نخستین سوگواره ملی، هنری عاشورا که از شانزدهم شهریور به میزبانی خراسان شمالی آغاز به کار کرد، امشب با معرفی برترین های بخش های تعزیه، عکس، طراحی لباس، پرچم و کتیبه به کار خود پایان خواهد داد. طی روزهای گذشته شاهد اجرای مجالس تعزیه گروه های مختلفی از کشورمان در بجنورد بودیم که با استقبال چشمگیر علاقه مندان به این هنر مواجه شد، ضمن این که مسئولان مختلف نیز به تماشای هنر هنرمندان تعزیه نشستند. از جمله، در دومین روز از نخستین سوگواره ملی، هنری عاشورا، استاندار خراسان شمالی به تماشای مجلس «حضرت موسی بن جعفر (ع)» به سرپرستی «حدادی» از اصفهان  نشست. تعدادی از هنرمندان، دست اندرکاران و مسئولان، از دستاوردهای برگزاری سوگواره ملی، هنری عاشورا برای ارتقا و تعالی هنر تعزیه و نیازهای این هنر اصیل، دینی، آیینی و مردمی سخن گفتند که در ادامه برخی از این اظهارات قابل توجه را مرور می کنیم.

 دستاوردهای سوگواره ملی، هنری عاشورا
نماینده ولی فقیه در خراسان شمالی در حاشیه برگزاری سوگواره ملی، هنری عاشورا از ضرورت تبیین هنرمندانه هر رویدادی سخن گفت و با توجه به نقش اثرگذار تعزیه در تبیین و ترویج سیره اهل بیت(ع)، بازیابی هویت دینی و تداوم بخشی فعالیت تعزیه خوان ها در کنار انس و الفت بیشتر مردم با این هنر را از دستاوردهای این رویداد ملی برشمرد و خواستار سامان دهی این هنر از سوی متولیان امر شد. حجت الاسلام و المسلمین «نوری» با بیان این که ماندگاری هر رویدادی، وابسته به تبیین هنرمندانه آن است، گفت: آشنا کردن مردم با سیره اهل بیت(ع) با زبان هنر سبب می شود تا به خودی خود آن ها به سوی دین و ارزش ها جذب شوند.وی ادامه داد: اگر بتوانیم تمام اتفاقات و زیبایی هایی را که در حماسه عاشورا از جمله ایثار، وفا و شجاعت رقم خورده به تصویر بکشیم و تبیین کنیم به طور قطع  مردم را بیشتر با زوایای واقعه کربلا و عاشورا آشنا خواهیم کرد. وی تعزیه را بستری برای تبیین زیبایی های زندگی اهل بیت(ع)  دانست و افزود: اگر این مقوله تبیین شود به طور قطع به رشد و تعالی جامعه  کمک کرده ایم.امام جمعه بجنورد از ضرورت تبیین درست که سبب تبری جامعه از زشتی ها و بدی ها می شود و از سوی دیگر عشق و علاقه مردم را نسبت به خوبی ها بیشتر می کند،  سخن گفت و اظهارکرد: به نظر می رسد بخشی از تبری و تولی با تبیین هنرمندانه صورت می گیرد.حجت الاسلام والمسلمین «نوری»، ایجاد انگیزه در فعالان هنر تعزیه در کشور، بازیابی هویت دینی و تداوم بخشی فعالیت تعزیه خوان ها را از دستاوردهای این رویداد ملی برشمرد و  میزبانی خراسان شمالی را در برگزاری این رویداد، زمینه ساز آشنایی و انس و الفت بیشتر مردم به هنر تعزیه بیان کرد.رئیس شورای فرهنگ عمومی خراسان شمالی با بیان این که هنر تعزیه با آموزش شروع نشد بلکه با عشق به اهل بیت(ع) در محلات و خیابان ها آغاز شد، از ضرورت آموزش سخن گفت و اضافه کرد: اگر بدون نظارت و آموزش و چارچوب خاص، شاهد اجرای تعزیه باشیم، آسیب هایی دامن این هنر را می گیرد و از این رو باید متولیان امر در راستای سامان دهی تعزیه با تعریف چارچوب و استانداردها و  شناسنامه تعزیه گام بردارند.نماینده ولی فقیه در خراسان شمالی تصریح کرد: جذابیت تعزیه وابسته به مخاطبان  است و باید مخاطب جذب این هنر شود و از سوی دیگر این هنر باید هنرمندانه عرضه شود تا جذابیت ایجاد کند و اگر تعزیه به خوبی اجرا نشود، به طور قطع جذابیت خود را از دست می دهد.مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان شمالی بیان کرد: سوگواره ملی، هنری عاشورا در راستای عرض ارادت به ساحت مقدس امام حسین(ع) و اتکا بر ظرفیت بی بدیل تعزیه در این خطه و فرصت دانش افزایی و بهره مندی از تجارب تعزیه خوانان و تعامل بین هنرمندان تعزیه برگزار شده است. «تقی صادقی» اظهارکرد: ۸۷ اثر در بخش تعزیه از سراسر کشور به دبیرخانه این جشنواره ارسال شد که بعد از بازبینی، ۷ اثر در بخش انفرادی و ۱۴ اثر در بخش گروهی در این رویداد هنری به رقابت پرداختند.

