علوی
در محوطه پارک در حال دویدن، شادی کردن و خندیدن هستند. یکی از میان آن همه کودک پا برهنه می دود، برخی مادران نگاه های عجیبی به او می کنند. کودک و پدرش بی توجه به برداشت های بقیه، به بازی خود ادامه می دهند. کودک دیگری با دیدن این صحنه دلش می خواهد جوراب و کفش هایش را درآورد و پابرهنه بدود. مادر مقاومت نمی کند و کودک رها و در سوز یک عصر پاییزی در شادی هایش غرق می شود.
کمی جلوتر می روم، با پدر کودکی که پا برهنه بازی می کند، هم صحبت می شوم. خودش ورزشکار است و عقیده دارد کودک باید آزادانه بازی کند. به گفته او، زمانی که کودک پا برهنه روی زمین بازی می کند یا روی ماسه بادی می دود ماهیچه های پایش قوی تر می شود و در راه رفتن صحیح به او کمک می کند. او کودکی را که مانند فرزندش پا برهنه شده است و می دود، نشان می دهد و می گوید: عضلات کف پای این کودک ضعیف است و اگر روزانه مدتی روی ماسه بادی پا برهنه بدود، کم کم عضلاتش شکل مناسبی پیدا می کند.
متاسفانه ناهنجاری های اسکلتی و قامتی در بین کودکان و نوجوانان دیده می شود که برخی از علت های آن درست ننشستن، راه نرفتن و بی تحرکی است. اطلاع از وضعیت جسمانی دانشآموزان، تشخیص به موقع عوارض و آموزش عادت بدنی صحیح، مانع تشدید ناهنجاری اسکلتی و بروز سایر مشکلات میشود.
کمبود سرانه فضای ورزشی مدارس و معلم متخصص ورزش، دیدگاه های غلط رایج در مورد زنگ ورزش، روش های رایج زندگی ماشینی و افزایش اضافه وزن و چاقی در بین والدین و دانش آموزان به بروز و ظهور این ناهنجاری ها دامن می زند.
در این میان برخی خانواده ها نگران وضعیت فرزندان شان می شوند و به اصلاح این ناهنجاری ها می پردازند اما برخی دیگر ممکن است اهمیت چندانی ندهند و این ناهنجاری ها در آینده به مشکلات جدی تری تبدیل شود.
یکی از والدینی که به گفته خودش به تازگی در مدرسه فرزندش طرح غربالگری ناهنجاری های اسکلتی و قامتی اجرا شده است، می افزاید: پس از اجرای این طرح که والدین نیز حضور داشتند متوجه برخی ناهنجاری های قامتی فرزندم شدم. البته پیش از این از صاف بودن کف پای وی اطلاع داشتیم و درصدد رفع آن بر آمدیم اما با اجرای این طرح متوجه شدیم این ناهنجاری بهبود نیافته است. وی ادامه می دهد: اکنون مربی ورزش فرزندم انجام حرکت های اصلاحی را برای رفع این ناهنجاری پیشنهاد داده که علاوه بر اصلاح راه رفتن اش، در نشستن و صاف نگه داشتن ستون فقراتش موثر است.
شهروندی دیگر هم که فرزندش به ناهنجاری قامتی مبتلاست، می گوید: از همان سال های ابتدایی که فرزندم به مدرسه می رفت، متوجه برخی مشکلات قامتی او شدم اما گمان می کردم این مشکل مقطعی و به دلیل حمل کوله پشتی سنگین است اما پس از گذشت مدتی متوجه شدم دچار ناهنجاری قامتی شده و اکنون تحت درمان و در حال انجام حرکات اصلاحی است.
یکی از مهم ترین اهداف اجرای طرح های غربالگری، حساس کردن والدین درخصوص مشکل فرزندان شان است. البته دبیران ورزش هم در این بین نقش اساسی و مهمی دارند، چنان که «عبداللهیان» معلم ورزش یک مدرسه می گوید: معلمان ورزش ناهنجاری های قامتی و اسکلتی را می شناسند و در صورت مشاهده این گونه موارد آن ها را به اطلاع خانواده ها می رسانند. وی ادامه می دهد: اصل بر این است که در دوران ابتدایی ناهنجاری ها به اطلاع خانواده ها برسد تا درصدد رفع آن ها برآیند که این مشکلات در آینده دردسرساز نشود.
وی می افزاید: اگر ناهنجاری ها پیگیری و اصلاح نشود در سنین بلوغ مشکلات جدی تری را به دنبال خواهد داشت.
وی بیشترین ناهنجاری ها را شانه افتاده در بین دانش آموزان مقطع متوسطه ذکر می کند که آن هم به علت یک طرفه انداختن کوله پشتی و در بین دختران قوز پشت شایع است.
همچنین زانوی پرانتزی بیشتر در بین دانش آموزان مقطع ابتدایی دیده می شود.
ناهنجاری های قامتی توسط آموزش و پرورش شناسایی می شود و هر سال برنامه هایی در این زمینه دارد، چنان که سرپرست معاونت تربیت بدنی و سلامت اداره کل آموزش و پرورش خراسان شمالی از وجود برنامه های مختلف در این زمینه خبر می دهد و می گوید: یکی از مهم ترین برنامه های ما آموزش والدین است تا آن ها ناهنجاری ها را بشناسند، با عوامل بروز و پیشگیری از آن ها آشنا شوند و بدانند اگر فرزندشان به ناهنجاری های اسکلتی و قامتی دچار هستند باید چه اقداماتی را انجام دهند.
«خطیب زاده» ادامه می دهد: اجرای برنامه غربالگری ناهنجاری های اسکلتی و قامتی را در مدارس داریم و همه سعی ما بر این است تا جایی که امکان دارد پوشش حداکثری را در مدارس ابتدایی داشته باشیم.
وی از وجود یک کانون حرکات اصلاحی در مرکز استان و 3 کانون دیگر در شهرستان های جاجرم، شیروان و اسفراین خبر می دهد و اظهارمی کند: ارزیابی ساختار قامتی دانش آموزان در دوره ابتدایی انجام می شود و دانش آموزان و والدین آن ها به کانون حرکات اصلاحی واقع در مجموعه ورزشی امید معرفی می شوند تا در آن جا با انجام برنامه های ورزشی و حرکات تقویت کننده مشکل فرزندشان رفع شود. به گفته وی، معلمان ورزش در مدارس کمک حال آن ها هستند و با نگاه چشمی متوجه ناهنجاری های دانش آموزان می شوند و آن ها را به اطلاع خانواده ها می رسانند.
وی ادامه می دهد: اولویت نخست ما این است که ارتباط با والدین را بیشتر و آن ها را نسبت به مشکل فرزندشان حساس و آگاه کنیم و مسیر اصلاح آن را نشان دهیم. البته وی آمار دقیقی از تعداد دانش آموزانی که ناهنجاری های قامتی و اسکلتی دارند، در دست ندارد ولی مهم ترین عوامل بروز آن ها را ضعف عضلانی به علت کم تحرکی، سبک زندگی غلط، تماشای بیش از حد تلویزیون و تبلت میداند.