مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به گسل عامل زلزله‌های یک شنبه بجنورد، آماری از زمین لرزه‌های 18 سال اخیر مرکز استان را بیان کرد. دکتر «علی بیت اللهی» با اشاره به زلزله‌های بجنورد استان خراسان شمالی با بزرگای بین 3.2 تا 5.2 ریشتر گفت: این زلزله‌ها به فاصله 11 کیلومتری جنوب بجنورد، 21 کیلومتری غرب چناران شهر  و 22 کیلومتری حصارگرمخان این استان رخ داده است. 

وی با بیان این که رومرکز این زلزله در منطقه کپه‌داغ قرار دارد، اظهار کرد: گسل مسبب این زلزله‌ها روی نقشه گسله‌های ایران برهم‌نهی شد و بر این اساس گسل احتمالی مسبب زلزله ها گسل شرق بجنورد از شاخه شمال شرقی گسل رباط قره بیل در مجاورت رومرکز زلزله امتداد دارد و احتمالاً جنبائی آن قطعه گسلی موجب رخداد این فوج لرزه‌ها در بحنورد استان خراسان شمالی شده است. «بیت اللهی» در خصوص پس لرزه های این رخدادهای لرزه‌ای خاطرنشان کرد: این فوج لرزه ها با زمین لرزه ای به بزرگای 4.1 آغاز شد و وقوع زلزله های 4.7، 3.3، 3.2و 5.2 از دیگر رخدادهای لرزه ای این منطقه اعلام شده است. مدیر بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به لرزه‌خیزی محدوده رومرکز زلزله 5.2  ریشتری گفت: در شعاع یک درجه از رومرکز زلزله بحنورد استان خراسان شمالی، زمین لرزه‌های 18 سال اخیر جمع آوری شده است که معرف لرزه خیزی گستره رومرکز زلزله هستند. بر اساس داده های جمع آوری شده در این مدت تعداد 1399 زلزله با بزرگی 2.5 و بالاتر در گستره اطراف رومرکز از سال 2006 میلادی تا زمان وقوع زلزله 4.7 بحنورد استان خراسان شمالی(مدت 18 ساله) ثبت شده است. «بیت اللهی» اضافه کرد: از این تعداد 4 زمین لرزه با بزرگی 5 و بالاتر و 54 زلزله با بزرگی 4 تا 5 و بقیه زمین لرزه‌ها کوچکتر از بزرگی 4 در اطراف رومرکز گسترده شده‌اند. عبور گسل شرق بجنورد از محدوده شرقی شهر بسیار مهم و حائز اهمیت است. به گزارش ایسنا، سازمان نقشه برداری نیز در خصوص زلزله بجنورد استان خراسان شمالی اعلام کرد این منطقه در کمربند چین خورده وراندگی درون قاره ای کپه‌داغ با راستای 120 درجه شمالی و طول 700 کیلومتر به عنوان مرز بین دو صفحه اوراسیا و ایران مرکزی واقع شده است. حد شمالی این منطقه گسل اصلی کپه داغ یا عشق آباد است که مرز بلوک ایران و اوراسیا به شمار می رود. شمال شرق ایران یکی از مناطق فعال و لرزه خیز است و در طول تاریخ زمین لرزه های مخرب زیادی را متحمل شده است که برخی از آن ها با خسارات جانی و مالی زیادی همراه بوده است.  زمین لرزه های تاریخی رخ داده در گستره شمال شرق کشور به این شرح است:

زمین لرزه سال 840 میلادی در منطقه تربت جام با بزرگای برآورد شده 6.5 ریشتر و زمین لرزه های 1687 و 1673 میلادی مشهد با بزرگای حدود 7 ریشتر. استان خراسان شمالی از دیدگاه لرزه زمین ساختی در زون کپه داغ قرار دارد که در این زون گسل های فعال و مهمی وجود دارد. مهم ترین گسل های خراسان شمالی گسل اسفراین است که این گسل با درازای حدود 170 کیلومتر و راسـتای شـمال باختری- جنوب خاوری واقع شده که از حاشیه شمال خاوری شهر اسفراین گذر می کند. گسل «رباط قربیل» به درازای حدود 165 کیلومتر است که انتهای شرقی این گسل به 25 کیلومتری جنوب آشخانه می رسد.

