وقتی نمک زندگی از حد بگذرد...
علوی
از قدیم گفته اند دعوا نمک زندگی و کمتر خانواده ای است که از این نمک بی بهره باشد. دعوا و کشمکش به طور معمول به دلیل اختلاف نظرهایی است که بین اعضای خانواده به ویژه زوج ها به وجود می آید. با این اختلاف نظرها کم کم زوج ها می توانند از هم شناخت پیدا کنند و با اخلاق هم آشنا شوند و به زندگی مسالمت آمیزی دست پیدا کنند. در این بین دعوا، قهر و آشتی عده ای بیشتر و یک عده کمتر است. گاهی پیش می آید برخی از زوج ها به طور مداوم با هم اختلاف و دعوا دارند و گویا این دعواها هیچ گاه خیال تمام شدن ندارد و زندگی آن ها را بیش از حد شور می کند.
برخی افراد در عین حال که مشکل دارند، برای آبروداری یا هر چیز دیگری که خودشان تصور می کنند سعی دارند با روش های مختلف به دیگران نشان دهند زندگی باثباتی دارند و با اشتراک گذاشتن عکسهایشان در شبکه های اجتماعی خود را خوشبخت جلوه می دهند، عده دیگری پای روان شناسان و مشاوران را به زندگی شان باز می کنند تا از دانش و تجربه آن ها بهره ببرند و سر و سامانی به زندگی شان بدهند. متاسفانه برخی جوانان امروزی که تعدادشان کم نیست، با کوچک ترین اختلافی یا پای خانواده ها را به دعوای شان باز می کنند یا راه جدایی را در پیش می گیرند.
یکی از افرادی که فرزندش درگیر چنین مشکلی است، می گوید: متاسفانه هر چه بیشتر پیش می رویم، زندگی جوان های امروزی با هم دشوارتر می شود زیرا چیزی به نام سازگاری، صبر و تحمل به آن ها یاد داده نشده یا اگر شده است، آن ها اعتقادی به این موارد ندارند و همین طرز تفکر باعث فروپاشی خانواده های زیادی شده است.
وی که تمایلی به ذکر نام خود ندارد، ادامه می دهد: پسرم سال پیش با دختر خانمی ازدواج کرد، مدت زیادی از زندگی مشترک شان نگذشت که متوجه شدیم مدام در حال قهر و آشتی هستند و وقتی به آن گفتیم با هم نزد مشاور بروند موافقت نکردند، از آن پس عروسم به حالت قهر به خانه پدرش رفته است و متاسفانه با حمایت های خانواده اش قصد جدایی از پسرم را دارد. وی ادامه می دهد: این در حالی است که گویا دعوای شان سر اختلاف نظرهای کوچک و لجبازی های بچگانه است و اکنون خانواده عروسم اجازه نمی دهند این زوج با هم مشکلات شان را رفع کنند و به این اختلاف ها دامن می زنند. یکی دیگر از شهروندان که به گفته خودش از قهرهای مکرر همسرش خسته شده است، می افزاید: ما سال های سال است که ازدواج و بارها با همسرم درباره مشکلات مان بحث و تبادل نظر کرده ایم اما او هنوز هم هر وقت بحثی پیش می آید به جای آن که به دنبال رفع مشکل باشد، بلافاصله قهر می کند و تا چندین روز با من و فرزندانم حرف نمی زند. وی می افزاید: در مدت قهر همیشه سعی می کند سر موضوع های کوچک بهانه گیری کند و دعوا راه بیندازد تا من را مقصر ماجرا جلوه دهد، از همه بدتر این است که عذرخواهی را نیاموخته و باید همیشه من برای صحبت کردن پیشقدم شوم.یک کارشناس ارشد روان شناسی عمومی، ریشه قهر کردن را ناشی از این می داند که گاهی برخی افراد از طرف مقابل به دلیل کاری که انجام داده ناراحت هستند و توقع و انتظار آن رفتار را از همسرشان ندارند، گاهی نیز ممکن است قهر کردن به دلیل لجبازی یا فرار از موضوعی ناراحت کننده باشد اما عده ای هم هستند که قهر کردن جزو خصوصیات رفتاری آن هاست و در برخورد با همه وقتی به مشکلی بر می خورند، قهر کردن و فرار از مشکل را بر قرار ترجیح می دهند. به گفته «علیزاده» بر خلاف تصور عمومی همیشه این خانم ها نیستند که قهر می کنند بلکه بسیاری از مردانی که توانایی رفع مشکل را ندارند به قهر کردن و پناه بردن به غار تنهایی خود رو می برند.
وی موفقیت در زندگی مشترک را مرهون این می داند که زن و شوهر به خوبی بتوانند همدیگر را در شرایط مختلف درک کنند، این به معنای آن نیست که هیچ گونه اختلافی بین آن ها وجود نداشته باشد بلکه زمان پیش آمدن اختلاف به جای داد و بیداد سعی کنند آن را ریشه یابی کنند.
وی قهر کردن را ناشی از اختلال های رفتاری افراد درون گرا ذکر می کند و می افزاید: قهر کردن بیشتر در افرادی که درون گرا و در بیان احساسات شان ناتوان هستند رخ می دهد که بیشتر جنبه احساسی دارد و بعد عقلانی در آن وجود ندارد. وی بیان می کند: قهر کردن مداوم طاقت و صبر طرف مقابل را لبریز می کند و شیوه مناسبی برای حل اختلاف محسوب نمی شود.وی خاطرنشان می کند: دعوا و پس از آن قهر کردن فقط به فرد آسیب نمی رساند بلکه این رفتار سبب آزاردادن همسر هم می شود، زیرا علاوه بر لطمه ای که به رابطهشان می زند به دلیل این کــه در این حالت گفتار و رفتارها منفی است، طرف مقابل معنای درست قهر را نمی فهمد یا متوجه خواســته ای که از او دارند، نمی شود. از این رو گفته می شود: همسرانی که این رفتار برای شــان به صورت عادت در آمده است دایم در استرس سرانجام قهر به سر می برند.
وی ارتباط موثر همسران را نخستین گام برای رفع اختلاف و قهر کردن ذکر می کند و می افزاید: زوج ها باید زمان بیشتری را در خانواده به گفت و گوهای دونفره اختصاص بدهند تا از این روش بتوانند با احساسات، خواسته ها و انتظارهای همدیگر آشنا شوند و برای برآورده کردن آن ها بکوشند.
این کارشناس در پاسخ به این سوال که برخی مدام در حال قهر، آشتی و دعوا به سر می برند، این افراد باید چه کنند؟ اظهارمی کند: برخی زوج ها به دلیل ناتوانی در رفع مشکلات شان و این که مهارت های حل مسئله را یاد نگرفته اند بر سر موضوع های کوچک و پیش پا افتاده با هم دعوا می کنند که یادگیری و تمرین حل مسئله می تواند به این افراد کمک کند، البته چیزی مهم تر از گفت و گوی مسالمت آمیز نیست؛ گفت و گوهایی دور از هر گونه خشم، یادآوری گذشته، طعنه و کنایه می تواند به حل ریشه ای مسئله کمک کند.