شیری
با این که امسال حدود 310 هزار تن پیش بینی تولید گندم را در استان داشتیم اما در مجموع تنها 161 هزار تن به سیلوها تحویل داده شد.
در حالی که سیاست دولت تداوم خرید تضمینی گندم از کشاورزان است اما آمارهای موجود نشان می دهد: هنوز هم این هدف به طور صد درصد محقق نشده است و حدود یک دوم محصول به سیلوها تحویل داده نمی شود.
اگرچه به گفته دست اندرکاران میزان تحویل گندم به سیلوها امسال نسبت به سال گذشته 77 درصد افزایش دارد اما میزان افزایش تولید به دلیل شرایط اقلیمی مناسب و بارندگی ها را نباید نادیده گرفت.
کارشناسان اقتصادی و کشاورزی بر این باورند: تا زمانی که کشاورز برای تحویل محصول به سیلوها احساس آرامش خاطر نکند و سرمایه خود را در معرض نابودی ببیند از تحویل آن خودداری می کند. همان طور که به گفته بسیاری از کشاورزان عده ای از آن ها به دلیل پایین بودن نرخ خرید تضمینی گندم، تولیدات شان را به دلالان می فروشند یا حتی به دلیل گران بودن جو، آن را به مصارف دام های شان می رسانند.
در شرایطی که کشاورزان نیمی از محصولات شان را به سیلوها تحویل نداده اند و زمزمه های قاچاق گندم از مرزها مطرح است، به نظر می رسد سیاست گذاران در این بخش باید برنامه های خرید تضمینی را بازنگری کنند.
یکی از گندم کاران با این که عمده تولیدش را به سیلو تحویل داده است، می گوید: در زمان آغاز برداشت زمزمه های فروش گندم با قیمت های بالا به دلالانی که آن را برای فروش به کشورهای همسایه خریداری می کردند،وجود داشت. او می افزاید: در ابتدا وسوسه شدم تولیدم را نگه دارم و به دلالان بفروشم تا حداقل سود بیشتری کنم و بخش اندکی را که برداشت کرده بودم به دلالان فروختم اما پس از مدتی با رسانه ای شدن بحث قاچاق گندم و مشکلاتی که کشور را تهدید می کند، از فروش بقیه محصولم به آن ها خودداری کردم.
وی اظهار می کند: با این وجود برخی کشاورزان به دلیل پایین بودن نرخ خرید تضمینی، محصولات شان را به دلالان فروختند.
وی می افزاید: برخی کشاورزان از آن جایی که مطلع شده بودند قیمت گندم در استان های غربی به دلیل قاچاق گران تر است، محصولات شان را برای فروش به دیگر استان ها بردند.
وی با اشاره به تفاوت قیمت خرید تضمینی گندم امسال و نرخ اعلام شده برای سال آینده می گوید: هر چند در ظاهر نرخ خرید تضمینی افزایش یافته اما این میزان متناسب با افزایش نرخ تورم نیست یعنی با در نظر گرفتن نرخ تورم و هزینه های تولید، نرخ واقعی خرید تضمینی برای سال آینده باید 2700 تومان تعیین شود که با این قیمت فقط هزینه ها جبران می شود و سودی برای کشاورز ندارد.
یکی دیگر از کشاورزان که به گفته خودش علاوه بر 40 تن گندمی که به عنوان بذر نگه داشته، 400 تن محصول تولیدی اش را به سیلو تحویل داده است، می افزاید: امسال مطالبات گندم کاران نسبت به سال های قبل زودتر پرداخت شد و اگر نقص پرداخت دیرهنگام مطالبات به تدریج برطرف شود به طور حتم مشکلی در تولید این محصول استراتژیک نخواهیم داشت.