 آمادگی استان برای میزبانی دوباره سوگواره ملی، هنری عاشورا
استاندار خراسان شمالی گفت: نخستین سوگواره ملی، هنری عاشورا نگاه مسئولان را به هنر تعزیه معطوف می کند و بستر مناسبی برای ساماندهی تعزیه خوان های استان است.
دکتر «محمد رضا حسین نژاد» در حاشیه برگزاری این سوگواره، ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این رویداد ملی و میزبانی خراسان شمالی تصریح کرد: تعزیه ریشه در تاریخ و فرهنگی ایرانیان دارد و این سوگواره بستری را فراهم می کند تا تعزیه خوان ها با بهره گیری از نسخ اصیل به درستی به تبیین و تقویت باورهای دینی بپردازند.
مقام عالی دولت در خراسان شمالی اضافه کرد: این اتفاق علاوه بر این که فرصتی را پیش روی تعزیه خوان های استان قرار داده تا خود را محک بزنند، سبب می شود تا نگاهمان را به تعزیه معطوف کنیم و این هنر بیشتر در سطح استان و ملی مورد توجه قرار بگیرد. وی با اشاره به این که اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان شمالی باید با تقویت انجمن های تعزیه هدایت و حمایت و نظارت گام هایی را برای رشد و تعالی این هنر بردارد، خاطرنشان کرد: برگزاری این رویداد بستر مناسبی است تا دستگاه هایی که در این امر دخیل هستند، جهت دهی های لازم را داشته باشند و شاهد ساماندهی تعزیه خوان های استان و تعزیه خوانی باشیم.وی تاکید کرد: خراسان شمالی این آمادگی را دارد تا در آینده نیز میزبان این رویداد هنری در سطح ملی باشد.

 ابعاد گسترده و اثرگذار سوگواره
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار خراسان شمالی در حاشیه نخستین سوگواره ملی، هنری عاشورا به میزبانی خراسان شمالی، از اعلام آمادگی استان برای تداوم این رویداد در خراسان شمالی خبرداد.«حسن ناهیدی» با بیان این که خراسان  شمالی، استان گنجینه معرفت ها و فرهنگ ها و یکی از موضوعاتی که مورد توجه تمام فرهنگ ها و اقوام است، جریان عاشوراست، اظهارکرد: جریان عاشورا از نقاط برجسته تاریخ اسلام است و برگزاری این رویداد در این خطه، زمینه ساز تبیین واقعه عاشورا خواهد بود زیرا آن چه در قالب هنر و با زبان هنر ارائه شود اثرگذاری بیشتری را در پی خواهد داشت.این مقام مسئول، ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این رویداد ملی و میزبانی خراسان شمالی، با توجه به ابعاد گسترده و اثرگذار این رویداد از اعلام آمادگی استان برای تداوم این رویداد به میزبانی خراسان شمالی سخن گفت و افزود: این مسئله قابل طرح در کارگروه فرهنگی و اجتماعی شورای برنامه ریزی است و این آمادگی وجود دارد تا شاهد میزبانی این سوگواره در دوره های بعد در خراسان شمالی باشیم.

