غزل خداحافظی با بی توجهی به ایمنی کار
نازلی حیدرزاده
با پیشرفت فیزیکی ساختمان از زمین فاصله بیشتری می گیرند و بدون این که از ارتفاع هراسی داشته باشند، روی داربست ها تردد می کنند و صحنه ای وحشت آور را برای رهگذران می آفرینند، کافی است پای شان بلغزد و غزل خداحافظی را بخوانند. بارها کارگران، جوشکاران یا سنگ برهایی را دیده ایم که بدون رعایت ایمنی و استفاده از ماسک های مخصوص کار می کنند غافل از این که خود را در معرض بیماری های مختلف قرار می دهند اما ماجرا فقط به این مشاغل ختم نمی شود و ممکن است کارمندان و پشت میزنشینان هم به دلیل رعایت نکردن ایمنی کار دچار مشکلات مختلف جسمی و روحی شوند؛ موضوعی که اگر از سوی کارفرمایان و البته کارگران مورد توجه قرار گیرد از بیماری های ناشی از کار می کاهد.
گفته می شود: سالانه بیش از 2 میلیون کارگر در جهان بر اثر بیماری ها و حوادث ناشی از کار جان خود را از دست می دهند و از سوی دیگر حوادث و بیماری های ناشی از کار باعث از دست رفتن حدود 4 درصد تولید ناخالص داخلی کشورها می شود با این وجود رعایت موارد ایمنی در کار و آیین نامه های مربوط به آن چندان مورد توجه قرار نگرفته است.
اول ایمنی، بعد کار
در همین خصوص، یک کارشناس بهداشت حرفه ای معتقد است: چوب بی توجهی به ایمنی کار را برخی کارگران می خورند، از کار افتاده می شوند و بعضی از آن ها فوت می کنند در حالی که اگر «اول ایمنی، بعد کار» را سرلوحه شان قرار می دادند با حادثه ناشی از کار مواجه نمی شدند.
«رحمانی» مرگ و میر حوادث ناشی از کار در کشور را ۱۲ نفر در هر ۱۰۰ هزار کارگر برمی شمرد و می گوید: کافی است به کارگاه های ساختمانی که در تمام سال در شهرها فعال هستند مراجعه کنید تا متوجه شوید بیشتر آن ها محیط کار ناامنی هستند که هر آن ممکن است کارگری را به کام مرگ بکشاند.
او با گلایه از جای خالی نظارت ها و بازرسی ها برای جلوگیری از حوادث کار می افزاید: هنوز هم داربست های غیراستاندارد در ساختمان سازی ها استفاده می شود و اجباری برای به کارگیری تجهیزات ایمن در این کارگاه ها نیست.
الزام کارفرمایان
کارشناس مسئول بهداشت حرفه ای معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی هم در این باره با اشاره به قوانین تامین اجتماعی و کار تصریح می کند: کارفرمایان ملزم هستند سالی یک بار شاغلان را از نظر بیماری های مختلف معاینه و مستندات را نگهداری کنند تا در صورت نیاز آن ها را ارائه دهند. «اصغری» با اشاره به الزام کارفرمایان مبنی بر قرار دادن وسایل حفاظت فردی در اختیار کارگران می افزاید: در تمام شهرستان های استان واحد بهداشت فردی فعال است ضمن این که در مراکز خدمات جامع سلامت و در روستاها بهورزان بر کارگاه ها نظارت می کنند.
او می گوید: اگر کارگاهی سلامت کارگران را تهدید کند بازرسان نواقص را اعلام می کنند و کارفرما در صورتی که نواقص را رفع نکند اخطاریه می گیرد و در نهایت اگر باز هم به اخطاریه بی توجهی کرد برای پلمب کارگاه اقدام می کنیم.
32 حادثه کار در 9 ماه
به گفته معاون روابط کار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان شمالی، بیشترین حوادث ناشی از کار در استان مربوط به کارگاه های ساختمانی و علت آن این است که کارگران این کارگاه ها ثابت نیستند و نمی توان به تمام آن ها آموزش داد و همین امر موجب بروز حوادث کار می شود.
«قربان نباتیان» با بیان این که کارگران این بخش متغیر و روزمزد هستند، اظهارمی کند: ماده 91 قانون کار هم به این موضوع اشاره میکند که ایمنی کار بر عهده کارفرما و مکلف است وسایل و امکانات لازم را در این زمینه تهیه کند، در اختیار کارگر بگذارد، آموزش بدهد و بر استفاده از این امکانات نظارت کند.
