فرزندسالاری؛ آسیبی رو به رشد در خانواده ها
تعداد بازدید : 189
قلمروهایی برای فرمانروایان کوچک
علوی
او تعیین می کند والدینش کجا بروند و کدام غذا بیشتر پخته شود. اگر کاری را بخواهد انجام دهد که پدر و مادرش تمایلی به انجام آن ندارند، در نهایت حرف، حرف او می شود و پدر و مادر تسلیم همیشگی او هستند. هر چیزی که اراده می کند یا در دست دیگران می بیند و دلش می خواهد باید برایش خریداری کنند و با این که کوچک است اما به نظر می رسد به خوبی از عهده فرمانروایی قلمروی خود بر می آید! البته برخی از آن هایی که تحت سلطه کودک شان هستند از این وضعیت در بیشتر مواقع راضی اند و خود را نزد همه پدر و مادر خوبی معرفی می کنند که از هیچ چیزی برای فرزندشان فروگذاری نمی کنند.
تغییر شکل خانواده ها
در سال های اخیر، شکل زندگی ها و روابط خانوادگی از آن حالت سنتی و قدیمی که در بیشتر خانواده ها حرف اول و آخر را پدر می زد یا در برخی خانه ها مادرسالاری حاکم بود به طور کلی تغییر کرده و به فرزندسالاری تبدیل شده است. دیگر مثل سابق نیست که پدران و مادران امر کنند و بچهها بیچون و چرا بپذیرند. آن ها به دنبال مشارکت در امور خانه و تصمیمگیری های عمومی خانواده هستند و گاهی برخی والدین از این که زیر سلطه فرزندان شان باشند، رضایت دارند.
شیوه تربیتی نادرست
مدیر یک مهد کودک در بجنورد اظهارمی کند: بسیاری از کودکانی را که در سال های اخیر در مهد ثبت نام کرده ایم تک فرزند یا 2 فرزند بوده اند و این بر روال تربیت آن ها تاثیر گذاشته است. وی که تمایلی به ذکر نام خود ندارد، ادامه می دهد: بسیاری از پدرها و مادرها با در پیش گرفتن شیوه های تربیتی غلط کودکان شان را می پرورانند و تصور می کنند شیوه ای صحیح را در پیش گرفته اند. وی می افزاید: مهد کودک ما به دوربین های مدار بسته مجهز است و والدین می توانند رفتار فرزندشان و مربیان را با آن ها مشاهده کنند به همین دلیل مراجعان زیادی را داشتیم و با این که جزو اقشار تحصیل کرده بودند اما مدام اعتراض می کردند.
وی می گوید: یک بار مادر یکی از بچه ها از طریق دوربین دیده بود که یکی از کودکان مهد با خود یک اسباب بازی آورده و به کودک او نداده بود روز بعد آن مادر را با یک بغل اسباب بازی دیدیم که وارد مهد شد و گفت دیروز فرزند من سرخورده شد و امروز برخی از اسباب بازی هایش را آوردم تا احساس بدی نداشته باشد. وی خاطرنشان می کند: این شیوه های تربیتی، فرزندانی بسیار پر مدعا و ناسازگار را تحویل جامعه می دهد که در آینده تاب و توان شنیدن یک کلمه مخالف حرف خود را نخواهند داشت.
راه اشتباه
شهروندی دیگر هم اظهارمی کند: بیشتر کودکان امروزی تک فرزند هستند و والدین می خواهند همه هنر شان را برای تربیت آن ها به خرج دهند که در بسیاری از مواقع راه را اشتباه می روند و زمام کار را به کودکان شان می سپارند تا به اصطلاح پادشاهی کنند اما نمی دانند با این کار چه آسیب بزرگی به آن ها می زنند. «مقدسی» ادامه می دهد: برخی والدین اعتقاد دارند حتی اگر کودک رفتارهای زشتی هم داشته باشد نباید با او دعوا وکار بدش را گوشزد کنند در حالی که در چنین شرایطی کودک کار خوب و بد را تشخیص نمی دهد.
کم رنگ شدن نقش ها
یک کارشناس ارشد روان شناسی هم درباره این شیوه تربیتی بیان می کند: اکنون نقش پدر و مادر به معنای واقعی خود و مانند گذشته نیست و در برخی خانواده ها بسیار کم رنگ شده است و فرزندان در ساز و کار خانواده مشارکت می کنند و در امور مختلف نظر می دهند.
«محمدی» ادامه می دهد: نظر دادن و مشارکت فرزندان در خانه خوب است و باید آن ها در تصمیم های جمعی مشارکت داده شوند اما این که همه زمام را در دست گیرند و والدین به هر چه آن ها می گویند گوش فرا دهند، شیوه مناسبی نیست. وی می افزاید: کودکانی که بر پدر و مادرشان حکومت می کنند و هر چه بگویند به حرف آن ها بی چون و چرا عمل می شود در آینده با آسیب های جدی مواجه خواهند شد که طرد شدگی از جامعه یکی از مهم ترین آن هاست. به گفته وی، والدین باید به جای آن که به حرف کودک شان بی چون و چرا گوش کنند و به همه خواسته های نا به جای او تن دهند، به او بگویند چرا این کار را انجام می دهد؟ در این شرایط به جیغ و داد او اهمیت ندهند و صبور باشند و بدون لحن تند و صدای بلند با او صحبت کنند تا حرف شان تاثیرگذار باشد.
وی خاطرنشان می کند: گوش کردن بی چون و چرا به حرف کودکان باعث می شود پدر و مادر همیشه نقش قربانی را داشته باشند و این امر در ابعاد بزرگ تر و در آینده مشکلات بسیار جدی را برای آن ها ایجاد می کند و در آن زمان نمی توانند کنترلی بر رفتار فرزندان شان داشته باشند.
این کارشناس ارشد روان شناسی عقیده دارد: کودکان باید صبر و تحمل را یاد بگیرند و تمرین کنند که همیشه شرایط بر وفق مراد آن ها و همه چیز در دسترس نخواهد بود و نمی توانند به راحتی آن ها را به دست بیاورند و باید برای به دست آوردن هر چیزی تلاش کنند.
وی یادآور می شود: والدینی که با آگاهی با کودکان شان رفتار و به موقع آن ها را تشویق می کنند و تنبیه هایی را از جنس محرومیت برای آن ها در نظر می گیرند فرزندانی با اعتماد به نفس بیشتر و مستقل خواهند داشت.