سوگواره ملی، هنری عاشورا در عرصه ملی و بین المللی تداوم یابد
معاون فرهنگی سپاه حضرت جواد الائمه(ع) خراسان شمالی، برگزاری سوگواره ملی، هنری عاشورا را موجب ماندگاری حماسه و قیام امام حسین(ع) در ذهن و قلب مخاطبان برشمرد و خواستار تداوم این رویداد در عرصه ملی و بین المللی شد.سرهنگ «محمد باقر حمیدی»، ضمن ابراز خرسندی از برگزاری چنین رویدادی در خراسان شمالی، با بیان این که هنر تعزیه یکی از مصادیق قدرت نرم نظام جمهوری اسلامی در برابر تهاجم فرهنگی است، تصریح کرد: برگزاری چنین رویدادهایی در سازمان دهی، حرفه ای تر شدن و جذب جوانان و نوجوانان به هنر تعزیه اثرگذار است.

ضرورت بهره‌گیری از هنر تعزیه برای افزایش معرفت دینی
مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان شمالی نیز آشنایی نسل جوان با سوگواره و ایجاد انگیزه در فعالان این عرصه را از دستاوردهای سوگواره ملی، هنری عاشورا و توسعه فرهنگ دینی و احیای سنت ها و آشنایی نسل جوان با مفاهیم و مبانی عاشورا را در گرو حمایت از این هنر بیان کرد.حجت الاسلام «عظیم آسوده»، تعزیه را هنری اثرگذار در ترویج سیره اهل بیت(ع) دانست و بر ضرورت بهره‌گیری از هنر تعزیه برای افزایش معرفت دینی و احیای سنت های دینی تاکید کرد.وی در خصوص بسترهای حمایتی اداره کل اوقاف و امور خیریه و ورود به این عرصه به منظور سامان دهی این هنر، از ابلاغیه اخیر  سازمان در راستای کمک به تعزیه خوانی سخن گفت و افزود: انجام مشاوره های وقف در این زمینه سبب می‌شود تا مردم در این عرصه ورود کنند، زیرا اثرات تعزیه خوانی بیش از مراسم عزاداری است و از این رو خردجمعی می طلبد تا با ورود در این زمینه اقداماتی در این راستا انجام گیرد.حجت الاسلام «آسوده» ادامه داد: موقوفاتی در زمینه تعزیه داری وجود دارد که در راستای برگزاری مراسم عزاداری است، اما می توان با ورود به این حوزه و انجام مشاوره های وقف گام هایی را به منظور توسعه و ترویج فرهنگ دینی از بستر هنر تعزیه برداشت.
وی با بیان این که برخی کمک ها و حمایت ها از سوی اداره کل اوقاف و امور خیریه استان انجام شده، اما فراگیر نبوده است و به نظر می رسد باید همه پای کار بیایند تا شاهد رونق هنر تعزیه در استان باشیم، تصریح کرد: برگزاری این سوگواره یک تلنگر است و این اتفاق سبب آگاهی و مطالبه گری مردم از متولیان خواهد شد و به طور قطع موجب آشنایی نسل جوان با سوگواره و ایجاد انگیزه در فعالان این عرصه می شود.وی اضافه کرد: این رویداد سبب می‌شود تا متولیان پای کار بیایند و در بعد آموزش و رفع آسیب های موجود گام های اساسی برداشته شود.حجت الاسلام «آسوده» خاطرنشان کرد: از آن جایی که زبان هنر تاثیر گذارترین ابزار است، اگر مورد حمایت قرار گیرد رسالتش که همان توسعه فرهنگ دینی و احیای سنت ها و آشنایی نسل جوان با مفاهیم و مبانی عاشوراست، محقق خواهد شد.

