صنایع استان زیر فشار بی پولی خُرد می شوند
تعداد بازدید : 229
کاهش تسهیلات تولید و اشتغال استان
اسدی
سهم صنایع کوچک و متوسط از صنعت در خراسان شمالی عمده است. به استناد آمار ارائه شده از سازمان صمت استان این صنایع (به تعبیری بنگاه های کوچک و متوسط) 94 درصد صنایع استان را شامل می شوند، صنایعی که واضح است از مشکلات پولی و مالی رنج می برند. خبر وضعیت نامناسب این بخش از صنایع در استان ورد زبان بسیاری از مسئولان است و ورودی کارگروه های تخصصی صنعت نیز پر از پرونده هایی است که با مسائل مالی دست و پنجه نرم می کنند. با در نظر گرفتن نقش این صنایع در اشتغال و تولید، دولت در سال های گذشته تلاش کرده به روش های مختلف حمایت های مالی را از این واحدها انجام دهد.
تصویب تسهیلات حمایتی رونق تولید و ویژه روستایی از جمله این موارد است، با این وجود گویا این تسهیلات مسکّنی برای درد صنایع نبوده است، زیرا به نظر می رسد ساز و کار پرداخت این تسهیلات یا نرخ سود آن ها متناسب با توان واحدهای صنعتی در استان نیست، به نحوی که اگر امروز سراغ چند بنگاه کوچک و متوسط در استان بروی و دردشان را جویا شوی این سخن را می شنوی که نیازمند تسهیلات ارزان قیمت هستند؛ از این رو و با توجه به خواسته این بنگاه ها هم امسال بانک مرکزی اعلام کرد: «نرخ سود تسهیلات بنگاه های کوچک، متوسط، زودبازده و کشاورزی کمتر از سایر تسهیلات و با کمک یارانه دولت، 10 درصد است». به گزارش پژوهشکده پولی و بانکی، بانک مرکزی طی نامه ای در پاسخ به بخش خصوصی اعلام کرد که «حسب مفاد دستورالعمل تامین مالی بنگاه های کوچک و متوسط، نرخ سود تسهیلات بانک ها برای بنگاه های موصوف بر اساس مصوبات شورای پول و اعتبار و مقررات بانکی قابل اقدام و محاسبه است. بر اساس مفاد بند 2-1-1 قسمت الف سیاست های پولی و اعتباری در سال 1387 نرخ سود تسهیلات بانکی برای پروژه های اولویت دار بنگاه های کوچک و زودبازده و کشاورزی با کمک یارانه دولت 10 درصد است (دولت نیز 2 درصد یارانه می دهد) و در صورت عدم تحقق اهداف طرح یارانه پرداخت نمی شود و پرداخت اصل و سود تسهیلات بر عهده مشتری خواهد بود».
بی نصیب از تسهیلات ارزان قیمت
انتشار این خبر از سوی بانک مرکزی برای بنگاه های کوچک و متوسط شیرین بود اما گویا استان هنوز سهمی از این تسهیلات ارزان قیمت نداشته است و تنها تسهیلات ارزان قیمت، تسهیلات روستایی است که از سال گذشته به واحدهای صنعتی مستقر در نواحی صنعتی روستایی پرداخت می شود. بی نصیب ماندن استان از این تسهیلات را از میان سخنان کوتاه رئیس خانه صنعت و معدن خراسان شمالی نیز می توان فهمید وقتی می گوید: «تسهیلات پرداختی به صنایع کوچک و متوسط در استان از منابع داخلی بانک، تسهیلات رونق تولید است که نرخ سود آن، نرخ روز بانکی و همان 18 درصد است». البته به گفته «حیدریان» تسهیلاتی که از محل صندوق توسعه ملی به این صنایع پرداخت می شود دارای نرخ سود 12 درصد است اما پرداخت آن نیازمند شرایط خاص است و به بیشتر واحدهای صنعتی استان تعلق نمی گیرد.
21 درصد نرخ سود تسهیلات
در دورانی که همه منتظر استفاده از تسهیلات حمایتی و ارزان قیمت هستند، وجود دارند واحدهایی که از تسهیلات با نرخ 21 درصد استفاده می کنند و از طرح های ابلاغی دولت نیز بی خبر هستند. واحد تولیدی لوله های سفید اسفراین یکی از این صنایع کوچک در استان است، این واحد نیز به گفته «خوش وحید» مبتلا به درد مشابه دیگر صنایع است و با وجود این که از 3 سال گذشته از تسهیلات بانکی استفاده می کند اما همچنان نیازمند سرمایه در گردش است. به گفته او، نرخ سود تسهیلات پرداختی به او 21 درصد است و از منابع داخلی بانک ها این تسهیلات را دریافت کرده است.
