صدیقی
کنار دکه ایستاده و این پا و آن پا می کند و بدجور بیقرار و گویا در انتظار کسی است. با رسیدن پیک موتوری که حاوی یک گونی «ناس» است، پسرجوان گل از گلش می شکفد. از فروشنده 10 بسته ناس و چند بسته آنتی یا همان ناس بسته بندی شده سنتی با یک دستمال کاغذی جیبی درخواست می کند.
صاحب دکه با لبخند به او می گوید: «ببر که ناس هایش تازه تازه است، جایی چنین زیر لب هایی گیرت نمی آید»! پسر جوان که گویا طاقتش طاق شده در چند قدمی دکه، گوشه ای روی زانوهایش می نشیند و سریع یک بسته ناس را باز می کند و ....
«ناس» ماده ای مخدر است که از مخلوط تنباکو و آهک که بوی تیزی دارد، درست می شود و برخلاف سایر مخدرها فروش آن از نظر قانونی جرم نیست و مصرف آن آزاد است.
سه نوع ناس «فله ای»، «بسته بندی سنتی» و «بیتی» در بازار وجود دارد که نوع سومش صنعتی و محصول کشورهای همسایه و قاچاق و به نوعی به خاطر معطر بودن و بسته بندی شکیل از دو نوع دیگر گران تر است.
قیمت هر بسته ناس بسته به نوع آن بین 500، 1000 و 2500 تومان متغیر است. مصرف ناس یک حالت سرخوشی کاذب ایجاد می کند و توهم آور است یا به گفته یکی از مصرف کنندگان سر آدم را گرم و نشئه را دو برابر می کند.
به عبارت بهتر ناس مکمل مواد مخدر سنتی یا صنعتی است که اغلب معتادان برای افزایش نشئگی به مصرف آن رو می آورند.مصرف این ماده مخدر عوارض جدی چه در کوتاه مدت و چه بلندمدت دارد.
به گفته یک پزشک متخصص، مصرف ناس در کوتاه مدت عوارضی مانند سرگیجه، تهوع، اختلال در خواب و وابستگی روحی و روانی را در پی دارد. دکتر «برآبادی» اضافه می کند: عوارض بلند مدت مصرف ناس نداشتن تعادل رفتاری، زود رنجی، ابتلا به بیماری های دهانی، سرطان روده بزرگ، حنجره و لثه و دیگر بیماری هاست.
با وجود این عوارض خطرناک گویا این موضوع جدی گرفته نشده است چون اگر چنین بود این ماده گیاهی مخدر مثل نقل و نبات در برخی دکه ها و حتی فروشگاه های مواد غذایی به فروش نمی رسید.
وقتی از صاحب یک دکه که فروشنده سیگار و ناس است درباره این که ناس را همه به عنوان ماده مخدر می شناسند پس چرا به راحتی در بازار به فروش می رسد؟ سوال می کنم، می گوید: «سیگار هم یک نوع مخدر است که ضرر زیادی دارد اما آن را می فروشیم. ناس مشکلی ندارد، مگر این که شما مشکلی با فروشندگان این ماده گیاهی داشته باشید، همان گونه که در ماجرای فروش متادون و شربت تریاک توسط برخی فروشندگان دکه ها و مغازه ها نان ما را آجر کردید!» (صاحب دکه اشاره دارد به گزارشی که چند وقت پیش درباره خرید و فروش متادون و شربت تریاک در روزنامه «خراسان شمالی» چاپ و خیلی زود بساط فروشندگان غیرقانونی برچیده شد.)
ماجرای مصرف ناس تا جایی پیش رفته که برخی مصرف کنندگان به جای سیگار از «ناس» استفاده می کنند که با ادامه این روند راه گرایش افراد به مواد مخدر از نوع سنتی و صنعتی هموارتر می شود.
تصور اکثر مصرف کنندگان از این ماده مخدر این است که «ناس» اعتیادآور نیست.
البته اکثر خانواده ها و نوجوانان از عواقب این ماده توهم زا آگاهی ندارند و فکر می کنند چون گیاهی است و از طرفی آزادانه در جامعه در دسترس مصرف کنندگان قرار می گیرد پس نباید ضرر خاصی داشته باشد.
یکی از مصرف کنندگان ناس است که به گفته خودش چندین سال است با این ماده گیاهی توهم زا انس گرفته و البته نیش آن را هم چشیده است، اظهار می کند: «بعد از سیگاری با ناس آشنا شدم و وقتی اولین بار استفاده کردم سرم چنان داغ شد و سرخوشی کاذب به من دست داد که گویا پروانه ای روی کوه ها بودم.
البته ناس در بین دوستان دودی ام طرفداران زیادی داشت و من هم وسوسه شدم آن را تجربه کنم. الان بیش از 5 سال است که روزی چندین بسته ناس استفاده می کنم و همین امر باعث شده لثه هایم زخم شوند و از طرفی بیشتر دندان هایم خراب شده اند». یکی از معلمان بازنشسته می گوید: «دانش آموزانی را می شناختم که ناس مصرف می کردند و دلیل اش این است که خیلی راحت در دسترس افراد قرار می گیرد.»
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر خراسان شمالی در این باره می گوید: چون «ناس» از برگ تنباکو درست می شود اعتیاد آور و جزو مواد مخدر است و از طرفی به علت این که علاوه بر تنباکو از آهک تهیه می شود حالت قلیایی پیدا می کند و می توان نتیجه گرفت ناس هم ماده مخدر و هم محرک است.
«ریواده» با بیان این که ناس جزو کثیف ترین و آلوده ترین مواد مخدر در جامعه است که آلودگی محیطی ایجاد می کند، می افزاید: در قانون، ناس و سیگار و برخی مواد دیگر که مخدر و محرک هستند در فهرست ممنوعه قرار نگرفته اند و به عبارتی مصرف آن جرم به حساب نمی آید.
وی اضافه می کند: با این که مصرف ناس و سیگار ممنوع نیست اما عرضه چنین ماده های مخدر گیاهی در عطاری ها، دکه های مطبوعاتی و فروشگاه های مواد غذایی ممنوع است. به گفته این مقام مسئول، کارهای فرهنگی و آگاهی دادن به خانواده ها و همچنین جرم نگاری آن در قانون از مهم ترین راهکارها برای پیشگیری و برطرف کردن این معضل است.
وی خاطرنشان می کند: در اصلاح قانون باید این ماده گیاهی در فهرست ممنوعه قرار بگیرد و یکی از دلایل عمده گرایش جوانان و نوجوانان به این ماده مخدر ارزان و در دسترس بودن آن است.
«ریواده» ادامه می دهد: به دلیل جدی بودن عوارض مصرف ناس باید به مخاطرات مصرف آن در جامعه پرداخته شود و به خاطر خلأ قانونی که در این زمینه برای برخورد با آن وجود دارد امیدواریم در این قانون تجدید نظر شود.