آینده لبنیات را گویا مدیران فراموش کرده اند
تعداد بازدید : 215
تیغ بی رحم سلاخی بر دامهای شیرده
اسعدی
روند صعودی قیمت گوشت قرمز طی امسال و نیز افزایش قیمت نهاده های دامی و کمبود این نهاده ها در استان و بالا رفتن هزینه نگهداری دام، موجب شده است دامداران و گاوداران تمایلی برای نگهداری و پرورش دام نداشته باشند و روانه کردن دام ها به کشتارگاه را ترجیح دهند. هر چند متولیان امر به گفته خودشان آماری در خصوص تعداد دام های شیری که در خراسان شمالی روانه کشتارگاه شده اند نداشتند یا شاید نخواستند در این خصوص آماری ارائه دهند ولی این موضوع، در آینده ای نزدیک، استان را در تأمین شیر و لبنیات دچار مشکل می کند.
نشانه هایی از بروز این مشکل اکنون با کم شدن شیر و لبنیات فله ای در بازار استان و از طرفی افزایش قیمت لبنیات پاستوریزه، در مقایسه با سال گذشته، قابل لمس است و چنان چه تدبیری در این خصوص اندیشیده نشود، به زودی استان را به تبع از کشور، دچار مشکل اساسی در این باره خواهد کرد.
آخرین گزینه دامدار
یک دامدار در این خصوص می گوید: قیمت گوشت قرمز طی امسال افزایش خیلی زیادی داشت که هر دامداری را به فروش دام زنده به دیگر استان ها یا روانه کردن دام به کشتارگاه ترغیب می کند زیرا قیمت نهاده های دامی خیلی بالاست و نگهداری و پرورش دام هزینه زیادی را می طلبد که با توجه به وضعیت اقتصادی فعلی، بسیاری از دامداران تمایلی به نگهداری دام ندارند.او می افزاید: برخی دامداران به مرحله ای رسیده اند که گاوهای ماده جوان را که هنوز زادآوری نکرده و به مرحله شیردهی نرسیده اند (تلیسه ها) را به کشتارگاه می فرستند.
این دامدار با تأکید بر این که این اقدام از روی دلخوشی نیست، تصریح می کند: کشتار دام های شیری، آخرین گزینه دامدار برای بقاست و دامداران بخش زیادی از خوراک مورد نیاز دامهای خود را با نرخ ارز آزاد تأمین می کنند و این موضوع آن ها را در شرایط سخت اقتصادی قرار داده است و چاره ای جز روانه کردن دام ها به کشتارگاه ندارند.
وی ادامه می دهد: این اقدام دامداران یعنی روانه کردن دام ها به کشتارگاه و خروج دام های مولد از کشور خطرساز است و می تواند برای صنعت لبنیات بسیار آسیب زا باشد اما متأسفانه این موضوع گویا برای مسئولان و متولیان امر اهمیتی ندارد که چاره ای برای رفع این مشکل اندیشیده نمی شود.یک دامدار دیگر بیان می کند: باید دام را با هزینه بسیار زیاد نگهداری کنیم و دغدغه تأمین علوفه و نهاده های دامی را داشته باشیم و از آن طرف، شیر را با قیمت بسیار پایین و خیلی ارزان بفروشیم.
وی می افزاید: با توجه به این که بسیاری از خانواده های روستانشین وضعیت درآمدی خوبی ندارند و بسیاری از مردم دغدغه تأمین نان شب شان را دارند، نگهداری از دام با قیمت بالای علوفه و قیمت پایین شیر، صرفه اقتصادی ندارد و گاهی اصلاً علوفه به ویژه جو در استان پیدا نمی شود و از این رو، بسیاری از مردم تمایل دارند به جای این که با هزینه بالا دام ها را پرورش دهند آن ها را روانه کشتارگاه کنند.
یک دامدار دیگر که او نیز ترجیح داده است گاوهای شیری خود را روانه کشتارگاه کند، اظهارمی کند: افزایش قیمت گوشت قرمز و نامناسب بودن قیمت شیر با توجه به هزینه تمام شده تولید آن، موجب شده است دامداران برای تأمین هزینه های جاری و خوراک دام ها با مشکل مواجه شوند و در نتیجه، افزایش تعداد دام های شیری را که روانه کشتارگاه می شوند، شاهد هستیم و اگر این وضعیت ادامه داشته باشد، به زودی دچار خلأ بزرگی در تأمین شیر و لبنیات نه تنها استان، بلکه کل کشور خواهیم شد.
او ادامه می دهد: البته در گذشته نیز دام های شیری روانه کشتارگاه می شدند اما هم اکنون وخامت اوضاع بیشتر است و نتایج سنگین تری را به همراه خواهد داشت.
دامداری هایی که باغ تالار شد!
رئیس اتحادیه گوشت و لبنیات بجنورد نیز در این مورد می گوید: طی سال های گذشته و اوایل امسال به دلیل بالا بودن قیمت نهاده های دامی و نیز از آن طرف پایین بودن قیمت شیر، نگهداری از دام برای دامدار صرفه اقتصادی نداشت و بسیاری از دامداران استان که دام های شیری بسیار خوبی هم داشتند، آن ها را فروختند و بسیاری از دامداری های ما به باغ تالار تبدیل شد.