تیغ بی پولی آهسته آهسته حجم کار او را بریده است و امروز با تنها 10 درصد ظرفیت و 2 نیروی کار در مسیر پرفراز و نشیب تولید راه طی می کند؛ راهی که انتهای آن مبهم و شاید تیره است.
توسعه صنعتی با تسهیلات ارزان قیمت
اما برای چگونگی تخصیص این تسهیلات ارزان قیمت که خرداد توسط بانک مرکزی کشور اعلام شد سراغ مسئولان در سازمان صمت استان می رویم، آن جایی که خیاط خانه صنایع است و لباس های برش خورده وزارتخانه دوخته می شود. برای یافتن پاسخ، یک راست سراغ سرپرست اداره طرح و برنامه سازمان صنعت، معدن و تجارت استان می رویم.
«مشایخی» حرف هایی دارد، اخباری جدید از تسهیلات ارزان قیمت که هنوز به استان پرداخت نشده است و هنوز نیامده برش استانی آن نیز کم شده است.
به گفته این مسئول، نرخ سود تسهیلات بستگی به منابع تامین کننده دارد؛ به عنوان مثال تسهیلات پرداختی از محل سفر رهبری به استان، دارای نرخ سود 18 درصد است. وی در پاسخ به سوال خبرنگار ما در خصوص پرداخت تسهیلات یارانه دار در استان می گوید: تسهیلاتی نیز بر اساس برنامه تولید و اشتغال پرداخت می شود که شامل یارانه دولت می شود و نرخ سود آن 14 درصد است، تسهیلاتی که متقاضیان برای دریافت آن باید در سامانه بهین یاب ثبت نام کنند، اما این تسهیلات هنوز به بانک های استان ابلاغ نشده است، از این رو به بانک مرکزی نامه زده ایم تا زودتر به بانک ها نیز ابلاغ شود.
به گفته «مشایخی» با توجه به دستورالعمل ابلاغی وزارتخانه 4 درصد یارانه برای این تسهیلات در نظر گرفته شده اما برش استانی آن تغییراتی داشته و کمتر شده است. این مسئول اضافه می کند: در ابتدا برش استانی این تسهیلات 194 میلیارد تومان اعلام شد که 119 میلیارد تومان آن برای بازسازی، 74 میلیارد تومان برای سرمایه در گردش و یک میلیارد تومان نیز برای طرح های ناتمام در نظر گرفته شده بود.
بنا به گفته وی، کل منابع کشور 20 هزار میلیارد تومان بود اما در آخرین جلسه مشخص شد این مبلغ تامین نشده است و به هزار و 800 میلیارد تومان کاهش پیدا کرده بود، بنابراین اعلام شد که از برش همه استان ها به همین نسبت کاسته و سهم هر استان یک دهم مبلغ می شود.
وی به تسهیلات پرداختی از محل صندوق توسعه ملی نیز اشاره و اعلام می کند: این تسهیلات نیز به صنایعی پرداخت می شود که شرایط ویژه ای دارند، شرایطی همچون صادرات محور و از اولویت های وزارتخانه صمت بودن که اگر صنایعی این شرایط را داشته باشند، متناسب با قرارگیری واحد در موقعیت جغرافیایی و کشاورزی یا صنعتی بودن، نرخ تسهیلات متفاوتی خواهند داشت. با این حال اگر یارانه تعلق گرفته به این تسهیلات را نیز در نظر بگیریم باز هم نرخ سود تسهیلات بیش از 10 درصد می شود.مشایخی اعلام می کند که در استان صنایعی وجود دارند که مشمول تسهیلات یارانه دار می شوند اما در سال جدید از این محل هنوز تسهیلاتی به آن ها پرداخت نشده ولی از سامانه کارا 700 مورد تسهیلات به متقاضیان پرداخت شده است.
جای خالی تسهیلات ارزان قیمت در تسهیلات صنعتی استان به شدت احساس می شود، ابلاغ برخی تسهیلات ارزان قیمت نیز به استان نمی رسد و این گونه است که صنایع کوچک و متوسط استان زیر فشار بی پولی خُرد می شوند.