شیری
در حالی که هزینه تولید پنبه بسیار بالا و قیمت فروش آن پایین است و این شرایط خستگی یک فصل کاشت تا برداشت را از تن پنبه کاران بیرون نمی کند در عین حال واردات پنبه در زمان برداشت، رشته های آن ها را پنبه می کند.پنبه از جمله محصولات مهم و استراتژیکی است که هر سال بخشی از سطوح کشاورزی خراسان شمالی را به خود اختصاص می دهد اما این روزها پنبه کاران و کارخانه های پنبه پاک کنی از وضعیت بازار خرید و فروش آن رضایتی ندارند؛ به تعبیری اوضاع پنبه«سیاه» است.
یکی از پنبه کاران که وضعیت چرخه صنعت پنبه در استان را بیمار و بدون حمایت می داند، می گوید: با وجود هزینه های بالای تولید، کارخانجات پنبه پاک کنی، محصول را به قیمت های بسیار پایینی خریداری می کنند به طوری که با هزینه های تولید همخوانی ندارد. وی می افزاید: اگرچه قیمت هر کیلو پنبه از 7 هزار تومان در سال گذشته به 15 تا 16 هزار تومان طی امسال افزایش یافته است اما متعاقب این افزایش قیمت، هزینه ها نیز چندین برابر شده و باز هم این میزان افزایش قیمت به نفع پنبه کاران نیست.
وی اظهار می کند: در کنار تمام این مشکلات، هر سال با شروع برداشت پنبه، واردات این محصول نیز آغاز می شود و با این که کیفیت بسیار پایینی دارد اما عاملی برای کاهش قیمت پنبه تولیدکنندگان می شود.یکی دیگر از پنبه کاران نیز از نبود طرح های حمایتی در این بخش گلایه می کند و می گوید: با این که هزینه های زیادی را از زمان کاشت تا برداشت متحمل می شویم اما خبری از طرح های حمایتی از پنبه کاران نیست و تسهیلات با کارمزدهای بالا و وثایقی در نظر گرفته می شود که امکان ارائه آن ها را نداریم.وی خاطرنشان می کند: 15 سال است که در بخش مانه پنبه کشت می کنم اما به دلیل مشکلات موجود دیگر تمایلی به کشت ندارم و هر سال بخشی از سطوح را به کشت دیگر محصولات اختصاص می دهم.
وی با بیان این که هزینه های بالای تولید و انجام واردات باعث بی رغبتی پنبه کاران شده است، می افزاید: علاوه بر تمام این مشکلات، منفعت طلبی بیش از حد و افسار گسیخته واسطه ها در این آشفته بازار، وضعیت را برای پنبه کاران ناگوارتر کرده است.
وی اضافه می کند: اگر دست اندرکاران به این وضعیت و انجام واردات در زمان برداشت پنبه ادامه دهند و همچنان دلالان به غارت دسترنج پنبه کاران بپردازند، به طور حتم در چند سال آینده دشت های سفید پنبه به خاطره ها خواهد پیوست.وی ادامه می دهد: رونق صنعت پنبه را فقط زمانی شاهد خواهیم بود که قیمت خرید تضمینی پنبه با توجه به شرایط اقتصادی کنونی افزایش یابد.
یکی دیگر از پنبه کارانی که مکانیزه نبودن سطوح زیرکشت پنبه را مشکل دیگری در این بخش می داند، می گوید: سازگار نبودن ماشین آلات موجود با محصولات کشت شده در استان باعث شده است هزینه های بالای کارگری را متقبل شویم.
او که از انجام واردات در زمان برداشت پنبه به شدت گلایه مند است، می افزاید: سال گذشته در حالی که قیمت هر کیلو پنبه به 12 هزار تومان رسیده بود با انجام واردات قیمت آن به 6 هزار تومان کاهش یافت به طوری که با این میزان درآمد تنها هزینه های تولید جبران شد و هیچ گونه درآمد دیگری نداشتیم.
«اسپیدان» دیگر پنبه کاری است که سالانه کشت 100 تا 200 هکتاری پنبه دارد. او می گوید: به دلیل نبود حمایت های کافی و انجام واردات در زمان برداشت پنبه، امسال کشت پنبه نداشتم و اگر این شرایط همچنان ادامه یابد در سال های بعد هم کشت نخواهم کرد.
وی خاطرنشان می کند: قیمت هر کیلو پنبه اگرچه امسال از 7 هزار به 15 هزار تومان رسیده است اما با توجه به تورم و افزایش قیمت ها، این میزان قیمت هم برای پنبه کاران مقرون به صرفه نیست.
وی با بیان این که تا زمانی که دولت واردات انجام می دهد قیمت پنبه داخلی پایین است، اضافه می کند: در حالی که در سال 90 هر کیلو پنبه هزار تومان و دلار هم هزار تومان بود، اکنون هر کیلو پنبه 15 هزار تومان و دلار 30 هزار تومان است و این مسئله نشان می دهد با این که هزینه های کشت پنبه کاران چندین برابر شده اما درآمدهای شان به نصف کاهش یافته است.
یکی دیگر از پنبه کاران نیز با بیان این که بازار پنبه افسارگسیخته است، می افزاید: قیمت پنبه را در بازار دلالان و واسطه ها تعیین می کنند اما قیمت تضمینی آن 6 تا 7 هزار تومان است که مقرون به صرفه نیست.
در این میان رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی تولید وش در سال گذشته را 16 هزار و 700 تن ذکر می کند و می گوید: پیش بینی می شود امسال میزان تولید وش پنبه با 23 درصد افزایش نسبت به سال گذشته به 20 هزار و 700 تن برسد.
«یوسفی» می افزاید: با وجود فعالیت 7 کارخانه پنبه پاک کنی در استان، 3 کارخانه با کمترین ظرفیت کار می کنند.
وی اضافه می کند: علاوه بر کارخانه ریسندگی، یک کارخانه روغن کشی در استان داریم که با شرایط فعلی تولید پنبه، برای فعالیت توجیه اقتصادی ندارد و اکنون تعطیل است.
به گفته وی، با توجه به شرایط اقتصادی کشور و مشکلات تامین و تبادلات ارزی، توجه به تولید داخلی افزایش یافته و صنایع نساجی هم علاقه مند به خرید وش داخلی و کارخانجات پنبه پاک کنی موظف هستند پنبه محلوج را با بهترین کیفیت در اختیار کارخانجات نساجی قرار دهند تا از ورود پنبه محلوج از کشورهای خارجی بی نیاز شویم.