«قاسم زاده» می افزاید: اواخر فصل بهار که قیمت لبنیات جهش داشت و افزایش یافت، با وجود این که باز هم نگهداری از دام صرفه اقتصادی نداشت، دامداران زیادی را دلگرم کرد و تا حد زیادی مانع فروش دام های شیری شد اما طی یک ماه گذشته، دوباره قیمت نهاده های دامی افزایش یافت و این موضوع، یک بار دیگر دامداران را برای تأمین نهاده ها دچار مشکل کرد.
او با تایید روانه کردن دام های شیری به کشتارگاه و رد فروش تلیسه ها، اظهار می کند: این که دامداران دام های شیری را روانه کشتارگاه می کنند، صحیح است و موجب می شود در آینده برای تأمین لبنیات کشور دچار مشکل شویم ولی درباره تلیسه ها بی اطلاع هستم و بعید می دانم چنین موضوعی در استان وجود داشته باشد و اگر چنین باشد، نه تنها در تأمین لبنیات بلکه به زودی برای تأمین گوشت قرمز نیز دچار مشکل خواهیم شد.
آماری که وجود ندارد!
این که چه تعداد دام شیری امسال روانه کشتارگاه شده و این آمار در مقایسه با سال گذشته چه تغییر و افزایش و کاهش احتمالی داشته، سوالی است که می تواند به شکل مستند ما را در به نتیجه رساندن این گزارش یاری کند اما متولیان این آمار را ندارند!
در این خصوص، رئیس نظارت بر بهداشت عمومی و مواد غذایی اداره کل دام پزشکی می گوید: ما آمار کلی در خصوص کشتار دام و به تفکیک دام سبک و سنگین داریم ولی آماری از تعداد دام های شیری که روانه کشتارگاه شده اند، نداریم و در این مورد باید جهاد کشاورزی پاسخگو باشد.
«دلیرصحرایی» تعداد دام های کشتار شده در کشتارگاه های استان طی 10 ماه امسال را 58 هزار و 394 رأس برمی شمرد و بیان می کند: این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته که 71 هزار و 897 رأس دام در کشتارگاه های استان کشتار شد، 19 درصد کاهش یافته و دلیل آن کاهش مصرف گوشت قرمز توسط مردم است.
او تصریح می کند: آمار تفکیک شده ای از تعداد دام های شیری کشتار شده و میزان افزایش یا کاهش احتمالی آن ها نسبت به سال گذشته نداریم و این آمار را باید از جهاد کشاورزی بگیرید.
اما معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهادکشاورزی هم ما را برای به دست آوردن این آمار با این جمله که «ما آمار دام های آماده کشتار را داریم نه دام های کشتار شده را»، ما را برای دریافت پاسخ سوال مان به اداره کل دام پزشکی هدایت می کند!
دام های مولد غیراقتصادی در کشتارگاه
«مبارکی» درباره افزایش تعداد دام های شیری که روانه کشتارگاه شده اند هم اظهارمی کند: دام های شیری مولدی که میزان تولید شیر آن ها زیاد باشد، روانه کشتارگاه نمی شوند ولی دام های شیری که میزان تولید شیر آن ها کم است و نگهداری از آن ها توجیه اقتصادی ندارد، به کشتارگاه فرستاده می شوند و البته دامداران قبلاً با توجه به این که قیمت نهاده های دامی مناسب بود، از همین دام ها هم نگهداری می کردند اما با افزایش قیمت نهاده های دامی و از آن طرف افزایش قیمت گوشت قرمز، نگهداری از این دام ها برای شان توجیه اقتصادی ندارد و این دام ها را روانه کشتارگاه می کنند.
او بیان می کند: سال گذشته قیمت هر کیلو جو که توسط شرکت پشتیبانی امور دام عرضه می شد، 900 تا 980 تومان بود و اکنون هزار و 350 تومان است و با توجه به این که خراسان شمالی بیشترین فاصله را با بنادر دارد، با احتساب کرایه بار، کیلویی هزار و 510 تا هزار و 520 تومان به دست دامدار می رسد و این افزایش قیمت و از آن طرف پایین بودن قیمت شیر و مناسب بودن نرخ گوشت قرمز با توجه به افزایش قیمتی که داشت، موجب شد برخی دامداران توان نگهداری از دام های خود را نداشته باشند و آن ها را به کشتارگاه بفرستند.
«مبارکی» می گوید: طی 6 ماه گذشته قیمت شیر و لبنیات ناگهان جهش افزایشی داشت که نگهداری از دام های شیری دارای شیر زیاد را قابل توجیه کرد.وی می افزاید: طی امسال 2، 3 دامداری دام های شیری استان که هر کدام ظرفیتی حدود 100 رأس داشتند، به دلایل مختلفی تعطیل شدند اما این سازمان به منظور توسعه دامداری های دام های شیری، تعدادی از متقاضیان را به منظور دریافت تسهیلات از محل صندوق توسعه ملی، به بانک ها معرفی کرده و اقداماتی را برای توسعه دامداری های دام های شیری انجام داده است.