علوی
تازه وارد کلاس اول شده است، والدینش به او قول داده بودند اگر به مدرسه برود، آن جا بماند و بهانه گیری نکند، جایزه خوبی برایش بخرند. با این که 2 هفته از آغاز سال تحصیلی گذشته اما هنوز به مدرسه عادت نکرده است و هر روز صبح با گریه راهی مدرسه می شود و پدر و مادر در گوشش زمزمه می کنند « اگر امروز هم به مدرسه بروی می رویم و جایزه ای که قول داده بودیم، برایت می خریم». چشمان کودک برق می زند و لا به لای اشک هایی که می ریزد، لبخند رضایت بر لبانش نقش می بندد و با کلماتی که بوی تهدید و شرط و شروط دارد، تاکید می کند اگر امروز «تبلت» نخرند دیگر به مدرسه نمی رود. ظهر که کودک به خانه بر می گردد در اتاقش جعبه ای را که کادو شده است، می بیند و با خوشحالی به سمت آن می دود تا باز کند و با تبلتی که به او وعده داده شده بود، بازی کند.
صدای هیاهو
همین چند روز پیش بود که مادری با 2 کودک خود به پارک آمده و پسربچه اش که بزرگ تر بود با بچه های هم سن و سال خود مشغول بازی شد. صدای هیاهو و فریادهای شادی آن ها مادر را به ذوق می آورد، هر چند هر از گاهی دعوا و کشمکش بین آن ها رخ می دهد، اما مادر دخالت نمی کند و اجازه می دهد فرزندانش به تنهایی مسائل شان را مدیریت کنند. بچه ها از میان مردمی که در پارک نشسته بودند، می دویدند، گاهی از نظر پنهان می شدند و سر به سر یکدیگر می گذاشتند، حسابی بازی می کردند و در دنیای کودکی خود غرق شده بودند.
بازی و سکوت در خانه
اما این سوی ماجرا در خانه های آپارتمانی که گویا افکار آدم ها در چهاردیواری ها محصور شده و وسایل و دکوری های خانه بیش از شادی و احساس خوشایند کودکان ارزشمند است، چند کودک مشغول توپ بازی در اتاقی هستند که هیچ وسیله ای داخل آن نیست و مادران دور هم جمع شده اند و می توانند با خیال راحت به صحبت های شان ادامه دهند و از بی خطر بودن بازی کودکان شان اطمینان دارند. بچه ها سرگرم بازی می شوند و تازه بازی شان گرم شده است که یکی از مادران به بهانه ای توپ را از آن ها می گیرد و می گوید زیاد سر و صدا می کنند و بهتر است بازی دیگری انجام دهند. کودکان بی دفاع به همدیگر نگاه می کنند و ساکت می شوند، دقایقی همان جا می ایستند و نمی دانند چه کاری انجام دهند. یکی غر می زند و می گوید حوصله اش سر رفته است، آخر حق دارند، کودک هستند و بازی های بی صدا و نشستنی را بلد نیستند، نمی دانند خود را چگونه سرگرم کنند، فقط آن ها را داخل یک اتاق گذاشته اند و بدون هیچ وسیله بازی می گویند: «همین جا بازی کنید و با هم خوش بگذرانید».
یکی از کودکان که مدام غر می زند، باعث عصبانیت مادرش می شود و مادر با دادن تبلت به کودکش او را راضی و خرسند می کند و به دنبال او کودک کوچک تر نیز گوشی مادرش را می خواهد که بدون هیچ گونه مقاومتی به او داده می شود و کودک دیگر با التماس از مادر می خواهد گوشی همراهش را به او بدهد یا برایش تبلت بخرد.این برنامه همیشگی شان است، هر وقت در مهمانی احساس می کنند کودکان شان ناراحت هستند و حوصله شان سر رفته است، بی توجه به نیازهای آن ها، تبلت هایی را که خریداری کرده اند، در اختیارشان می گذارند تا آرام شوند، در واقع خودشان را با این کار خلاص می کنند.
انگار دنیای مجازی برای کودکان خردسال شان بهتر از دنیای واقعی و بازی های فیزیکی است، اجازه بازی نمی دهند چون نمی خواهند سر و صدای بچه ها آن ها را اذیت کند یا شیطنت های شان آسیبی به وسایل خانه بزند.
گردش علمی
چند روز پیش با یک گردش علمی که یک معلم خوش ذوق برای دانش آموزان کلاس اولی اش ترتیب داده بود، همراه شدم. مسیر راه تا رسیدن به پارک برای کودکان درس خودشناسی بود و در راه معلم می ایستاد و به آن ها گوشزد می کرد که همه چیز را خوب ببینند و بشنوند. تا رسیدن به پارک، هر یک از کودکان هر آن چه می دید با صدای بلند بیان می کرد. در گردش علمی، بچه ها آن چه را که شاید تا امروز به آن توجه چندانی نمی کردند، خوب می دیدند و از برگ های سوزنی شکل برخی درختان گرفته تا برگ های پهن را با دقت به هم نشان می دادند و برای شان پر از شگفتی بود. یکی حشره ای را نشان می داد و دیگری به ردی که روی سنگ فرش مانده و به تعبیر او شب گذشته خرسی از آن جا عبور کرده بود، اشاره می کرد. همه و همه برای شان جالب بود اما حیف که جای این گونه گردش های علمی دسته جمعی یا حتی خانوادگی بسیار خالی است و حتی برخی کودکان در پارک ها ترجیح می دهند در جای خود بنشینند و به دنیای بازی های هوشمند وارد شوند.
غافل از آن که طبق گفته یک کارشناس ارشد روان شناسی استفاده بیش از اندازه از فناوری، کمبود توجه، کاهش تمرکز، رفتارهای پرخاشگرانه، اضطراب، افسردگی، اختلال دو قطبی، اوتیسم، اختلال دلبستگی و رفتار مشکل ساز کودک را به دنبال دارد.
به گفته «عابدیان»، کودکانی که بیش از حد از گوشی های هوشمند استفاده می کنند، یادگیری کمتری نسبت به بقیه هم سن و سالان خود دارند.
وی بر محدودسازی استفاده کودک از تبلت اشاره و بیان می کند: در هیچ شرایطی نباید در مقابل اصرار یا گریه کودک کوتاه آمد و اجازه داد بیشتر از زمانی که برایش تعریف شده است، با تبلت و گوشی های هوشمند بازی کند. وی عقیده دارد: متاسفانه برخی والدین تصور می کنند کار کردن کودک خردسال شان با تبلت و گوشی های هوشمند نشان دهنده هوش بالای اوست اما نمی دانند که هوش و سلامت جسمی او را فدای راحتی خود می کنند.