 همراهی با متولیان فرهنگی و اجتماعی
سرپرست شهرداری بجنورد ضمن ابراز خرسندی از برگزاری سوگواره ملی، هنری عاشورا در خراسان شمالی، به دستور کار قرار گرفتن فضایی در شهربازی برای اجرای برنامه ها و مراسمی هم چون آیین زورخانه ای، اجرای تئاتر و تعزیه اشاره کرد.«کشمیری» با بیان این که شهرداری یکی از رکن های اصلی مسائل فرهنگی است، گفت: وظیفه شهرداری در حوزه  فرهنگی و اجتماعی کلی است و از این رو باید هم راستا و همراه با متولیان فرهنگی و اجتماعی حرکت کند که به صورت تخصصی در این عرصه فعالیت می کنند. وی تصریح کرد: اگر دستگاه های متولی در هر زمانی به برگزاری رویدادهایی از این دست اقدام کنند یا برای اجرای تعزیه گام بردارند، شهرداری در کنار دستگاه های متولی و متخصص قرار خواهد گرفت. «کشمیری» از این که شهرداری در نظر دارد تا  فضایی  را شبیه گود باستانی در شهربازی بجنورد احداث کند، اظهارکرد: به طور قطع این بستر و ظرفیت  ایجاد می شود تا شاهد اجرای برنامه ها و مراسمی مثل آیین زورخانه ای، اجرای تئاتر و تعزیه باشیم.
 سکوی پرشی برای هنرمندان تعزیه
مدیرکل تبلیغات اسلامی خراسان شمالی هم ضمن مهم برشمردن نقش سوگواره در نشر ارزش های دینی و رونق هنر تعزیه و رغبت نسل جوان برای ورود به این عرصه، با توجه به ضرورت حراست و نگهداری از آرمان ها، ارزش ها و مبانی دینی در برابر آسیب های احتمالی، از اعلام آمادگی این سازمان برای برپایی جلسات آموزشی و محتوایی و بیان واقعیت های مستند در کتب معتبر تبلیغات اسلامی سخن گفت. حجت الاسلام «حمید رفیعی» گفت: به طور قطع  فعالان این عرصه باید یک افق و بستر عملیاتی را برای رسیدن به اوج و تعالی ببینند و سوگواره بستری مناسب خواهد بود برای محک زدن فعالان این عرصه تا در میدان رقابت به رشد و تعالی برسند.وی اضافه کرد: از طرف دیگر برگزاری سوگواره ها می تواند با کشف و ظهور و بروز استعدادهای نهفته، سکوی پرشی برای آینده این هنر و فعالان این هنر باشد.

ضرورت تشکیل زنجیره ای قوی برای رشد و تعالی تعزیه
حاج «قاسم مهرنیا» از شاعران و پیش کسوتان شعر آیینی استان و داور نخستین سوگواره ملی عاشورا از ضرورت تشکیل زنجیره ای قوی برای رشد و تعالی تعزیه در خراسان شمالی سخن گفت و برگزاری این رویداد را کلاس درس و سکوی پرشی برای پیشرفت تعزیه خوان ها عنوان کرد.این فعال فرهنگی به پیشینه طولانی هنر تعزیه در خراسان شمالی و ظرفیت های موجود این هنر در این خطه اشاره کرد و افزود: برخی تعزیه خوان ها گنجینه ای از نسخ قدیمی و ادوات و لباس را در طول سال ها جمع آوری کردند و در برهه ای نیز برخی تعزیه خوان های مطرح هم چون میرزای شاهرودی، نسخ تعزیه را از این خطه و از دست بزرگانی همچون «ناطق بجنوردی» تهیه می کردند.«مهرنیا» که در تصحیح نسخ و نسخه نویسی هم فعالیت دارد، معتقد است: سوگواره ملی، هنری عاشورا، کلاس درس و سکویی برای رشد تعزیه خوان های خراسان شمالی و بستری برای ارتقای هنر تعزیه استان و کشور است و از این رو خواستار تداوم این رویداد در این خطه هستیم. داور نخستین سوگواره ملی، هنری عاشورا، از ضرورت شکل گیری زنجیره ای قوی به لحاظ اجرایی برای تعزیه خوان های خراسان شمالی سخن گفت تا با برگزاری جلسات ماهانه، شاهد رشد و تعالی این هنر در این خطه باشیم. «مهرنیا» انتقال نیافتن این هنر به نسل جوان را یکی از کاستی ها و ضعف های این هنر در خراسان شمالی برشمرد و گفت: تعزیه خوان گذشته از صدای خوب و ادای درست اشعار و ابیات به تحرک نیاز دارند و لازم است تا نسل جدیدی وارد این عرصه شود تا این میرات نسل به نسل و سینه به سینه منتقل شود.وی اظهار امیدواری کرد: با تداوم این رویداد و توجه مسئولان امر و بها دادن به این هنر و کمک های مالی تعزیه ساماندهی شود.

