ادبیات کودک و نوجوان؛ طفلی که بزرگ نشد!
مرتضوی
در روز ادبیات کودکان و نوجوانان همراه شدیم با آن هایی که سال هاست بدون هیچ چشمداشتی برای کودکان می نویسند و معتقدند هنوز ادبیات کودک و نوجوان اول راه است و برای ماندن در این راه پر فراز و نشیب، مجبورند سختی ها و ناهمواری های این راه را تحمل کنند و عاشقانه قلم بزنند؛ همان هایی که معتقدند ادبیات کودک و نوجوان در خراسان شمالی انگار تنها در یک روز خلاصه شده است و برای قد کشیدن و بزرگ شدن این کودک راه بسیار است. اگر چه خراسان شمالی از پرداختن به فرهنگ خود در حوزه ادبیات کودک و نوجوان غفلت نکرده است و به واسطه تنوع و رنگارنگی فرهنگ ها می تواند صاحب ادبیات کودک و نوجوانی متفاوت در کشور باشد، اما این دنیای پرزرق و برق با همه شور و شادی اش هنوز چشم انتظار است و انگار حالا حالاها قصد بزرگ شدن ندارد.
«زهرا داوری» از شاعران نام آشنای کودک و از فعالان عرصه ادبیات کودک و نوجوان خراسان شمالی که با وجود تمام ضعف ها و کاستی ها این عرصه را رها نکرده است و همچنان عاشقانه قلم می زند، از دغدغه ها و کمبودهای این گونه ادبی در استان سخن می گوید و معتقد است: جریان ادبیات کودک و نوجوان نسبت به گذشته تغییر چندانی نکرده است زیرا در استان ادبیات کودک و نوجوان تنها در یک روز، 18 تیر و در برگزاری یک مراسم خلاصه می شود.
او با بیان این که هیچ جشنواره ای مختص ادبیات کودک و نوجوان در استان وجود ندارد، از این که بسیاری از علاقه مندان ادبیات کودک را در کتاب های بازاری خلاصه می کنند و با الگوپذیری از آن ها دست به قلم می شوند و برای چاپ آن ها عجله هم دارند، سخن می گوید و آن را یک آسیب جدی می داند.
وی ادامه می دهد: در واقع باید بگویم افرادی را داریم که با الفبای اولیه ادبیات کودک و نوجوان آشنا نیستند و صرفاً به خاطر علاقه و یادگیری دست به قلم می زنند و این امر سبب شده شاهد رشدی در این عرصه نباشیم.
از سویی از نگاه این شاعر، شاهد کتاب های کلیشه ای از سوی این افراد در استان هستیم، بدون این که نظارت لازم بر نشر آن ها صورت بگیرد و به راحتی برای صدور مجوز اقدام می شود و از سوی دیگر اثری که شاعرنما و نویسنده نما منتشر می کند تغییری در ذائقه ادبی و فرهنگی کودک و نوجوان ایجاد نمی کند.
وی می افزاید: شرایط نسبت به گذشته به واسطه شیوع کرونا سخت تر و برگزاری حلقه های ادبی کم رنگ شده است.
«داوری» خاطرنشان می کند: به نظر می رسد علاقه مندان در شهرستان ها با شیب کندتری در این عرصه حرکت می کنند و دور بودن از اتفاق های ادبی پایتخت و شخصیت های مهم حوزه ادبیات کودک و نوجوان هم مزید بر علت شده است.
وی اظهار می کند: اگر همه نهادها به موازات هم پیش بروند و با هم تعامل و همفکری و برای کودکان و نوجوانان برنامه داشته باشند می توان امید داشت علاقه مندان جدی تر به کار خود برگردند و به شکل حرفه ای این عرصه را دنبال کنند.
«نوشین شعبانی» از نویسندگان بنام کودک و نوجوان هم به جریان ادبیات کودک و نوجوان در کشور و رشد ترجمه در این عرصه می پردازد و از این که اقبال ترجمه بلند و توجه به تالیف کمتر شده است، برای مان می گوید.
او از این که اتفاق خاصی در عرصه ادبیات کودک و نوجوان در استان نیفتاده است و اگر هم وجود دارد و کار تخصصی صورت می گیرد از سوی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است، اظهار می کند: آموزش و پرورش نقش بسیار مهمی در پرورش و تربیت استعدادها دارد که از آن غفلت شده است.
سرپرست کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان خراسان شمالی هم از برنامه های این مرکز برای پرورش استعدادهای حوزه ادبیات کودک و نوجوان سخن می گوید و می افزاید: در حوزه ادبیات کودک و نوجوان ایده و برنامه هایی داریم و در تلاش هستیم اتفاق هایی را رقم بزنیم.
«فرهاد آقابیگی» به راه اندازی پاتوق ادبیات کودک و نوجوان با حضور شاعران، نویسندگان و نوجوانان علاقه مند اشاره می کند و ادامه می دهد: این آمادگی وجود دارد که از ظرفیت نشریات استان در این راستا بهره بگیریم. وی از فعال کردن انجمن ادبی کودک و نوجوان استان خبر می دهد که در شرایط موجود به شکل مجازی با دعوت از استادان این عرصه زمینه برای تعامل و نقد و بررسی آثار فراهم شده است.
وی به آماده سازی گنجینه کتاب و در دسترس قرار دادن موضوعات مورد علاقه کودکان و نوجوانان در عرصه ادبیات هم اشاره می کند و می گوید: در آستانه روز ادبیات کودک و نوجوان از 2 تن از شاعران و نویسندگان این حوزه در استان تجلیل به عمل آمد و آثار کودکان و نوجوانان هم در این رویداد خوانده شد.