بازار فروشهای اینترنتی و مجازی در معرض کم استقبالی
حیدرزاده
با شیوع کرونا در اواخر سال گذشته، سبک خرید شهروندان در حال تغییر است و بیشتر آن هایی که با فضای مجازی آشنا هستند سعی می کنند برای این که کمتر در معرض ویروس کرونا قرار بگیرند رفت و آمد خود را به بازار محدود کنند و خریدهای شان را به شکل اینترنتی انجام دهند.
آمارهای اسفند سال گذشته حاکی از این است که به طور کلی خرید اینترنتی در کشور 50 درصد افزایش یافت، موضوعی که نشان می دهد ذائقه مردم برای خرید به شیوه سنتی به سرعت در حال تغییر است و صنوف تا جایی که می توانند خود را با این سبک و سیاق جدید همراه و تمهیداتی را برای فروش اینترنتی اجناس شان فراهم می کنند. اما آیا سبک خرید شهروندان و فروش کاسبان استان به همین نسبت تغییر کرده است و آن ها توانسته اند وارد این وادی شوند یا همچنان ترجیح می دهند علاوه بر تحمل گرمای تابستان آن هم با وجود استفاده از ماسک، خود را در معرض آلودگی کووید 19 قرار دهند و به دل بازار بزنند؟ پرسش دیگر این است که زمینه خرید اینترنتی در استان تا چه اندازه فراهم شده است؟
خیالم راحت نیست
از یک شهروند بجنوردی که دست پسر 5 ساله اش را گرفته و پشت شیشه یک فروشگاه پوشاک بچگانه ایستاده است، می پرسم چرا برای خرید به شکل اینترنتی اقدام نمی کند که می گوید: تا جنس مورد نظرم را از نزدیک نبینم و آن را لمس نکنم خیالم راحت نمی شود بنابراین نمی توانم به طور اینترنتی خرید کنم چون ممکن است فروشنده در صورت اشکال داشتن جنس، آن را قبول نکند یا چیزی که اینترنتی انتخاب می کنم با واقعیت متفاوت باشد.
«سلیمان پور» با بیان این که لذت خرید و خاطر جمع شدن از آن را به شیوه اینترنتی ترجیح می دهد، می افزاید: سعی می کنم با رعایت پروتکل های بهداشتی همچنان به خرید حضوری ادامه دهم. البته فرزندانم مانند من ذوق خرید حضوری را دارند و حتماً چیزی را که می خواهم برای آن ها بخرم ابتدا امتحان می کنند.یکی از شهروندان که از زمان شیوع کرونا به شکل خیلی محدود برای خرید از منزل خارج می شود، معتقد است: هر چه زیرساخت های خرید اینترنتی فراهم تر باشد رغبت مردم برای استفاده از این شیوه بیشتر خواهد شد.«صابری» می افزاید: آن طور که گفته می شود کووید 19 تا مدت ها مهمان ما خواهد بود و با توجه به این که اصل مقابله با این ویروس دور بودن از مکان های شلوغ و سرپوشیده و استفاده از ماسک است، ضرورت بیش از پیش خرید اینترنتی احساس می شود.
او که از 6 سال قبل بیشتر اجناس مورد نیازش را از طریق فضای مجازی تهیه می کند و از آن راضی است، اظهارمی کند: هنوز فرهنگ خرید اینترنتی بین بسیاری از مردم ایجاد نشده است اما بعد از چند بار امتحان و خرید کردن با این شیوه متوجه می شویم چقدر خریدهای مان آسان، به صرفه و ایمن است.
غریبه با خریدهای آنلاین
یک کارشناس اقتصاد با بیان این که خرید سنتی در دنیا در حال منسوخ شدن است، تصریح می کند: مهم ترین نکته ای که این روزها که درگیر کرونا هستیم و باید به آن توجه کنیم، رواج خریدهای اینترنتی و مجهز شدن فروشگاه ها به این فضاست در حالی که برخی خانوادهها و حتی صنوف با خریدهای آنلاین غریبه هستند و نمی دانند ساز و کار خرید و فروش در این فضا چگونه است؟«وحیدی» با بیان این که تا پیش از شیوع کرونا خیلی از خانواده ها ترجیح می دادند به شکل حضوری خرید کنند، اضافه می کند: با وجود پیگیری های وزارت صمت برای توسعه تجارت الکترونیکی در سال های گذشته همچنان شاهد ضعف در این زمینه هستیم و شیوع کرونا موجب شد اهمیت این نوع از تجارت بارزتر شود.او خاطرنشان می کند: حالا زمان آن رسیده کسب و کارهایی که به شکل سنتی مدیریت می شدند وارد دنیای اینترنت شوند و با فراگرفتن آموزش های مربوطه از زیان بیش از حد ناشی از کرونا ویروس در امان بمانند.او البته آگاهی دادن به شهروندان در خصوص نحوه خرید اینترنتی برای جلوگیری از کلاهبرداری های احتمالی در این فضا را ضروری می داند و می گوید: خرید آنلاین از وب سایت های معروف و فروشگاه های اینترنتی موجب کاهش رفت و آمد مردم در بازار می شود که در ایام کرونا بسیار حائز اهمیت است.او با تاکید بر این که بسیاری از خدمات بازار را می توان به شکل غیرحضوری ارائه کرد که لازمه آن الکترونیکی شدن تجارت در صنوف مختلف است، ادامه می دهد: فروش اینترنتی کالا در ایام شیوع کرونا به کسبه و مردم کمک زیادی می کند به شرط این که زیرساختها فراهم شود.