 نقطه عطفی در تحول هنر تعزیه کشور
رئیس انجمن تعزیه خراسان شمالی و دبیر بخش تعزیه نخستین سوگواره ملی، هنری عاشورا، ارج نهادن به هنر تعزیه را زمینه ساز حفظ و ارتقای سطح فرهنگ دینی و بازیابی هویت دینی دانست و برگزاری سوگواره ملی، هنری عاشورا در استان را نقطه عطفی در تحول هنر تعزیه در کشور، به ویژه در خراسان شمالی برشمرد.
«هاشمی» با بیان این که یکی از اهداف این انجمن پس از شکل گیری، برگزاری چنین رویداد هنری در این خطه بود که خوشبختانه این امر پس از سال ها  محقق شد، تصریح کرد: این رویداد بستری مناسب برای معرفی ظرفیت های فرهنگی و هنری این خطه و زمینه ساز، آشنایی هنرمندان و تعزیه و انتقال تجربیات تعزیه خوان ها به یکدیگر است.
وی لازمه ارتقای هنر تعزیه را حمایت مسئولان و متولیان امر بیان کرد و با اشاره به این که خواست تمامی هنرمندان تعزیه این خطه، نگاه و حمایت  متولیان امر از این هنر است، اظهار امیداوری کرد: این حرکت هنری زمینه را برای حمایت متولیان امر از این هنر ارزشمند دینی فراهم کند.وی گفت: برگزاری سوگواره ملی، هنری عاشورا سبب می شود تا نقاط ضعف و قوت، هنر تعزیه خوانی در خراسان شمالی شناسایی و گام هایی برای برطرف شدن  ضعف ها و کاستی ها برداشته شود و شاهد ارتقای سطح تعزیه استان باشیم.
«هاشمی» ادامه داد: از آن جایی که خراسان شمالی برای نخستین بار میزبان این رویداد هنری است، به طور قطع، این رویداد موتور محرکه ای خواهد بود برای هنرمندان تا اصولی تر در این وادی قدم بردارند و نقاط ضعف خود را برطرف کنند.وی بر این باور است: ارج نهادن به هنر تعزیه سبب حفظ و ارتقای سطح فرهنگ دینی و بازیابی هویت دینی می شود و از سوی دیگر بستری را برای ورود جوانان و نوجوانان به این هنر فراهم می کند.

فرصتی برای تعامل شبیه خوانان برجسته کشور
دکتر «محمد حسین ناصر بخت» داور بخش تعزیه نخستین سوگواره ملی هنری عاشورا از این که رویدادهایی از این دست، زمینه را برای تعامل و رشد و احیای نمایش آئینی فراهم می آورد سخن گفت و بر ضرورت ایجاد بنیاد، پژوهشگاه و آموزشکده ملی شبیه خوانی به منظور بروز ظرفیت های تازه تاکید کرد.
 این نویسنده، کارگردان و پژوهشگر عرصه هنر با بیان این که این گونه مناسبت ها امکانی را برای توجه دوباره به هنر شبیه خوانی که به عنوان میراث ناملموس ایرانیان در یونسکو نیز به ثبت جهانی رسیده است، فراهم می آورد، تصریح کرد: از این رو این اتفاق می تواند به فرصتی برای تعامل شبیه خوانان برجسته کشور بدل شود که به خودی خود موجب احیا و رشد این نمایش آئینی است.این استاد دانشگاه هنر بر این باور است که اگر چه برگزاری همایش هایی از این دست مفید است اما برای تاثیر بیشتر باید به برگزاری کارگاه هایی آموزشی به ویژه در زمینه آداب و رسوم اجرا و نقش پوشی و همچنین موسیقی شبیه خوانی تحت نظر متخصصینی همچون دکتر امیر حسین جزء رمضانی و شبیه خوان موسیقی شناسی همچون استاد سید محسن هاشمی در کنار اجراها  همت گماشت.

