مرتضوی
شنیدن شعر آن هم به زبان محلی چه شور و احساسی می دهد به خصوص اگر با آن زبان آشنا باشید و زیر و بم آن را بدانید. وقتی شاعران این گونه شعر دور هم جمع می شوند تعداد سالمندان بیشتر از جوانان است، انگار آن ها برای حفظ زبان مادری شان در شعر استوارترند. اگر چه این گونه محافل شکل رسمی به خود نگرفته است اما علاقه مندان در برخی قومیت ها در فضای مجازی به تبادل اطلاعات و اندیشه ها می پردازند و باور دارند وجود چنین محافلی آن هم در استانی که رنگین کمانی از قومیت هاست، ضروری است.
هر چند در این میان نباید از عزم جدی برای راه اندازی محافل ادبی با زبان محلی در چند شهرستان غافل شد اما با توجه به این که جهان امروزه با خطر نابودی زبان های محلی و غیر رسمی رو به رو است، سامان دادن به این محافل و تقویت آن ها می تواند به زنده نگه داشتن زبان های محلی کمک کند و سدی شود در برابر رنگ باختن این گونه زبانی.اگر چه از نگاه «حسن اسعدی»، استاد زبان و ادبیات فارسی، فعالیت های جسته و گریخته ای در فضای مجازی برای علاقه مندان قوم تات در این عرصه شکل گرفته است اما او توجه به زبان محلی و ادبیات فولکلور در استان را امیدوارکننده و در عین حال کافی نمی داند و بر جدی تر ورود کردن به این مقوله تاکید می کند.
این فعال ادبی و فرهنگی بر این باور است: اگر به محافل ادبی محلی موجود اهمیت دهیم و به شکل تخصصی به آن ها نگاه کنیم و جدا از حمایت های مختلف مادی و معنوی، تفاوت ها را بستر اتحاد و همدلی قرار دهیم و حساسیت های مختلف را کم کنیم، عرصه هنر و شعر قومی و محلی استان، حرف های اساسی برای گفتن خواهد داشت.
البته او از این که جهان امروزه با خطر انهدام زبان های محلی و غیر رسمی روبه رو است، به خصوص ماهواره، فضای مجازی و تحصیلات کلاسیک به زبان های محلی و بومی ضربه می زند، سخن می گوید و معتقد است: در این میان صاحبان زبان و گویندگان جوامع زبانی به خصوص آن هایی که در خود رسالتی احساس می کنند و اهل فکر و قلم هستند تا دیرنشده باید کاری کنند، در غیر این صورت این زبان ها در مقابل هجمه زبان های رسمی و کلاسیک که دارای توان تبلیغاتی بسیار هستند رنگ می بازند و در کتابخانه ها جا می گیرند.
از نگاه این فعال ادبی، مهم ترین مسئله ای که امروز حس می شود، تقویت فضای گفتمانی در بین جوامع زبانی است و از سوی دیگر باید اجازه دهیم آن چه ذهن، ضمیر و ذوق شاعر و نویسنده تراش می کند، بر زبان بیاورد و قیچی سلیقه بر آن ها نزنیم.«قاسم مهرنیا» هم در زمره پیش کسوتان عرصه ادبیات استان است که معتقد است: با وجود زبان قومیتی در استان، شکل گیری انجمن های ادبی محلی ضرورتی انکارناپذیر است و با نگاهی به زندگی نامه شخصیت های فرهنگی و ادبی که از دل محافل ادبی برخاسته اند، می توان به خوبی به اهمیت و جایگاه این محافل پی برد. از نگاه این چهره ادبی استان، با توجه به پیشینه خراسان شمالی در شکل گیری نخستین محافل ادبی در این خطه، به نظر می رسد محافل ادبی با گویش های محلی، آن هم به گونه ای که برتری قومیتی در آن مطرح نباشد راه اندازی و تنها به اصل فرهنگ موجود در قومیت ها توجه شود. «مهرنیا» که بیش از نیم قرن از عمر خود را صرف فعالیت در عرصه فرهنگ و ادبیات این خطه کرده است، حفظ زبان مادری، مراوده و مبادلات فرهنگی میان قومیت های مختلف و نقد منصفانه آثار در دل این محافل را از دستاوردهای مهم شکل گیری آن ها بیان می کند که پیشبرد زبان های محلی را به دنبال خواهد داشت.
«رمضانی» از فعالان ادبی اسفراین که از ابتدای امسال در کنار دیگر علاقه مندان سکاندار محفل ادبی برای علاقه مندان به زبان محلی است، از فعالیت های جسته و گریخته این محفل برای مان می گوید و حفظ این میراث ملی و جلوگیری از فراموشی فرهنگ و زبان های محلی را دلیل شکل گیری آن می داند.
اگر چه این شاعر جوان، تعداد علاقه مندانی را که در این محفل حضور پیدا می کنند به تعداد انگشتان یک دست نمی داند اما باور دارد در صورت تداوم چنین محافلی می توان شاهد حضور گسترده علاقه مندان و کشف استعدادهای جدید بود.
او از تلاش ها برای سامان دادن به این محفل سخن می گوید و بر حمایت های مادی و معنوی از آن تاکید می کند.«آدینه» هم که سال هاست در عرصه شعر و ترانه فعالیت دارد، به نقش محافل ادبی در رونق جریان شعر اشاره می کند و معتقد است: از آن جایی که خراسان شمالی از گویش های مختلفی برخوردار است ضرورت چنین محافلی احساس می شود.این شاعر و ترانه سرای استان، به مراوده و قلم فرسایی کرمانج زبان ها از سال ها پیش اشاره می کند و از «چیکسای» به عنوان گنجینه ای از فرهنگ عامه نام می برد.
این عضو شورای شعر استان، به پرداختن به شعر اقوام در جشنواره شعر کوتاه اشاره می کند و از این که قرار است به شعر اقوام در جشنواره شعر استان هم توجه شود، برای مان می گوید.
او از نشست های ادبی به عنوان بستری که می تواند به شکوفایی این مسئله کمک کند، نام می برد. وی می گوید: به واسطه این که شاعران فارسی زبان استان هر یک متعلق به یک قوم هستند می توانند با ورود به این عرصه، به رونق شعر محلی کمک کنند.