم گرد و غبار دخیل است که در اسفراین، گرمه و جاجرم حدود ۱۵ هکتار جزو مناطق بحرانی است که مستعد تولید گرد و غبار است.
«هراتی» با بیان این که سهم سنگ شکن ها و کارخانه ها در تولید گرد و غبار و آلایندگی هوای بجنورد ۱۵ تا ۲۰ درصد برآورد می شود، خاطرنشان کرد: تخریب ساختمان ها، ساخت و سازهای جدید و وجود معابر خاکی در شهر باعث ایجاد گرد و غبار بیشتر در سطح شهر می شود.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی با اشاره به این که سرانه فضای سبز در وضعیت استاندارد در شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر، ۱۵ متر مربع است، گفت: سرانه فضای سبز در پی تبدیل باغ ها و قطع درختان سطح شهر برای ساخت ساختمان های جدید کاهش یافته که خود دلیلی برای افزایش آلودگی است.
وی درباره راهکارهای کاهش میزان گرد و غبار گفت: مدیریت چرای دام، جلوگیری از قطع درختان، جلوگیری از تخریب مراتع و کاشت درختان مقاوم به خشکسالی در مناطق بحرانی برای حفاظت از خاک می تواند در کاهش میزان گرد و غبار موثر باشد اما به دلیل تغییرات اقلیم و کاهش بارندگی نمی توان انتظار داشت که مشکل تولید گرد و غبار در استان کاملاً برطرف شود.
دبیر ستاد ملی مقابله با گرد و غبار همدر سفر به خراسان شمالی گفت: منشأ آلودگی هوا و افزایش حجم ریزگردها در شهرستان بجنورد کانون خارجی است که باید این پدیده زیست محیطی با همکاری کشورهای دیگر برطرف شود. «علیمحمد طهماسبی بیرگانی» افزود: اگرچه برخی عوامل داخلی همچون سنگ شکن ها در آلودگی هوای بجنورد نقش دارد اما منشأ اصلی آن کانون خارجی است. وی گفت: کانون های گرد و غبار در کشور شناسایی و برنامه های هدفمندی نیز برای مقابله با آن تدوین شده است اما این اقدامات فرامنطقه ای زمانبر و نیازمند تعامل همه بخش هاست.
از سوی دیگر، نماینده مردم بجنورد، مانه، سملقان، جاجرم، گرمه و راز و جرگلان در مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرگزاری خانه ملت، با اشاره به درخواستش از رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در مورد برگزاری جلسه مدیریت بحران در خراسان شمالی در مورد گرد و غبار گفت: هفته آینده با حضور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور یا معاون وی جلسه مدیریت بحران در مورد غبار در خراسان شمالی برگزار خواهد شد. دکتر «سیدمحمد پاکمهر» افزود: به طور قطع اگر امروز نسبت به مسئله گرد و غبار خراسان شمالی که به اذعان ترکمنستان با منشأ صحرای قره قوم در حال شکل گیری است بی توجهی شود چه بسا به زودی این پدیده دامنگیر اکثر استان های نوار شمالی کشور شود. وی ادامه داد: این موضوع باید از طریق دیپلماسی فعال و با حضور سفیر ترکمنستان، وزیر امور خارجه کشور و روسای محیط زیست ترکمنستان و ایران پیگیری شود. وی یادآور شد: چنان چه نسبت به این موضوع بی توجهی شود سوال از وزیر را در دستور کار قرار خواهیم. در این خصوص برای جلوگیری از تشدید بیماری ها در روزهای آلوده ضروری است فعالیت دستگاه های استان با حساسیت و محدودیت انجام و همچنین فعالیت سنگ شکن ها محدود شود.