خوره به جان سقف های قدیمی
اسدی
دوباره زنگ خطر آوار سقف های موریانه زده به صدا درآمده است، بارش ها و شرایط جوی زمینه را برای این اتفاق فراهم کرده است، نگرانی از آوار خانه های موریانه زده طی امسال برای اولین بار توسط نایب رئیس شورای شهر بجنورد در هشتاد و ششمین جلسه شورا مطرح شد. «گریوانی» در این جلسه از شرایط سخت مالکان واحدهای موریانه زده سخن به میان آورد و از خطر ریزش این واحدها ابراز نگرانی کرد.
خراسان شمالی و مرکز آن از مناطقی هستند که همیشه در خطر موریانه زدگی واحدهای فرسوده و قدیمی قرار دارند و مالکان برخی واحدهای مسکونی این استان از دیرباز با موریانه دست و پنجه نرم می کنند.
«نیروگاه» منطقه امن موریانه ها و نقطه حادثه خیز مالکان واحدهاست به نحوی که گفته می شود 90 درصد واحدهای این منطقه در هجوم موریانه قرار دارند، پس از نیروگاه، خیابان حر، کوی صادقیه و جوادیه در خطر موریانه زدگی قرار دارند که خانه های ساکنان شان فاقد استانداردهای ملی ساخت و ساز است و ساکنان و مالکان آن ها نیز از مشکلات مالی و معیشتی رنج می برند.
خانه ای برای موریانه ها
یکی از مالکان خانه ای موریانه زده در محله نیروگاه می گوید: منتظر آوار خانه هستم، چاره ای برایم نمانده است زیرا پولی برای مبارزه با این آفت ندارم.
«جان نثار» با بیان این که هیچ کمکی از سوی دولت به خانه های موریانه زده نمی شود، ادامه می دهد: در سال های گذشته وام های 15 میلیون تومانی به واحدهای موریانه زده پرداخت می شد اما چند سالی می شود که دیگر دولت کمکی نمی کند و بار سقف ها و دیوارهای خورده شده بر دوش مالکان و ساکنان افتاده است.
او می گوید: کارگر هستم و وضعیت کارگرها هم این روزها مشخص است؛ کاری برای انجام دادن نیست.
خانه موریانه زده تمام دارایی ام است، دارایی که آفت در آن نفوذ کرده و هر روز توسط موریانه جویده می شود، صدای موریانه ها را در سقف و دیوارها می شنوم، اما کاری نمی توانم انجام دهم.
وی اضافه می کند: به بنیاد مسکن هم مراجعه کردم اما اعلام کردند برای بازسازی منازل موریانه زده کمکی نمی شود.
نیروگاه یکی از محله هایی است که هنوز خانه های قدیمی و فرسوده خود را دارد و ساکنان این محله گلایه های زیادی در خصوص موریانه زدگی دارند. یکی دیگر از ساکنان این محله که به گفته خود از مددجویان بهزیستی است، می گوید: با این که فاصله سقف تا فضای خانه با پارچه پوشانده شده است اما از شکاف ها موریانه ها بیرون می ریزند و ما نیز نمی توانیم کاری انجام دهیم.
وی می گوید: خانه ام حدود نیم قرن عمر دارد و بازسازی سقف آن نیز نیازمند شرایط ویژه است و من توان انجام آن را ندارم.
وی از دستگاه های متولی درخواست کمک دارد.پیرمردی که به گفته خود به دلیل موریانه زدگی خانه اش مدتی است سقف خانه را بازسازی کرده، می افزاید: برای انجام این کار زمین کشاورزی ام را فروختم تا خانه روی سرمان آوار نشود. ما از مشکل نجات پیدا کردیم اما در همسایگی ما خانه هایی هستند که با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند.
