نازلی حیدرزاده
طناب فروش اجباری کالا همچنان گلوی خریداران را می فشارد و هر روز کالای جدیدی در این عرصه عرض اندام می کند تا در کنار کالایی که متقاضی زیادی دارد به خریدار تحمیل شود. از روزی که روغن کمیاب شده است و مردم برای تهیه آن در صف می ایستند، برخی کارخانه ها و فروشگاه ها این فرصت را غنیمت شمردند و در کنار فروش روغن، برخی اقلام مانند رب و کنسرو ماهی را به شکل اجباری به مشتریان می فروشند تا هم کالای شان را که خریدار ندارد بفروشند و هم بتوانند در برابر کارخانه ای که از آن روغن و البته کالای اجباری خریده اند، رو سفید باشند. حالا پای فروش اجباری تخمه هم به میان آمده است؛ مشتریان ابتدا آن را موضوعی طنزآمیز می دانند ولی بعد می بینند بحث جدی است.
یکی از شهروندان در این خصوص می گوید: تا چندی پیش زمانی که روغن می خریدم باید در کنار آن رب گوجه فرنگی یا کنسرو ماهی را به شکل اجباری بر می داشتم اما چند روز قبل زمانی که روغنی را از قفسه یکی از سوپرمارکت ها برداشتم فروشنده گفت باید یک بسته تخمه هم بخرم در غیر این صورت از فروش آن معذور است.
«مرادیان» می افزاید: برای تهیه غذا به روغن نیاز داشتم و ناچار شدم، پیه تخمه را هم به تنم بمالم و آن را بخرم اما باید این ماجرا تمام شود و مشتریان در برابر عمل انجام شده قرار نگیرند.
شهروندی دیگر با بیان این که خرید تخمه را در کنار روغن چگونه تحمل کنیم؟اظهارمی کند: با این که همیشه رب با برند خاصی را مصرف می کنم اما وقتی برای خرید روغن به فروشگاهی مراجعه کردم ناچار شدم به شکل تحمیلی رب با برند همان روغن را بخرم.
او ادامه می دهد: در حالی که قیمت این رب نسبت به برندی که همیشه استفاده می کنم، بیشتر و کیفیت آن پایین تر است اما وقتی دست و بالت بسته باشد و جای دیگری روغن پیدا نکنی مجبوری هر چه در کنارش عرضه می کنند بخری و حالا تخمه را جایگزین رب کرده اند.
«فتحی» از مسئولان مربوطه می خواهد هر چه زودتر این قائله را به پایان برسانند چون به گفته او اگر همچنان موضوع کمیاب بودن روغن یا کالاهای اساسی دیگر که هر بار نوبت یکی از آن ها می شود، ادامه داشته باشد چند وقت دیگر شاهد فروش اجباری کالاهایی مانند ژله، چیپس و پفک خواهیم بود.
در عین حال، یکی از کاسبان اظهارمی کند: برخی کارخانه ها یا شرکت ها با عرضه روغن دامی برای فروش سایر محصولات خود پهن کرده اند و مشتریان را مجبور می کنند در کنار روغن که این روزها متقاضی زیادی هم دارد، رب گوجه فرنگی، چای یا کنسرو ماهی برند خود را بخرند و حالا برخی از آن ها تخمه برند خود را اضافه کرده اند.
او که به ذکرنام خود در این گزارش تمایلی ندارد، می افزاید: بعضی از کالاهای اجباری از قیمت یا کیفیت مناسبی برخوردار نیستند و به قول معروف روی دست مان باد می کنند اما چاره ای نداریم و باید کالاهای اجباری را تهیه و به مشتریان عرضه کنیم.
او تصریح می کند: خود کارخانه به نماینده هایش تاکید می کند که باید همراه با روغن فلان کالا را هم بفروشند، در نتیجه کارخانه ها یا شرکت هایی که عرضه روغن ندارند کالاهای شان دپو می شود و در این میان حق مصرف کننده چه می شود؟
او معتقد است: با فروش اجباری، مصرف کننده کالای بی کیفیت یا گرانی را تهیه می کند ضمن این که حق انتخاب ندارد و باید همان برندی را که به او معرفی می شود، بخرد.
او با بیان این که فروش اجباری کالا اجحاف در حق مشتری است، می افزاید: برخی اقلام در انبارمان دپو شده است و بعضی از شرکت ها روغن نباتی را کالای کلیدی خود می دانند و با فروش اجباری کالاهای غیرضروری مانند تخمه سود زیادی می کنند.
در همین خصوص رئیس اتاق اصناف مرکز استان با اشاره به این که فروش اجباری کالا را در طول سال های گذشته برای اقلامی مانند گوشت، برنج و چای داشتیم، می گوید: مصرف ماهانه استان 900 تن روغن خوراکی است در حالی که در طول 3 ماه 700 تن روغن به استان اختصاص داده اند و مشخص است که به این شکل نظام عرضه و تقاضا رعایت نمی شود.
«مهدی امیدوار» می افزاید: وزارت جهاد کشاورزی موظف شده روغن خوراکی را تامین کند ضمن این که مواد و دانه های روغنی در گمرک دپو شده است و بانک مرکزی باید به آن ها ارز بدهد تا در کارخانه ها فراوری شود.
به گفته او، با توجه به این که سهمیه ای که به ما می دهند خیلی کم و کمتر از یک سوم مصرف و از سوی دیگر تقاضا زیاد است، قیمت بالاتر می رود و احتکارها و فروش اجباری به وجود می آید.
او خاطرنشان می کند: بیشتر گزارش تخلفاتی که درباره فروش اجباری کالا دریافت می کنیم، در فروشگاه های زنجیره ای اتفاق می افتد و خیلی کم در حوزه اصناف بوده اما در عین حال خلاف است.
او ادامه می دهد: زمانی که گوشت و مرغ تنظیم بازار توزیع می شد، برخی افراد آن را خریداری می کردند و در بازار آزاد می فروختند و اکنون که قیمت روغن توزیع شده حدود 50درصد از بازار ارزان تر است بعضی از شهروندان آن را می خرند و به اغذیه فروشی ها، قنادی ها و رستوران داران می فروشند و حالا این موضوع دارد شروع می شود و مانند زمان توزیع مرغ تنظیم بازار بعضی از شهروندان در صف روغن می ایستند و آن را می فروشند.
او می گوید: سهمیه 400 تن دیگر روغن برای اصناف و صنعت استان جذب شده است و امیدواریم مشکل مشاغلی که به روغن نیاز دارند، برطرف شود ولی تا زمانی که عرضه و تقاضا در جامعه متعادل نشود، این مشکلات وجود دارد.
«امیدوار» با تاکید بر این که فروش اجباری را شاید نتوانیم درست کنیم اما قائله کمبود روغن باید مانند بقیه اقلام تمام شود، اضافه می کند: ما می دانیم تخلف فروش اجباری کالا انجام می شود اما 3 هزار واحد صنفی در بجنورد وجود دارد که نظارت بر تک تک آن ها سخت است البته همه این کار را نمی کنند و طبق گزارش هایی که به ما می رسد با آن ها برخورد می شود.او اظهارمی کند: تا چند وقت قبل گزارش فروش اجباری کالا از فروشگاه های زنجیره ای به دست مان می رسید اما اکنون شکایت ها از سوپرمارکت ها گزارش می شود.