تعزیه باید حامی داشته باشد
«داوود فتحعلی بیگی» رئیس هیئت مدیره انجمن تعزیه ایرانیان و داور بخش تعزیه نخستین سوگواره ملی، هنری عاشورا، بر ضرورت وجود بانی و متولی برای تعزیه و برپایی سوگواره ای هدفمند تاکید کرد.وی در پاسخ به این پرسش که سوگواره ها تا چه اندازه می توانند تلنگری برای ورود مسئولان و ایجاد بسترهای حمایتی از فعالان این عرصه در ابعاد مختلفی هم چون آموزش و رفع آسیب های موجود باشد، اظهارکرد: لازمه تحقق این مهم، ورود سازمانی است که چتر حمایتی خود را زیر نظر عده ای کارشناس و خبره  بگشاید.وی که به دلیل فعالیت هایی که در عرصه نمایش های سنتی و آیینی  به ویژه تعزیه داشته به عنوان آقای نمایش های ایرانی لقب گرفته است، نقش سوگواره ها را در حفظ  ویژگی مردمی بودن این هنر بسیار مهم برشمرد و تحقق آن را منوط به برگزاری سوگواره در قالب تبیین اهداف معین و تحت نظر کارشناسان خبره دانست.این هنرمند برجسته با بیان این که صرف برگزاری سوگواره در کاهش آسیب های موجود در تعزیه موثر نیست، اضافه کرد: هدفمند عمل کردن گردانندگان سوگواره و ارزیابی درست از گروه های شرکت کننده، در کنار غربالگری درست و اصولی، سبب می شود تا با ورود گروه های حرفه ای، شاهد کاهش آسیب ها در هنر تعزیه باشیم و این هنر رنگ حرفه ای به خود بگیرد. «فتحعلی بیگی» داور بخش تعزیه نخستین سوگواره ملی عاشورا با بیان این که بخش های مربوط به پژوهش و آموزش در مفهوم  عام کلمه نیازمند متولی است، اضافه کرد: هر چند گروه های تعزیه در اغلب موارد و در گروه خود آموزش هایی در قالب جلسات هفتگی و یا هیئت های تعزیه دارند، اما برگزاری جلسات هفتگی یکی از مهم ترین عواملی است که به ماندگاری این هنر و مداومت در تمرین و تجربه کمک  می کند.وی در خصوص گنجاندن هنر تعزیه در سبد فرهنگی خانواده از بستر سوگواره گفت: این مقوله به نوع برنامه ریزی متولیان فرهنگی برمی گردد و نیاز است تا فضایی را برای اجرای هفتگی اختصاص دهند و از سوی دیگر اگر سوگواره ها هدفمند برگزار و از آن ها حمایت شود و در کنار آن  هنرمندانی گروه سازی کنند و ارائه اثر دهند به طور قطع تاثیر گذار است و سبب می شود تا در طول سال شاهد اجرای تعزیه باشیم و علاقه مندان نیز آن را در سبد فرهنگی خود قرار دهند.«فتحعلی بیگی»  به فراهم بودن بسترهای آموزشی در مراکز هنری و دانشگاه ها در مقوله تئاتر اشاره و تاکید کرد: ضعف آموزش در تعزیه به نبود متولی برمی گردد، بنابراین تعزیه باید بانی و حامی داشته باشد و حداقل آموزش ها در قالب صوتی ارائه و روش خواندن درست و اصولی به علاقه مندان و فعالان این عرصه ارائه شود.فعال هنرهای نمایشی آیینی، سنتی در ایران  خاطرنشان کرد: سازمان  اوقاف و امور خیریه موقوفه های بسیاری درباره تعزیه دارد و با ورود اوقاف به عنوان سرمایه گذار و چاپ تعدادی از مجالس عاشورایی زیر نظر کارشناس زبده می توان گام هایی در راستای ارتقای این هنر و رفع آسیب ها برداشت.

