در گفت و گو با تهیه کننده برنامه مطرح شد:
تعداد بازدید : 250
«کتاب باز»؛ برنامه حسرت ها
مریم ضیغمی- «من یار مهربانم، دانا و خوش بیانم»؛ یادش به خیر. وقتی که به مدرسه می رفتیم این شعر کتاب فارسی را موزیکال و با ریتم می خواندیم و در واقع خواندن و دوست داشتن کتاب لازمه دوران کودکی مان بود. شاید بهترین هدایای دوران کودکی مان کتاب های مصوری بود که می گرفتیم و آن قدر می خواندیم که رنگ کتاب می رفت. اما متاسفانه هر چه بزرگ تر شدیم از این یار مهربان دورتر شدیم و آمار ارائه شده از سرانه مطالعه تاسف برانگیز است. البته سازمان صدا و سیما چند سال است برای بینندگان شبکه نسیم برنامه موفق و پرطرفدار «کتاب باز» را با اجرای خوب «سروش صحت» روانه آنتن کرده تا مردم از این یار قدیمی دور نشوند. در این شماره سراغ «محمدرضا رضائیان» تهیه کننده «کتاب باز» رفتیم و درباره برنامه پربیننده اش گپ و گفتی داشتیم.
آیا خودتان دغدغه ساخت برنامه ای با موضوع و محتوای کتاب را داشتید که سراغ «کتاب باز» رفتید یا به پیشنهاد سازمان پاسخ مثبت دادید؟
خوشبختانه دوسویه بود. پدرم بیش از 30 سال است که در انتشارات مدرسه خدمت می کند و زندگی ام کتابی بود. با فضای رسانه شروع کردم و کم کم آغشته و غرق شدم و طبیعتاً سعی می کنم آن چه را که در ناخودآگاه من گذاشته شده و جزو شیرینی های زندگی ام بوده در رسانه پررنگ کنم و چیزهای خوبش را برای عرضه در دسترس بقیه قرار دهم. این اتفاق با نیاز مدیریت وقت شبکه و شورای کتاب هم سو شد و «کتاب باز» در سال 94 شکل گرفت.
در گفت و گویی که در گذشته با هم داشتیم گفتید که «کتاب باز» را با ترس و لرز می سازید؛ می خواهم بدانم چه شد که با این دیدگاه به فصل چهارم رسیدید؟
ترس و لرز و سختی همچنان هست. سختی و ترس و لرز به دلیل سختی خود کتاب است و در گذشته هم به شما گفته ام که کتاب ذاتاً ایستا و خشک است و ما طی سال های گذشته با مخاطبی مواجه بودیم که روی خوش به کتاب نشان نداده است ولی ما داریم برنامه ای می سازیم که باید محوریت آن کتاب و میل به کتاب باشد و برای مطالعه رغبت ایجاد کند و طبیعتاً سختی های خود را دارد. سختی هایی که درباره اش حرف می زنم راجع به جذابیت هایی است که باید به وجود آوریم و فضای سرگرم کننده ای که ذاتاً یک برنامه تلویزیونی به آن نیاز دارد و برای این است که اندکی ترس و لرز دارد. شاید به ما اجازه ندهند هر مهمانی را به برنامه دعوت کنیم.
چه شد به فصل چهارم رسیدید؛ با سیاست های تلویزیون آشنایی پیدا کردید و چم و خم کار دست تان آمد یا همکاری سازمان خوب بود؟
خدا را شکر سازمان صدا و سیما و شبکه نسیم همیشه همراه ما بودند و خیلی «کتاب باز» را دوست دارند. شکر خدا مخاطب بعد از بیش از 300 قسمت برنامه «کتاب باز» را دوست دارد و ما تعدادی مخاطب وفادار خیلی جدی داریم.
اشاره کردید که در بیش از 300 قسمت روی آنتن رفتید؛ به نظرتان بهترین کتاب کدام و بهترین مهمان تان چه کسی بود؟
«کتاب باز» برایم برنامه حسرت هاست، یعنی اتفاقی که در این برنامه می افتد و مهمانان مختلفی که دارم در برنامه با آن ها رو به رو می شوم و سروش صحتی که من هر روز با او مواجه می شوم من را در نگاه خودم کوچک تر می کند و کم دانش بودنم را به رخم می کشد. هر مهمانی در این گذار رنگ و بویی دارد که مدام به جهان بینی ما تلنگر می زند. در برنامه «کتاب باز» بهترین ها را داشتیم و بهترین اتفاق برای من، سروش صحت است یعنی او در برنامه ای نیست که چیز تازه ای برایم نداشته باشد.
سروش صحت سه فصل همراه «کتاب باز» است؛ این تداوم و همکاری راضی کننده است؟
ما سه سال فوق العاده شیرین را در کنار «سروش صحت» سپری کردیم و بسیار اهل تعامل و انسان شریف، بزرگ و شیرینی است. من به عنوان تهیه کننده برنامه و تک تک عوامل پروژه در کنار او چیز یاد می گیریم. او بسیار با دانش و پر است و تجربه های خوب و ویژه ای دارد. شما می دانید ساخت سریال راحت نیست به خصوص سریال طنز قواعد و سختی خودش را دارد و مردم لیسانسه های سروش را دوست داشتند و چند ماه است که او درگیر سریال فوق لیسانسه ها و روزکار یا شب کار است. می خواهم بگویم که سختی های ساخت سریال می تواند خود به خود آدم را از بقیه کارها دور کند. سروش هیچ وقت «کتاب باز» را از اولویت هایش خارج نکرد و اتفاق افتاده که بعد از 42 ساعت کار مداوم ساخت سریال سر «کتاب باز» آمده و خیلی سرحال و مشتاق مثل روزهای اول، برنامه را جلو بردیم و این نشاط و سرحالی جلوی دوربین خودش را نشان می دهد و مخاطب شکر خدا این همراهی را گرفته است.
