هجوم شکارچیان غیر مجاز استان های همجوار به خراسان شمالی
تعداد بازدید : 170
تیر شکار غیر مجاز بر کالبد حیات وحش استان
نویسنده : صدیقی
موارد بسیاری باعث کاهش جمعیت حیات وحش شده و در این میان، شکار و صید غیرمجاز یکی از عوامل مهم کاهش این جمعیت است. استان خراسان شمالی جزو 5 استان برتر در بحث تنوع زیستی و گونه های جانوری و گیاهی است اما به جز شکار غیرمجاز با مشکلاتی دیگر مانند کمبود محیط بان و اعتبارات مورد نیاز این بخش رو به رو است که به روند مناسب حفاظت از حیات وحش آسیب می زند. به گفته کارشناسان محیط زیست طی سال گذشته 340 متخلف زیست محیطی در استان دستگیر شدند. در این بین، مهم ترین دلایل وقوع جرایم شکار و صید در استان، کمبود محیط بان و شرایط جغرافیایی و بکر بودن استان از حیث تنوع گونه های جانوری و گیاهی اعلام شده است.
یکی از محیط بانان استان با بیان این که شکارهای غیر مجاز برای تفریح و در برخی موارد برای امرار معاش انجام می شود، می افزاید: وسعت 18 هزار هکتاری منطقه حفاظت شده گلیل و کافی نبودن نیروهای حفاظتی دلیل شکارهای غیر مجاز است.
وی که تمایلی به ذکر نام خود در این گزارش ندارد، ادامه می دهد: استاندارد بین المللی حفاظت از منابع طبیعی استقرار یک محیط بان برای هر 10 هزار متر مربع است اما در ایران این رقم بسیار بالاتر از استانداردهای جهانی است.وی با بیان این که هم مرز بودن استان با ترکمنستان بر مشکلات افزوده است، اعلام می کند: فرار شکارچیان غیر مجاز به آن سوی مرزهای کشور از مشکلاتی است که وجود دارد.وی در بخشی از سخنان خود به، بهروز نبودن شیفت های کاری محیط بانان اشاره و اضافه می کند: قانون یگان حفاظت محیط زیست درباره این شیفت ها رعایت نمی شود و قوانین موجود مربوط به 60 سال گذشته است.
وی به کمبود تجهیزات و فرسوده بودن آن ها نیز اشاره می کند.
رئیس یگان حفاظت اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی می گوید: صدور بی رویه مجوز حمل سلاح شکاری از سوی سازمان های ذی ربط، حیات وحش استان را تهدید می کند و به آن آسیب می زند که یکی از علل عمده افزایش شکار غیر مجاز است. «علیپور» با بیان این که تعداد سلاح های شکاری در دست مردم بیشتر از آمار حیات وحش است، اظهارکرد: طبق قانون در سال های اخیر هر نفر می تواند مجوز حمل تعداد 2 قبضه سلاح را داشته باشد این در حالی است که برای صدور مجوز محدودیتی برای فرد، خانواده، سن و مکان حمل سلاح در نظر گرفته نشده است و افراد می توانند با سلاح از استان خارج شوند و در سراسر کشور اقدام به شکار کنند که سیل هجوم شکارچیان غیر مجاز از استان های همجوار به خراسان شمالی از جمله این نواقص است. وی می افزاید: یکی دیگر از دلایل شکار غیر مجاز، توزیع نامناسب مهمات در سال هایی است که پروانه شکار توسط محیط زیست صادر نمی شود. وی با بیان این که ما مخالف شکار نیستیم و این کار را نوعی هرس گونه های جانوری مسن می دانیم افزود: نباید در سالی که به دلایلی پروانه صدور شکار پرندگان متوقف می شود مهمات از سوی مراجع مربوطه در اختیار مردم قرار گیرد زیرا برخی افراد متخلف از این وضعیت سوء استفاده می کنند و به حیات وحش آسیب می رسانند.
«علیپور» اظهارمی کند: هر سال بعد از پایش زیستگاه های حیات وحش توسط کارشناسان مربوطه اگر تکثیر گونه های جانوری به حد مطلوب رسیده باشد تعداد محدودی پروانه شکار طبق مقررات با دستور سازمان برای متقاضیان و افراد قانونمند صادر می شود. این مقام مسئول به چند عامل مهم دیگر تهدید کننده حیات وحش نیز اشاره می کند و می افزاید: افزایش شکار غیر مجاز به دلیل تخریب زیستگاه ها، سخت گذر بودن مناطق تحت حفاظت، کمبود محیط بان و تجهیزات موتوری است.