«رحمانیان» می افزاید: از آن جایی که نرخ خرید تضمینی گندم پایین است در روزهای اول برخی همکاران از تحویل گندم به سیلوها خودداری کردند و وسوسه شدند تولیدات شان را به دلالان استان های غربی که بحث قاچاق گندم مطرح بود و با نرخ های بالاتری خریداری می کردند، بفروشند اما با مدیریت دولت، در همان روزهای اول معضل قاچاق گندم کمرنگ تر شد و کشاورزان محصولات شان را به سیلوها تحویل دادند.
وی خاطرنشان می کند: اگر تعداد مراجعه کنندگان مستقیم برای بحث قاچاق گندم در استان بیشتر می شد به طور حتم عمده تولیدات استان به سیلوها تحویل داده نمی شد.
وی اضافه می کند: برای قیمت گندم باید تعادل بخشی با هزینه ها صورت گیرد چون قیمت لوازم یدکی ماشین آلات کشاورزی و دیگر هزینه های جانبی در این بخش افزایش چند برابری دارد اما نرخ گندم فقط اندکی افزایش دارد به طوری که حتی کشت این محصول برای کشاورزان مقرون به صرفه نیست.
در این میان رئیس انجمن خبرگان کشاورزی خراسان شمالی هم با اشاره به پایین بودن نرخ خرید تضمینی گندم، تحویل ندادن این محصول به سیلوها از سوی برخی کشاورزان را عاملی برای افت کیفیت گندم می داند و می گوید: امسال قیمت جو از گندم بیشتر بود و عده ای تولیدات شان را به مصرف دام شان رساندند و عده ای هم که می دانستند قیمت جهانی گندم بالاتر است، تولیدات شان را نگه داشتند تا به محض گران شدن آن ها را بفروشند.به گفته «کاظمی»، اکنون ایران ارزان ترین گندم را نسبت به کشورهای همجوار خود دارد بنابراین وقتی اختلاف قیمت زیاد باشد متعاقب آن قاچاق نیز انجام می شود.
او با برآورد هزینه ها و قیمت پایین گندم می افزاید: با شرایط فعلی که هر سال هزینه های تولید نسبت به نرخ محصول افزایش چند برابری دارد، سرمایه کشاورز کمتر می شود و میزان کشت کاهش می یابد.
وی اظهار می کند: کشاورز چاره ای ندارد و هر سال کشت می کند اما انگیزه تولید ندارد در نتیجه به تدریج میزان تولید و تحویل گندم به سیلوها کاهش می یابد که در چنین شرایطی انجام واردات ضرورت پیدا می کند.
وی خاطرنشان می کند: وقتی با حمایت از کشاورز می توانیم در تولید گندم به خودکفایی برسیم چرا شرایطی را ایجاد کنیم که به انجام واردات و خروج ارز از کشور ناگزیر شویم؟
وی پرداخت یارانه به تولید را مؤثر می داند و می افزاید: یارانه باید به تولید داده شود تا کشاورز واقعی متضرر نشود.
وی ادامه می دهد: نرخ خرید تضمینی گندم برای سال آینده 2200 تومان اعلام شده و جوابگوی هزینه ها نیست، به همین دلیل نظام صنفی کشور به این قیمت اعتراض کرده است.
این در حالی است که مدیرکل غله و خدمات بازرگانی خراسان شمالی به افزایش 77 درصدی خرید گندم اشاره کرده اما به میزان افزایش تولید به دلیل شرایط جوی طی امسال نپرداخته است.
«موسوی» گفته بود: سال گذشته 91 هزار تن و امسال 161 هزار تن گندم به سیلوها تحویل داده شد که نشان از افزایش 77 درصدی دارد.
در این میان اگر به پیش بینی تولید310 هزار تنی گندم از سوی مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی نگاهی داشته باشیم متوجه می شویم، از این میزان تولید فقط حدود یک دوم به سیلوها تحویل داده شده و از یک دوم آن که بخش اندکی به عنوان بذر دست کشاورزان باقی مانده بقیه به دلالان فروخته شده است.