 گسل باغان- گرماب نیز گسلی است با درازای 55 تا50 کیلومتر و در راستای شمال، شمال باختری - جنوب، جنوب خاوری واقع است. بر اساس آمارهای موجود در سده اخیر 13 زمین لرزه با قدرت بیش از 5.5 در مقیاس مرکالی در خراسان شمالی رخ داده است. زمین لرزه ای بـا قدرت 6.2 درجه ریشتر در بهمن سال 1375 و زلزله 5.7 ریشتری اردیبهشت سال 96 در بجنورد و مانه و سملقان، خسارات جانی و مالی در پی داشت. رومرکز این زمین لرزه درمجاورت زون گسلی رباط قره بیل(گسل شرق بجنـورد) - اسـفراین رخ داد.

 

رودخانه «کال شور» از معدود رودهای دائمی خراسان شمالی محسوب می‌شود که در دل کویر زیبای جاجرم خودنمایی می‌کند. این رودخانه از روستای بردبلند شهرستان جاجرم سرچشمه می‌گیرد و حدود ۳۶۰ کیلومتر مسافت را طی می‌کند تا به استان سمنان برسد. گذر این آب از دل کویر و همنشینی این آب با اشعه خورشید باعث تشکیل بلورهای سفید و زیبای نمک شده که چشم هر بیننده‌ای را به خودش جذب می‌کند و وجود نمک فراوان در این رود زیبا باعث شده که برداشت نمک از دیرباز یکی از مشاغل مردم این منطقه محسوب شود که امروزه ۲ ماه از سال به برداشت نمک به شکل سنتی این کال شور انجام می‌گیرد. در ماه‌های مرداد و شهریور مردم با دردست‌داشتن بیل و صافی و کیسه رزق‌وروزی خود را از این شاهرگ زیبای کویری می‌گیرند و کام زندگی شان را شیرین می کنند. برداشت سنتی نمک یکی از زیبایی‌های خاص را در بحث جاذبه‌های گردشگری به وجود آورده و در کنار دیدن این زیبایی استحصال سنتی نمک، بحث نمک درمانی را می توان به وجود آورد. شهرستان جاجرم یکی از شهرستان‌های خاص و کویری خراسان شمالی است که در فاصله ۱۶۰ کیلومتری از مرکز استان خراسان شمالی قرار دارد. آقای «رحیمی» یکی از فعالان برداشت نمک است که چروک صورتش، نشان از آن داشت چندین پیراهن در برداشت نمک پاره کرده و از فعالان قدیمی این بخش است. وی می گوید: ما با این نمک، نان می‌خوریم و زندگی ما به این رودخانه وابسته است. «رحیمی» ادامه می دهد: در گذشته بسیاری از نانواها، رستوران داران و مغازه دارها از ما خرید می‌کنند و مشتری زیادی داشتیم. یکی دیگر از فعالان برداشت نمک در کال شور می گوید: سرمایه ای در دست و بال خود برای گسترش کار و بسته بندی نمک ها نداریم و برای همین هم سود خاصی گیر ما نمی آید. «کاظمی» می افزاید: اکنون فقط چند گروه نمک برداشت می کنند و بسیاری از جوانان به دلیل سختی این کار به سمت این شغل نمی آیند. او درباره میزان برداشت اظهار بی اطلاعی می کند که در این بین یکی دیگر از فعالان برداشت نمک می گوید: شنیده ام سالانه از کال شور جاجرم ۱۵۰ تن نمک به دست می آید که تنها مصرف داخلی دارد اما ظرفیت برداشت نمک از رودخانه کالشور تا ۱۰ برابر ظرفیت فعلی است. «محمدی» می افزاید: اگر سرمایه گذار معرفی و سرمایه عظیم نمک کال شور به شکل صنعتی استخراج شود، می تواند نمک مورد نظر شهرها و استان های مجاور را تامین کند. وی می گوید: نمک جاجرم منبع ارزشمندی محسوب است که به راحتی زمینه اشتغال زایی را فراهم می کند. وی ادامه می دهد: نمک جاجرم به صورت سنتی استخراج می شود اما مردم بیشتر به سمت استفاده از نمک های یددار کشیده می شده اند و نمک درشت را کمتر می پسندند. وی تصریح می کند: کارشناسان می گویند، جاجرم مرغوب ترین نمک کشور را دارد به گونه ای که اگر سرمایه گذار جذب و نمک به شکل بسته بندی و بهداشتی عرضه شود، می تواند برای بخشی از مردم این خطه اشتغال زایی پایدار ایجاد کند.