 موسیقی، از عناصر مهم تعزیه است
«حسین حصاری» داور بخش تعزیه نخستین سوگواره ملی، هنری عاشورا، موسیقی را یکی از عناصر مهم تعزیه برشمرد که نقش به سزایی در انتقال مفاهیم دارد.این هنرمند، مهم ترین آسیب نشناختن موسیقی را مربوط به تعزیه و به کارگیری آن بیان کرد و افزود: آن چه امروزه به نام موسیقی آوازی ایرانی می شناسیم از طریق تعزیه خوان های بزرگ به دست ما رسیده است و این امر بیانگر این است که تعزیه خوان های ما بر ردیف موسیقی تسلط کافی داشتند و در هر نقشی به تناسب خود، از نوع خاصی از گوشه ها استفاده می کردند.وی ادامه داد: شاید بتوان گفت یکی از ابزاری های موثر در پیشگیری و رفع آسیب های موسیقی در تعزیه سوگواره هاست.
وی با بیان این که رصد فعالیت های هنرمندان از نگاه تشویق و نقد می تواند فعالیت های فرهنگی را در چارچوب اصالت ها حفظ کند، تصریح کرد: این رسالت مهمی است که رویدادهای فرهنگی و هنری بر عهده دارند و پیش کسوتان چراغ راه این مسیر هستند.

 نقش سوگواره در حفظ اصالت های هنر تعزیه
مدرس کارگاه آسیب شناسی موسیقی تعزیه به بررسی نقش سوگواره در حفظ اصالت ها در هنر تعزیه و موسیقی این هنر پرداخت و لازمه آن را شناخت صحیح ریشه های فکری و فرهنگی که این هنر را شکل داده اند، بیان کرد و با توجه به تحریف و تنزلی که در سلیقه موسیقی مخاطبان و شبیه خوانان صورت گرفته است، اصلاح آن را در گرو مطالبه و عزم جدی جمعی از سوی مخاطبان و شبیه خوانان دانست تا این هنر آیینی به اوج اصالت های اجرایی خود برگردد.«عزیزی» در پاسخ به این پرسش که برگزاری سوگواره تا چه اندازه به حفظ اصالت ها و چارچوب های هنر شبیه خوانی (تعزیه) کمک می کند؟ اظهارکرد: لازمه حفظ اصالت، شناخت آن اصالت است، یعنی ما تلاش کنیم به شناخت صحیح ریشه های فکری و فرهنگی که این هنر را شکل داده اند دست پیدا کنیم. عضو انجمن تعزیه ایرانیان ادامه داد: جامعه ما در گذار از زندگی سنتی به زندگی مدرنِ امروزی، به دلایل مختلف دچار گسست فرهنگی، از ریشه های خود شده است و تنها راه ساختن آینده ای درخشان در حوزه فرهنگ و هنر، ایجاد پیوند مجدد با این ریشه های فرهنگی است.
این هنرمند با اعتقاد به این که تغییر ناگزیر است اما تغییر آگاهانه می تواند موجب رشد یک هنر و تغییر ناآگاهانه می تواند منجر به نابودی آن هنر شود، تصریح کرد: جشنواره ها و سوگواره ها بسته به آن که چه اهدافی برای آن ها طراحی شده باشد می توانند هم از طریق کارگاه های آموزشی به دانش افزایی مخاطبان و شرکت کنندگان بپردازند و هم این که در انتخاب گروه ها یا نفرات برتر بدون هیچ ملاحظه ای، تنها میزان اصالت و حفظ قراردادهای اجرایی صحیح را ملاک ارزیابی خود قرار دهند تا از این طریق توجه همه شرکت کنندگان را به این اصالت ها جلب کنند. «عزیزی» از موسیقی در کنار نمایش و ادبیات به عنوان  یکی از سه رکن اساسی هنر شبیه خوانی یاد کرد و  افزود: با توجه به این که در این روزگار به دلیل گسست فرهنگی که در یکی دو قرن اخیر به مرور در جامعه رخ داده و علاوه بر آن رسانه های متعدد و تنوع موسیقایی که امروزه در دسترس ماست و کم کاری خودِ ما در شناخت فرهنگ و هنر اصیل خودمان، باعث شده است تا موسیقی های نامتناسب به مرور در شبیه خوانی که یک آیین اصیل ایرانی است نفوذ یابد و حال و هوای مجالس امروز را تا