به مناسبت گرامیداشت روز جهانی غذا؛
تعداد بازدید : 16
آغاز پویش رژیم غذایی سالم با هدف افزایش ایمنی در برابر کرونا
24 مهر و روز جهانی غذا، امسال با شعار جهانی «همه با هم: رشد، تغذیه و پایداری رفتار آینده ما را می سازد» و شعار ملی «آغاز پویش رژیم غذایی سالم با هدف افزایش ایمنی در برابر کرونا» ارج نهاده می شود و به این مناسبت مدیریت نظارت بر مواد غذایی و آشامیدنی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی نکات آموزشی را به منظور ترویج فرهنگ استفاده از مواد غذایی بسته بندی شده و دارای مجوز سازمان غذا و دارو (سیب سلامت و شماره پروانه بهداشتی ساخت) در جامعه تهیه و تنظیم کرده است که به اطلاع هم استانی های گرامی می رسد.
روز جهانی غذا به افتخار تاسیس سازمان فائو در سال ۱۹۴۵ نامگذاری شده است و در سراسر جهان گرامی داشته میشود. هدف سازمان فائو نیز بالا بردن سطح زندگی و بهبود تغذیه مردم جهان، توزیع مناسب مواد غذایی در جهان و ایجاد امنیت غذایی است. غذا، از ابتدایی ترین نیازهای انسانی و بلکه تمام موجودات زنده است و سلامت مواد غذایی، مسئله بسیار مهمی در علم تغذیه به شمار می آید. در کنار نوع استفاده و چگونگی بهره گیری از مواد غذایی، انتخاب بهترین و سالم ترین مواد غذایی نیز اهمیت قابل توجهی دارد.تأمین مواد غذایی سالم و متناسب، برنامه ریزی برای بهبود وضع تغذیه، آموزش های لازم در زمینه مسائل غذایی و پیشگیری از سوء تغذیه، اموری هستند که نقش تعیین کننده ای در بهداشت فردی و اجتماعی و سلامت افراد جامعه دارند.
با توجه به شعار ملی امسال روز جهانی غذا که به ارتباط تغذیه و ایمنی بدن در مقابل ویروس کرونا اشاره می کند باید گفت که رژیم غذایی سالم تاثیر زیادی در سلامتی و کیفیت زندگیدارد. تغذیه سالم آن قدرها هم پیچیده نیست و به سادگی میشود به آن دست یافت. سیستم ایمنی، مانند دیگر سیستم های بدن، برای عملکرد صحیح به مواد مغذی کافی نیاز دارد.
رژیم غذایی سالم، رژیمی است که علاوه بر این که حاوی مواد مغذی لازم برای درست کار کردن بدن است، اصول بهداشتی در تهیه آن رعایت شده باشد. اندام ها و بافت های بدن برای درست کار کردن نیاز به تغذیه مناسب دارند. در غیر این صورت بدن بیشتر مستعد بیماری، عفونت، خستگی و عملکرد ضعیف میشود.هسته رژیم غذایی مناسب را موادی تشکیل میدهند که قند و چربی کمی دارند، ولی سرشار از ویتامین، مواد معدنی و مواد مغذی دیگرند.
در این روزها که با شیوع ویروس کرونا مواجه هستیم، بهداشت مواد غذایی اهمیت ویژه ای دارد. در ابتدا باید گفت که نیاز است از مصرف مواد غذایی فله و محصولاتی که در شرایط نامناسب و کنترل نشده تولید یا نگهداری می شوند، خودداری کرد.
وقتی یک ماده غذایی به صورت فله و بدون هیچ شناسه یا مجوزی تولید می شود، شرایط تولید آن به طور پیوسته کنترل نمی شود و ممکن است محصول علاوه بر تقلب های انجام گرفته در فرایند تولید (مانند اضافه کردن رنگ مصنوعی به جای زعفران و یا اضافه کردن نگهدارنده به آب میوه ها و...) دارای بار میکروبی بالایی باشد که تهدیدی برای سلامت مصرف کننده به دنبال خواهد داشت.بنابراین بهتر است به بهانه روز جهانی غذا، فرهنگ استفاده از مواد غذایی بسته بندی شده و دارای مجوز سازمان غذا و دارو (سیب سلامت و شماره پروانه بهداشتی ساخت) در جامعه گسترش یابد. از آن جایی که این محصولات تحت نظارت معاونت غذا و دارو تولید می شوند، به طور منظم در مراحل مختلف خط تولید، کنترل و حتی بعد از تولید نیز، از محصولات تولید شده و مصولات در سطح عرضه نمونه برداری شده و از نظر بار میکروبی و آلودگیهای اولیه و ثانویه و همچنین از نظر تقلبات انجام گرفته در تولید و افزودنیهای غیر مجاز پایش می شوند.
