حرف های «مسعود ده نمکی» درباره «دادستان»
تعداد بازدید : 130
شمشیر دولبه در سریال سازی
مریم ضیغمی- «مسعود ده نمکی» را سال هاست علاقه مندان به هنر هفتم و بینندگان قاب شیشه ای می شناسند، این نویسنده و کارگردان که دانش آموخته علوم سیاسی است، پیش از این که وارد وادی کارگردانی شود، دست به قلم بود البته نه به عنوان فیلم نامه نویس بلکه در مسند روزنامه نگار. او بعد از سال ها فعالیت رسانه ای با ساخت یک مستند فعالیت در عرصه کارگردانی را تجربه کرد و با ساخت سه گانه «اخراجی ها» به شهرت رسید. این نویسنده و کارگردان بعد از ساخت 2 سریال «دارا و ندار» و «معراجی ها» با سریال «دادستان» با نگاهی جدیدتر و شجاعانه به خط قرمزها پرداخته است و تلویزیون هم در پرداختن به این مسائل روی خوش نشان داده و «ده نمکی» را در ساخته اخیرش همراهی کرده است. «دادستان» با ریتم تند و پروداکشن عظیم و پربازیگرش به تهیه کنندگی «محمد خزاعی» مهمان شبکه سوم سیماست و این موضوع بهانه گفت و گوی ما با «ده نمکی» شد.
شما پس از ساخت 2 سریال «دارا و ندار» و «معراجیها» بعد از سال ها با «دادستان» به تلویزیون برگشتید که واکنش های مثبت و منفی زیادی داشت. رمز این که کارهایی که می سازید واکنش برانگیز هستند، چیست؟
نوع نگاه و پرداختن به مضامینی که کمتر سمت اش می روند یا دغدغه اش را دارند واکنش برانگیز است و حرف را باید در زمان خودش زد. به هر حال ما آن موقع که سریال «دارا و ندار» را برای شبکه 5 ساختیم دیدیم که بسیار استقبال شد و تنه به تنه شبکههای پرمخاطب دیگر زد یا زمانی که سریال «معراجی ها» ساخته شد تاثیر اجتماعیاش این بود که بعد از آن در خصوص دفن پیکر شهدا در هیچ دانشگاهی مسئله ای نداشتیم و به بسیاری از شبهات پاسخ داده شد. حالا هم درخصوص سریال دادستان خیلی ها فکر می کنند مطالبهگری یعنی سیاهنمایی، یعنی نقد انقلاب و دستاوردهایش. دادستان سعی می کند هم حرف مردم را بزند و هم به سمت سیاه نمایی نرود. بعضی ها هم مخاطب خاص سریال هستند که به آن ها برمی خورد!
معمولاً سازمان صدا و سیما را یک سازمان محتاط می دانند اما چه اتفاقی افتاد که «دادستان» با این موضوع حساس به خط قرمزها پرداخت و روانه آنتن شد و مورد استقبال هم قرار گرفت و به نظر می آید که این جا آن احتیاط را نداریم.
نمی دانم؛ این مضمون شمشیر دولبه است و اگر آن را کارگردان دیگری بسازد ممکن است به ضد خودش تبدیل شود؛ به هر حال من حرف های خودم را زدم و مخاطب خودش را داشت. مسئولان تلویزیون در هر دوره ای اجازه داده اند که کارها ساخته شود و هم من حرفم را زده ام و هم سازمان مخاطبش را داشته یعنی برد - برد بوده است. اگر این مضمون را به جای تلویزیون در سینما می ساختم آورده بیشتری برایم داشت و شاید زمان کمتری صرف میشد ولی وقتی سریالی را می سازم تلویزیون ملاحظاتی دارد و من هم ملاحظاتی دارم اما وقتی با تعامل و همراهی باشد این همکاری نتیجه مثبتی دارد، هرچند درخصوص دادستان هجمه ها بیشتر به این سمت بود که تلویزیون و مسئولانش را ترغیب کنند که دست به سانسور بزنند و مضامین ملتهب در قسمت های بعد مطرح نشود. این یک حمله سازمان دهی شده بود و این گونه که شما فکر می کنید، نبود، بلکه جریان نقد سینمایی رسانه ای پشت اش بود.