حدی از اصالت های آیینی خود دور کند. او درباره این که این سوگواره ملی تا چه حد می تواند در شناخت بهتر اصالت های موسیقایی کمک کند، اظهارکرد: این مسئله به عوامل متعددی بستگی دارد و ما در این سوگواره زمان کمی برای کارگاه های آموزشی داریم و تلاش می کنیم در حد بضاعت خود و در همین زمان اندک شاخص هایی را برای شناخت بیشتر و بهتر اصالت های شبیه خوانی در اختیار شبیه خوانان عزیز قرار دهیم تا در ادامه مسیر کاری خود با نگاهی باز به دنبال اصیل ترین شیوه های اجرایی باشند.داور بخش تعزیه  نخستین سوگواره ملی هنری عاشورا ادامه داد: ایجاد تغییر مثبت  در گرو استمرار این گونه فعالیت ها و کارگاه های آموزشی از سوی مسئولان فرهنگی و همچنین تلاش چندین ساله نوازندگان و خوانندگان عزیز در فراگیری صحیح این هنرهاست.این هنرمند، آسیب های موسیقایی را در دو بخش موسیقی آوازی و سازی مورد بررسی قرار داد و تصریح کرد: در بخش اجرای آوازی موافق خوان ها به خصوص در یکی دو دهه اخیر دچار تغییرات نابجا و آسیب های جدی بوده ایم.«عزیزی» اضافه کرد: از سوی دیگر رواج موسیقی پاپ یا موسیقی های نامتناسب غیر ایرانی علاوه بر مداحی اصیل ما، متاسفانه اجرای شبیه خوانان ما را هم تحت الشعاع قرار داده است ولی خوشبختانه ما نمونه های ضبط شده ای از مجالس قدیم داریم که می تواند الگوی شبیه خوانان امروز، به طور خاص جوانان علاقه مند قرار گیرد.

 فرصتی برای دیده شدن و نقد آثار
«مرتضی حدادی» از شرکت کنندگان در نخستین سوگواره ملی، هنری عاشورا که سال هاست در عرصه تعزیه فعالیت می کند، دیده شدن تعزیه خوان ها، فرصت آزمودن هنرمندان و ترقی و تعالی هنر تعزیه را مزیت این رویداد هنری برشمرد.
این هنرمند اصفهانی که حضور پررنگی در سوگواره ها دارد و این هنر را میراث خانوادگی اش می داند، از این که در سوگواره ها فرصت دیده شدن و نقد آثار فراهم است به عنوان یک مزیت یاد کرد و  آن را دلیلی بر حضور و اشتیاق  تعزیه خوان ها دانست و گفت: این رویداد به نوعی فرصتی است برای آزمون و خطا. «حدادی» ادامه داد: با حضور در این سوگواره می خواهیم نشان دهیم که در این عرصه کار می کنیم و خود را در معرض داوری قرار می دهیم.

 بزرگ ترین دستاورد سوگواره ملی، هنری عاشورا
«مصطفی شاه حسینی» هنرمند شرکت کننده در نخستین سوگواره ملی، هنری عاشورا انتقال تجربیات را از دستاوردهای این سوگواره برشمرد و از نقش رویدادهایی از این دست در رونق تعزیه سخن گفت. وی که بیش از ۳۰ سال است در این عرصه فعالیت می کند و حضور پررنگی در رویدادهای هنری داشته است، زنده نگه داشتن هنر تعزیه را از اهداف حضورش در این سوگواره بیان کرد.این تعزیه خوان اراکی از نقش سوگواره ها در رونق تعزیه و کم رنگ شدن آسیب ها سخن گفت و با توجه میزان اثرگذاری این هنر در بین مردم، تصریح کرد: تعزیه نیازمند نگاه ویژ مسئولان است.وی که با مجلس«حمزه سیدالشهدا» در این رویداد ملی حضور پیدا کرد، از تعزیه به عنوان پرمخاطب ترین هنرها نام برد و برگزاری سوگواره های ملی را در حفظ ویژگی مردمی بودن این هنر بسیار مهم خواند.این هنرمند، بزرگ ترین دستاورد این رویداد برای فعالان این حوزه را کسب تجربه و تبادل، ارتباط با هنرمندان و پی بردن به نقاط ضعف و قوت آثار  اجرا شده ذکر کرد و خواستار نگاه ویژه متولیان به هنر تعزیه شد.