وی ادامه می دهد: عوامل انسانی از جمله شخم زدن، آتش زدن عمدی و تبدیل اراضی مرتعی و جنگلی به اراضی کم بازده دیم و کشاورزی که بعد از مدتی به دلایل خشکسالی و کمبود بارندگی از سوی افراد به حال خود رها می شوند باعث کاهش منابع غذایی و کاهش امنیت حیوانات می شود. وی خاطر نشان می کند: با به وجود آمدن این مشکلات، حیوانات به مهاجرت به سایر زیستگاه ها اقدام می کنند که در این وضعیت به طعمه آسان و در دسترس تر برای شکارچیان متخلف تبدیل می شوند. فرمانده یگان حفاظت اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی با بیان این که پناهگاه حیات وحش میاندشت جزو مولدترین مناطق یوز در استان و کشور است، یادآور می شود: وسعت مناطق مصوب حفاظت شده استان به غیر از مناطق آزاد و شکار ممنوع 150 هزار هکتار است که طبق استاندارد بین المللی 150 محیط بان برای پایش و نظارت این مناطق مورد نیاز است درحالی که تعداد محیط بانان به نصف هم نمی رسد و بیش از نیمی از این ظرفیت خالی است. وی حیات وحش استان را کلکسیونی از حیات وحش کشور اعلام و اظهار می کند: گونه های شاخص جانوری از قبیل پلنگ، یوز، خرس، کاراکال و گربه شنی در استان وجود دارند که نشان دهنده تنوع زیست محیطی و غنای جانوری و گیاهی است.
رئیس اداره حیات وحش محیط زیست خراسان شمالی نیز به اقدامات انجام شده درباره تحویل تجهیزات حفاظتی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست کشور اشاره می کند و می افزاید: تجهیزاتی از قبیل جلیقه ضد گلوله، افشره و وسیله نقلیه به یگان حفاظت استان تحویل داده شده است اما با توجه به وسعت مناطق تحت حفاظت کماکان در بحث امکانات استان در مضیقه قرار دارد. براساس گزارش های اعلامی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی، خشکسالی های 10 سال اخیر موجب کاهش 60 درصدی جمعیت کل و بز عرصه های طبیعی به ویژه مناطق حفاظت شده استان در مقایسه با دوره آماری بلند مدت شده است. با توجه به این که زیستگاه این وحوش بیشتر در مناطق صخره ای و سخت گذر است علاوه بر خشکسالی، بروز برخی بیماری ها در کاهش جمعیت کل و بز دخیل بوده است.
«جعفری» با بیان این که پدیده خشکسالی بر زاد و ولد حیات وحش تاثیرگذار است اظهار می کند: طی سه سال اخیر منابع آبی در زیستگاه های استان کم و با ایجاد آبشخورهای مصنوعی و انتقال آب، منابع آبی برای حیات وحش خراسان شمالی فراهم شده است. وی با اشاره به این که براساس آخرین سرشماری حدود 322 راس کل و بز در خراسان شمالی شناسایی شدند، اضافه می کند: هرچند در این سرشماری افزایش قابل توجهی نسبت به سرشماری ما قبل آن داشته اما نسبت به بلند مدت 60 درصد کاهش را نشان می دهد. فرمانده یگان حفاظت اداره کل حفاظت محیط زیست استان گفت: خشکسالی ها موجب ضعیف شدن پوشش گیاهی در عرصه های طبیعی و مناطق تحت حفاظت شده و این وضعیت آمار جمعیتی حیات وحش را کاهش داده است و هم اکنون وضعیت آب منطقه میاندشت استان که محل زیست گونه نادر یوزپلنگ است در وضعیت بسیار نامناسبی قرار دارد. به گزارش اداره کل حفاظت محیط زیست استان براساس آخرین نتایج سرشماری پستانداران، جمعیت آهوان نسبت به سرشماری سال قبل از آن در مناطق تحت حفاظت حدود 13 درصد کاهش داشته است. به گفته فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان 55 راس از خانواده گوسفند وحشی نظیر آهو، مرال، قوچ وحشی و کل و بز در سایت پردیسان باباامان بجنورد وجود دارند که با توجه به وسعت کم و محصور بودن سایت از نظر تغذیه و منابع آبی در مضیقه هستند.«علیپور» ادامه می دهد: هم اکنون حیات وحش داخل سایت به صورت دستی تغذیه می شوند که این امر مستلزم تامین اعتبار جهت هزینه های جاری این پارک است. گفتنی است مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی پیش از این از واگذاری این سایت به بخش خصوصی به خاطر نبود اعتبارات لازم خبر داده بود اما همچنان این امر محقق نشده، اگرچه به گفته مسئولان مربوطه همچنان این دستور در حال پیگیری جهت واگذاری و در این باره اقداماتی انجام شده است.