به عنوان کارگردان چه هدفی از ساخت دادستان داشتید و انتظارتان از ساخت آن چه بود؟
به نوعی می توان گفت که گفتمان عدالت، پاشنه آشیل کارهای من است. به نظر من در این مرحله نگاه جدیدتری به بحث عدالت و مطالبه گری لازم بود. یک نقد درون گفتمانی هم در خصوص مطالبهگری صورت پذیرفت که حساسیت برانگیز بود.
چقدر زمانی که روزنامه نگار و سردبیر بودید به این اتفاق ها نزدیک بودید و آیا آن موقع پیگیری می کردید که الان از این موضوعات به عنوان دستمایه سریال استفاده کرده اید؟
اکنون که سریال به پایان رسیده می توانم بگویم که شخصیت دانشجو و حتی ابوذر به نوعی خاطرات خودم است یا حتی سخنرانیهایی که در مجامع دانشجویی درباره عدالت دارم، حرف هایی است که به صورت دیالوگ درآوردم یعنی چیزهایی که شاید نسل قبلی در تیترهای نشریه می دید، تبدیل به دیالوگ شده است.
خیلیها معتقد هستند که جز شما شخص دیگری نمیتوانست این سریال را برای تلویزیون بسازد.
فیلم ها و سریال های دیگر هم با این مضمون ساخته شده است؛ در جشنواره فیلم فجر امسال و سال گذشته. البته نگاه من به این موضوع متفاوت است.
چه شد که به 2 نویسنده جوان اعتماد کردید و سریال را به سرپرستی شما نوشتند؟
طرح دادستان یک فیلم سینمایی بود که سال گذشته می خواستم بسازم اما در شرایط شیوع کرونا دیدم به موقعیت گذشته برنمی گردد بنابراین برای این که یک طرح سینمایی بسط پیدا کند 2 نویسنده به تیم اضافه شدند و قصه را بسط دادیم و نوشتیم تا در قالب 16 قسمت تولید شد.
چطور این همه هنرور را در سکانس ها سامان دادید؟ با وجود لوکیشن های شلوغ و تعدد بازیگران بدلکار، همه چیز دقیق بود.
یکی بر می گردد به افرادی که سال هاست با یکدیگر کار می کنیم، مثلاً گروه فیلم برداری که تاکنون 6، 7 کار با هم انجام داده ایم. پیدا کردن یکدیگر و نوع شناختی که از هم داشتیم و پیشتولید قوی، یعنی پیش تولید طولانی خیلی به من کمک کرد.
به انتخاب بازیگران رسیدیم که تقریباً نیمی از آن ها بازیگران ثابت ساخته های تان هستند و برخی هم اولین تجربه کاری شان با شماست. چطور به این انتخاب های متفاوت رسیدید؟
بخشی از بازیگران در آثار قبلی با ما همکاری داشتند ولی در دادستان نقشی متفاوت را ایفا کردند مثلاً «بهنوش بختیاری» نقش متفاوتی داشت. بعضی از بازیگران هم جدیداً اضافه شده اند مثل «هومن برق نورد» که این جا نقشی جدی دارد. به نظرم همه بازیگران به خوبی ایفای نقش کردهاند و این همکاری و همدلی سبب شد دادستان این قدر به دل مردم بنشیند.
برنامه بعدی تان چیست؛ سینما یا تلویزیون؟
نمی دانم، تا خدا چه بخواهد.
دلیل این که مخاطبان این قدر ساخته های شما را دوست دارند و ارتباط برقرار می کنند و پرطرفدار هستند، چیست؛ مثلاً اخراجی ها؟
فطری است؛ فکر میکنم هر آن چه از دل برآید لاجرم بر دل نشیند و رمز و راز دیده شدن آثارم این است.
چرا از روزنامه نگاری به سمت فیلم سازی گرایش پیدا کردید؟
مدیوم تصویر نفوذ بیشتری دارد و تاثیرگذارتر است، اگرچه سختتر از روزنامه نگاری است.
با این وجود تاثیرگذاری را در آثارتان دیده اید؟
وقتی می بینید این همه هجمه به سمت من است یعنی تاثیرگذار است.