دانشنامه فرهنگ و تمدن؛ طرحی که ناتمام ماند
نویسنده : مرتضوی
3 سال از زمانی که طرح تدوین دانشنامه فرهنگ و تمدن در استان تایید شد می گذرد؛ طرحی که به گفته بسیاری از کارشناسان در حکم میراث ماندگاری است که علاوه بر افزایش غنای فرهنگی و تاریخی یک منطقه، سندی ماندگار برای درک تاریخ خواهد بود.
از آن جایی که فرهنگنامه ای از شخصیت های فرهنگی و علمی در استان وجود ندارد، می توان با پرداختن به این طرح به صورت درست، به خوبی از ظرفیت های موجود برای ارائه شناسنامه ای به نسل آینده و آشنایی آن ها با فرهنگ منطقه استفاده کرد.
به باور کارشناسان، دانشنامه به عنوان یک جریان مرجع ساز کمک شایانی به استقلال هویتی مان خواهد کرد و یک ضرورت مهم فرهنگی محسوب می شود، اما باید گفت اقدامی از سوی متولیان برای سر و سامان دادن به این طرح انجام نشده است و با گذشت 3 سال از ارائه این طرح 4 ساله و با وجود تصویب آن در کمیسیون های مختلف هنوز نتوانسته به مرحله اجرا درآید.
رئیس حوزه هنری خراسان شمالی با بیان این که 3 سال از تصویب طرح دانشنامه فرهنگ و تمدن استان که قرار بود طی 4 سال به اتمام برسد، می گذرد و با وجود آن که این طرح در کارگروه فرهنگی و اجتماعی 3 سال پیش مصوب شد اما هنوز اجرا نشده است، می افزاید: شناخت پیشینه فرهنگ و تمدن استان امری ضروری است که تاکنون به دلیل نبود پژوهش های لازم در این حوزه در معرض فراموشی قرار گرفته و گردآوری و طبقه بندی آن یک نیاز اساسی است.
«نمازی» از این که طرح دانشنامه در آخرین جلسه شورای اداری سال 96 تایید و قرار شد طی امسال تامین اعتبار شود، برای مان می گوید و از این موضوع که با وجود پیگیری های انجام شده تاکنون این اتفاق نیفتاده است، ابراز ناخرسندی می کند.
او البته از این که با وجود تخصیص نیافتن اعتبار حرکت هایی شکل گرفته و 2، 3 مجموعه آماده و شورای پژوهشی نیز تشکیل شده است، سخن می گوید و معتقد است: با این که استاندار اسبق دستور جدی برای تامین اعتبار دانشنامه داده بود و بارها از طریق شورای برنامه ریزی پیگیری کرده ایم، اما تاکنون اعتبار آن تامین نشده است.
«نمازی» اضافه می کند: ضمن این که شورایی در فرمانداری تشکیل می شود که در آن برای تخصیص اعتبار تصمیماتی گرفته می شود و می توان گفت تصمیم گیرندگان این طرح، فرمانداری و شورای برنامه ریزی هستند.
وی بیان می کند: امسال 2، 3 جلسه با شورای برنامه ریزی داشتیم، هر چند قول تامین اعتبار داده شده اما مسئله این جاست که 6 ماه از سال می گذرد و زمان را از دست داده ایم اما هنوز اعتباری ابلاغ نشده است.
وی ادامه می دهد: طبق نظر شورای برنامه ریزی اولویت هایی وجود دارد که بر اساس آن ها، اعتبار پرداخت می شود.
رئیس حوزه هنری استان با اشاره به این که این طرح بهمن 94 ارائه و در شورای برنامه ریزی همان سال تایید شد و قرار بود سال بعد اعتبار آن تخصیص داده شود و کار کلید بخورد، تصریح می کند: متاسفانه اعتباری تخصیص داده نشد و دوباره این طرح سال گذشته در شورای برنامه ریزی مطرح شد و مورد تایید قرار گرفت و قرار شد امسال اعتباری به آن تخصیص دهند اما بعید به نظر می رسد تا پایان امسال اعتباری به آن تخصیص یابد و گویا این روند ادامه پیدا می کند. «نمازی» با بیان این که تاخیر در روند اجرای این طرح و به تبع آن گرانی کاغذ، در نشر تالیفات این طرح تاثیر می گذارد، می افزاید: قرار بود با 940 میلیون تومان دانشنامه 100 جلدی را طی 3، 4 سال به سرانجام برسانیم اما با شرایط موجود با افزایش حداقل 30 درصدی اعتبار رو به رو خواهیم بود.
«نمازی» با اشاره به این که این آمادگی در استان به واسطه ارائه طرح های پژوهشی فراوان وجود دارد، تصریح می کند: هنوز به طور رسمی فراخوان نداده ایم ولی افراد بسیاری به ما مراجعه کرده اند و این طرح به یک مطالبه تبدیل شده است که نشان از اهمیت پرداختن به این مقوله دارد.
وی کلیات طرح تدوین دانشنامه فرهنگ و تمدن را شامل جغرافیای انسانی، طبیعی و تاریخی و آیین ها، باورها، گویش ها، چهره ها و مشاهیر و جاذبه های گردشگری استان میداند و میگوید: دانشنامه مجموعه جامعی برای شناخت و معرفی پیشینه فرهنگی و طبیعی استان به همراه گردآوری و طبقه بندی اسناد و معرفی چهره های فرهنگی این خطه و ارائه آن بر اساس اسناد و مدارک با زبانی ساده است.
وی با بیان این که چند سال است این طرح در دستور کار حوزه های هنری استان ها قرار گرفته و گیلان و همدان کارهای خوبی را در این رابطه آغاز کرده اند، اظهارمی کند: این در حالی است که خراسان شمالی با توجه به پیشینه غنی با گذشت 3 سال هنوز نتوانسته این طرح را عملیاتی کند.
سرپرست سازمان مدیریت و برنامه ریزی خراسان شمالی هم با بیان این که مشکلی در زمینه اعتبار وجود ندارد و اعتبار ابلاغ شده است، تصریح می کند: برای تخصیص اعتبار باید کمیته تخصیص برگزار شود و طی نشستی که برگزار شد در نظر گرفتن اعتبار 200 میلیون تومانی اعلام شد.
«عالی» اضافه می کند: ضمن این که معمولاً زمانی که ابلاغ اعتبار صورت گرفته باشد، دستگاه ها کار را شروع می کنند.
وی خاطرنشان می کند: به نظر می رسد تخصیص اعتبار همه دستگاه ها هجدهم ماه جاری اعلام شود.«پورعیسی» معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار خراسان شمالی هم با بیان این که این طرح در کارگروه و شورای برنامه ریزی مصوب شده است و باید شورای برنامه ریزی به عنوان طرح مطالعاتی اعتبار آن را تامین کند، می افزاید: راهکار این است که اگر دستگاهی از سازمان برنامه و بودجه مطالبه ای دارد باید در شورای برنامه ریزی آن را مطرح کند یا به سمع و نظر استاندار برساند و سازمان باید پاسخگو باشد.