چه ابتکاراتی برای جذب مخاطب وفادار و مخاطب عام اضافه کردید؟
بخش جدید چهارشنبه ها، برنامه ویژه هفته مان یعنی دورهمی کتاب است. ما به دنبال این هستیم که در فصل چهارم به یک اجتماع کتابی با مخاطبان مان برسیم و باشگاه کتاب بازها را راه اندازی کنیم و لازمه اش این است که ادبیاتش را قبل از راه اندازی باشگاه ایجاد کرده و با مخاطب خود به اشتراک گذاشته باشیم.بخش کارشناسی کتاب کودک با حضور «معصومه مصطفی زاده» اضافه شده که خیلی پررنگ است. واقعیت اش را بخواهید بعد از 3 فصل به آرزویم رسیدم و دوست داشتم از ابتدا درباره کودک کار خیلی جدی بکنیم ولی فرمانش را پیدا نکرده بودیم. اکنون وقتی خانم مصطفی زاده کتاب های کودک را معرفی می کند بازار کتاب خالی و آن کتاب کمیاب می شود و خانواده ها روی برنامه حساسیت پیدا کرده اند و آن را تماشا می کنند که خیلی اتفاق ویژه ای است، یعنی حتی اگر همه بخش های «کتاب باز» تاثیری روی مخاطب نگذارد و همین آیتم کارشناسی کتاب کودک جواب دهد ما رسالت خود را انجام داده ایم و گلی را که قرار بود در برنامه بزنیم، زده ایم.تمرکز خود را در فصل جدید روی ادبیات فارسی بیشتر می کنیم و آیتم فان را برای املا گذاشته ایم که یک کافه کتاب سیار داریم و با افرادی که به آن جا برای سرو نوشیدنی و خوردنی مراجعه می کنند تمرین املا انجام می دهیم و دیکته چند تا از کلماتی را که در زبان مان استفاده می کنیم و شاید نحوه نگارشش را فراموش کرده ایم تمرین می کنیم که مخاطب در فضای بامزه و سرگرم کننده ای قرار می گیرد.
آیا با توجه به فعالیت اغلب مخاطبان در فضای مجازی در این فضا هم فعالیت می کنید؟
ما از همان فصل اول فعالیت در اینستاگرام را شروع کردیم و اکنون پررنگ تر و هدفمندتر شده است. بخش هایی را که در برنامه پر طرفدار شده در پیج مان می گذاریم تا مخاطبانی که موفق به دیدن برنامه نشده اند آن ها را ببینند. ما محتوا تولید می کنیم و سعی کرده ایم که صفحه اینستاگرام برنامه هم یک هویت مستقل داشته باشد و بتواند در این فضا هم اثرگذار باشد و دارد مخاطبان و فالوورهای قابل توجهی پیدا می کند و اکنون نزدیک به 70 هزار فالوور دارد و مطمئناً بیشتر و خودش تبدیل می شود به زمینه و رسانه جدی برای فرهنگ سازی و کار جدی در فضای مجازی و اثر گذار بودن در این حوزه.
در دوره ای که جای برنامه های «خندوانه» و «دورهمی» خالی است «کتاب باز» برند شبکه نسیم است. آیا استقبال هم بیشتر شده است؟
من به برنامه های موفق نه تنها شبکه نسیم بلکه تلویزیون به عنوان رقیب نگاه نمی کنم و نگاه من به سازمان صدا و سیما و خروجی هایش حتی رادیو و تلویزیون این است که یک تیم هستند، مثل تیم فوتبال 11 نفره که هر کسی مسئولیت جدی برایش تعریف شده و هر برنامه ای و هر شبکه ای سیاست و ماموریت خیلی مهمی دارد که اگر کارش را درست انجام دهد قطعاً هم تیمی هایش هم راندمان بهتری خواهند داشت و با اضافه شدن یا تقویت هم تیمی هایش می تواند یک پیروزی جدی در مسابقه داشته باشد. وقتی خندوانه، دورهمی و عصر جدید برنامه های پربیننده و موفقی باشند اعتماد، مراجعه و مواجهه مردم بیشتر می شود. این را بگویم که این نگاه و مدیریت درست شبکه نسیم است که در یک بازه زمانی «کتاب باز» را برای آنتن تعریف کرد و این برنامه تا آخر سال ادامه پیدا می کند و فرمان خوبی برای تماشا و دیده شدن است. در نیمی از سال خود را تقویت و آماده و برنامه را طراحی و در نیمی دیگر سعی می کنیم با کیفیت بالا به مخاطب خدمات ارائه دهیم. امیدوارم دورهمی و خندوانه و بقیه برنامه ها هم به تلویزیون اضافه شوند تا بینندگان با دست پر از برنامه ها استقبال کنند.
سخن پایانی تان با مخاطبان ما.
من از شما تشکر می کنم، اگر «کتاب باز» دارد کار می کند فقط برنامه ای که روی آنتن به چشم می آید نیست و واقعاً زحمت شما و دوستان رسانه های دیگر هم هست که به دیده شدن و جا افتادن و محبوب تر شدن برنامه کمک کرده است که از چشم ما و هم تیمی های «کتاب باز» دور نبوده و همیشه ممنون شما هستیم و مهر و محبت تان را به «کتاب باز» نشان داده اید. منت شما را می کشیم و دست گل تان درد نکند.