به گفته او، در زمان شیوع کرونا بسیاری از صنوف تعطیل و صاحبان شان دچار ضرر زیادی شدند در حالی که اگر با کسب و کار اینترنتی آشنا بودند می توانستند در این مدت فروش کالاهای خود را به شکل غیرحضوری انجام دهند.
کمبود کالا و گرانی
از سوی دیگر یکی از کسبه بجنوردی که فروردین امسال به دلیل تعطیل شدن فروشگاهش به طراحی سایت فروش اینترنتی اقدام کرد، می گوید: زمان و هزینه زیادی برای طراحی این سایت صرف کردم تا در ایام شیوع کرونا مشتری هایم را از دست ندهم و به کسب و کارم برسم.
او که نمی خواهد نامش در این گزارش ذکر شود، می افزاید: تمام کالاهای فروشگاهم را در این سایت بارگذاری کردم و اوایل مشتری های زیادی داشتم اما حالا به دلیل کمبود و گرانی نمی توانم جنس مورد نیاز را به اندازه انگشتان دست در این سایت بارگذاری کنم بنابراین در حال از دست دادن مشتری هایم در این فضا هستم.از نظر او که دوباره به عرضه اجناس خود به شکل حضوری رو آورده است با توجه به این که گفته می شود با شیوع کرونا و آنفلوانزا، پاییز و زمستان سختی را خواهیم داشت باید از هم اکنون به فکر کسب و کار آنلاین باشیم و تمام امکانات لازم را فراهم کنیم.
یکی دیگر از کسبه با اشاره به این که از فضای مجازی سر در نمی آورد و فقط به فروش حضوری اکتفا می کند، می گوید: اواخر سال گذشته برخی همکارانم که از قبل در شبکه های مجازی بودند توانستند تا حدودی تعطیلی مغازه خود را مدیریت و درآمد کسب کنند اما من که اطلاعی از آن ندارم از این قافله عقب ماندم و از حالا نگران زمانی هستم که دوباره به دلیل شیوع کرونا مغازه ام تعطیل شود.
او با بیان این که باید فروشنده و مشتری هر 2 برای فضای اینترنتی آماده و با این محیط آشنا شوند، اضافه می کند: البته باید بازار هم رونق داشته باشد که بتوان وارد این فضا شد.
استقبال کم شد
در عین حال، «مهدی امیدوار» رئیس اتاق اصناف مرکز استان تصریح می کند: در ابتدای شیوع کرونا از فروش اینترنتی استقبال خوبی شد و بسیاری از فروشگاه های بزرگ کالاهای اساسی، سوپرمارکت ها و میوه فروشی ها به سمت نرم افزاری که در استان طراحی شده بود رفتند اما در 2، 3 ماه اخیر آن قدر بر اساس نوسانات ارزی تفاوت قیمت داشتیم که این استقبال کم شد به خصوص در کالاهای سرمایه ای مانند رایانه، تلفن همراه، لوازم خانگی و لوازم یدکی خودرو چون قیمت آن ها لحظه ای است.
او ادامه می دهد: نوسانات شدید ارز و کمبود جنس که از بهمن که ارز نیمایی به وارد کنندگان داده نشد و جنس آن ها در گمرک گیر کرد و نمی توانند ترخیص کنند، از مشکلاتی است که اصناف با آنها مواجه هستند بنابراین تمایلی وجود ندارد چون جنسی نیست که آن را در سایت عرضه کنند.به گفته او، از آن جایی که تعداد مشتری ها و قدرت خرید کاسبان کم شده است، اجناس را به شکل اقساطی نمی توانند بدهند و بازار خیلی بد شده است.او اظهارمی کند: نماینده های فروش کالا و وارد کننده ها در شهرهای بزرگ به راحتی جنس نمی دهند و قیمت را به روز تغییر می دهند، ضمن این که فاکتور هم نمی دهند.
او می افزاید: با توجه به شیوع کرونا باید به سمت الکترونیکی شدن فروش می رفتیم اما آن قدر اوضاع تهیه جنس سخت شده و قیمت ها بالاست که نمی توان آن را تهیه کرد.
او خرید حضوری را یکی از تفریح های مردم در شهرهای بجنورد و شیروان می داند که به خرید اینترنتی تمایلی نداشتند اما با شیوع کرونا فضای خرید اینترنتی بهتر شد ولی با کمبود جنس این وضعیت ادامه نیافت.
او با اشاره به این که برای کسبه چندین جلسه درخصوص اهمیت کسب و کار اینترنتی برگزار کرده ایم، می گوید: فروشگاه های بزرگ، پوشاک، کفش و کیف بیشتر به سمت عرضه اجناس خود در فضای اینترنتی رفته اند.