پیرمردی دیگر که در همسایگی آن هاست، ما را به سمت خانه خود هدایت می کند؛ خانه ای که بیشتر محل تجمع ضایعات است و بوی بدی فضای آن را پر کرده، او می گوید: خانه موریانه دارد اما توان مالی بازسازی آن را ندارم، به همین دلیل خانواده ام به خانه دیگری رفته و اجاره نشین شده اند.از سال ۸۵ تا 94 بیش از 5 هزار واحد مسکونی شهری و روستایی موریانه زده در استان شناسایی شدند که بیشتر این واحدها در شهرستانهای بجنورد و مانه و سملقان قرار داشتند از این رو دولت در سال 94 تسهیلات بازسازی این منازل را پرداخت می کرد اما دیگر تسهیلاتی بدین منظور پرداخت نمی شود. قطع حمایت های دولت در حالی است که راه قطعی برای جلوگیری از خسارات موریانه وجود ندارد و برای رفع مشکل کنونی واحدهای موریانه زده باید تمهیداتی اندیشیده شود یا منازل بازسازی شوند.
خانه های قدیمی خیابان حر
خیابان حر یکی دیگر از محله هایی است که خانه های موریانه زده در آن قرار دارند، سقف های چوبی و لرزان در این محله نیز دیده می شوند. یکی از ساکنان این محله می گوید: با این که سقف خانه ما چوبی است اما خوشبختانه هنوز موریانه ندارد ولی از هجوم موریانه ها می ترسیم زیرا خانه های قدیمی این محله موریانه دارند و برخی حتی به دلیل احتمال آوار شدن خالی از سکنه شده اند.
برخی خانه های فرسوده در نزدیکی بارگاه امامزاده سید عباس(ع) موریانه زده هستند.
محله جوادیه از دیگر محله هایی است که گفته می شود موریانه در آن جا نیز نفوذ کرده است. یکی از پیرزن های این محله که در خانه ای چوبی ساکن است، می گوید: صدای موریانه ها را می شنوم و گاهی پودر چوب را روی فرش ها می بینم اما به تنهایی زندگی می کنم و کسی نیست که کمک ام کند.
او با بیان این که مددجوی کمیته امداد هستم، ادامه می دهد: با مستمری اندک این نهاد امرار معاش می کنم و پولی برای جلوگیری و مقابله با این حشره ندارم.
موریانه ها در سکوت زندگی می کنند و به این دلیل که موریانه جزو آفت هاست منازل دیگر مورد حمایت تسهیلات بحران قرار نمی گیرند. با این حال در آخرین جلسه رسمی شورای اسلامی شهر، رئیس شورا اعلام کرده است که بحث منازل موریانه زده در جلسه آینده با استاندار مطرح خواهد شد.
در همین باره، «ایمانی» رئیس بنیاد مسکن بجنورد با بیان این که در شهر بجنورد به جز روستای ناوه قزلقان، حدود 300 واحد موریانه زده وجود دارد، می افزاید: این آمار مربوط به کارهای کارشناسی در سال 91 است و برای آن ها پرونده تشکیل شده است.
وی با بیان این که موریانه یکی از آفت هاست، ادامه می دهد: این آفت از فهرست بحران و سوانح طبیعی خارج شده است و از این پس هیچ تسهیلاتی به منازل موریانه زده پرداخت نمی شود و خود مالک باید برای بازسازی واحد مسکونی خود اقدام کند.
وی با بیان این که سازمان مدیریت بحران، سوانح طبیعی را تعریف کرده است، می افزاید: موریانه تا قبل از سال 90 در این فهرست بود اما بعد از این سال دیگر تسهیلاتی برای آن پرداخت نشد.وی ادامه می دهد: در هیچ جای دنیا دولت ها خسارت ها را جبران نمی کنند و این بیمه ها هستند که جبران کننده خسارت ها هستند.وی اعلام می کند: 90 درصد واحدهای موریانه زده در محله نیروگاه قرار دارند و پس از آن منطقه صادقیه و جوادیه و خیابان حر دارای مشکل موریانه هستند.