او از برگزاری حدود 19 هزار و 580 نفر ساعت کارگاه آموزش ایمنی در 9 ماه امسال خبر می دهد و می افزاید: این اداره کل برای هر فردی در هر جا این کارگاه ها را بخواهد به طور رایگان برگزار می کند اما این آموزش ها به تنهایی از حوادث کار پیشگیری نمی کند و خود شخص باید رعایت کند.
او با اشاره به فرهنگ ایمنی این موضوع را مورد توجه قرار می دهد که کارگران به آن توجهی نمی کنند.
البته از نظر او در چند سال اخیر در کارگاه های ساختمانی خوب کار و در تمام پرتگاه ها حفاظ گذاری شده است ضمن این که ابلاغیه های رفع نقص به کارفرماها ارائه می شود.
او با بیان این که در 9 ماه امسال 32 حادثه ناشی از کار در استان اتفاق افتاد و منجر به فوت 4 نفر شد، ادامه می دهد: در محیط کار 2 مخاطره داریم؛ یکی حوادث ناشی از کار است اما موضوع دیگر که قابل دید نیست بیماری های ناشی از کار است. حادثه ناشی از کار به هر میزان که تلفات بدهد بیماری های ناشی از آن 6 برابر است.
به گفته او عوامل فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی و مکانیکی محیط در بیماری کارگر موثر است و اگر غیر استاندارد باشد منجر به بیماری می شود و البته حداکثر بعد از 15 سال خود را نشان می دهد زیرا بیماری های ناشی از کار، مزمن است و کارگر باید سال های زیادی در معرض این عوامل زیان آور باشد در حالی که می توانیم آن ها را پیش بینی و از بروزشان جلوگیری کنیم.
وی اظهارمی کند: رعایت عوامل فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی و مکانیکی محیط کار بر عهده کارفرما و تمام این موارد را شورای عالی حفاظت فنی و وزارت بهداشت و درمان در قالب آیین نامه هایی صادر کرده است که کارفرما باید به آن ها مراجعه و بر این اساس محیط کار را ایمن کند زیرا این امر از حق و حقوق کارگر است و علاوه بر مزدی که می گیرد باید محیط کارش امن باشد.
«نباتیان» اضافه می کند: پیمانکاران باید به این اداره کل مراجعه کنند تا ما صلاحیت ایمنی محیط کارشان را احراز کنیم و تا زمانی که ایمنی کار برای مان محرز نشود به شخصی اجازه نمی دهیم در مناقصه شرکت کند.
به گفته او، صنایع استان از نظر ایمنی کار مشکل ندارند و دارای واحد اچ اس ای (H.S.E) هستند و بیشترین مشکل ما در صنوف و کارگاه های ساختمانی است.
گفت و گو
کمبود داربست
در کارگاه های ساختمان سازی استان
حیدرزاده- کارگاه های ساختمان سازی خراسان شمالی با کمبود داربست مواجه است و با توجه به این که پیمانکاران زمان کافی برای اجرای پروژه ها ندارند برخی ناچار می شوند کار را بدون ایجاد سامانه های کار انجام دهند و این عوامل باعث بروز حوادث در صنعت ساختمان می شود.
رئیس بازرسی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان شمالی با بیان این مطلب در گفت و گو با خبرنگار ما افزود: در خراسان شمالی بیشترین حوادث ناشی از کار در ساختمان سازی اتفاق می افتد و عامل بیش از 55 درصد از حوادث سقوط از ارتفاع است.«قلی پور» گفت: عوامل اصلی بروز این حوادث در کارگاه های ساختمانی، نبود حفاظ گذاری در پرتگاه ها، استفاده نکردن از سامانه های کار در ارتفاع مثل داربست و جایگاه کار مناسب و پوشش دهانه های باز از جمله در چاله آسانسورها و پرتگاه پله هاست.او ادامه داد: دسترسی نداشتن بازرسان این اداره کل به آدرس دقیق پروژه های ساختمانی یکی دیگر از مشکلات ماست به طوری که ناگهان اعلام می کنند حادثه ای اتفاق افتاده است و برای بررسی آن مراجعه می کنیم در حالی که اگر آدرس دقیق داشته باشیم می توانیم بهتر نظارت کنیم.او حوادث ناشی از کار را پس از صنعت ساختمان مربوط به صنایع تولیدی، کشاورزی و باغداری می داند و به گفته او بعد از سقوط از پرتگاه، درگیری کارگر با ماشین آلات و برق گرفتگی در رتبه های بعدی قرار می گیرد.
وی اظهارکرد: در برنامه داریم هر کارفرمایی که پروانه ساخت بگیرد آموزش ایمنی را قبل از شروع کار فرابگیرد تا حوادث ناشی از کار را کم کنیم.