در حوزه این معاونت بحث کیفیت و سلامت فرآورده های غذایی از کارگاه کوچک تا کارخانجات بزرگ مطرح است و کنترل و بازدیدهای دوره ای مرتب برگزار می شود.
لازم به ذکر است هر ماده غذایی دارای مجوز از معاونت غذا و دارو می بایست دارای مشخصاتی از جمله سیب سلامت به همراه شماره پروانه بهداشتی ساخت، نشانگر رنگی تغذیه ای، تاریخ تولید و انقضا، سری ساخت، نام و نشانی واحد تولیدی و... باشد.
سیب سلامت در واقع نشان و علامت سازمان غذا و دارو است و سازمان غذا و دارو این نشان را بر روی محصولاتی قرار می دهد که فاکتورهای سلامتی که این سازمان تعیین کرده است را داشته باشند. وجود سیب سلامت به همراه شماره پروانه بهداشتی ساخت زیر آن نشان دهنده این است که این محصول از غذا و دارو و اداره نظارت بر مواد غذایی و آشامیدنی آن مجوز دریافت کرده و تمامی شرایط بهداشتی در تولید آن رعایت شده است.اگر محصولی دارای برچسب سیب سلامت باشد اعتبار و ویژگی خاصی دارد و مردم میتوانند با اطمینان از این محصولات استفاده کنند.
نشانگر رنگی تغذیه ای:
برخی از اجزای مواد غذایی از قبیل چربی، قندها یا نمک برای برخی افراد در سنین مختلف یا برای افراد دارای بیماری های مختلف می تواند مفید و یا مضر باشد و به عنوان مثال افراد دارای فشار خون نباید مواد غذایی که حاوی نمک زیادی است مصرف کنند.با الصاق نشانگر رنگی روی برچسب محصولات تولیدی غذایی و آشامیدنی، مصرف کننده می تواند از محتوای انرژی، قند، چربی، نمک و اسیدهای چرب ترانس هر ماده غذایی مطلع شود و با اطلاعات به دست آمده، نوع و میزان مصرف هر ماده غذایی را به صورت روزانه تشخیص دهد و انتخاب کند. رنگهای نشانگرهای تغذیه ای با توجه به پنج عامل مهم تغذیه ای که برای حفظ سلامت باید به آن ها توجه شود، انتخاب شده اند که عبارتند از: انرژی، قند، چربی، نمک و اسیدهای چرب ترانس.
تعریف رنگ ها در جدول نشانگرهای رنگی:
مفهوم رنگ قرمز: رنگ قرمز بر روی هر یک از اجزا در نشانگر رنگی تغذیه ای، نشان دهنده وجود آن جزء در مقادیر بالا در ماده غذایی است. به عنوان مثال چنانچه مقدار نمک در چراغ راهنما دارای رنگ قرمز باشد، مفهوم این است که آن ماده غذایی حاوی مقدار زیادی نمک و ممکن است این ماده غذایی برای فرد دارای فشار خون بالا مناسب نباشد.
مفهوم رنگ زرد: رنگ زرد نشان دهنده وجود آن جزء در مقادیر متوسط در ماده غذایی است.
مفهوم رنگ سبز: رنگ سبز بر روی هر یک از اجزا در جدول چراغ راهنما نشان دهنده وجود آن جزء در مقادیر مناسب در ماده غذایی است. برای مثال چنانچه مقدار قند در چراغ راهنما دارای رنگ سبز باشد، مفهوم این است که آن ماده غذایی حاوی مقدار کمی قند بوده و آن محصول برای کسانی که تمایل به مصرف قند بالا در رژیم غذایی خود ندارند، مناسب است.
مصرف کننده از طریق جدول نشانگرهای رنگی از میزان مصرف قند، نمک، چربی و اسید چرب ترانسی را که از طریق مصرف فرآورده های غذایی دریافت میکند اطلاع می یابد و از این طریق رژیم غذایی روزانه خود را مدیریت می کند.