اسدی
بنا بر آمار منتشر شده از سوی مسئولان، از ابتدای امسال تا پایان تیر 29.5 میلیون دلار از محصولات خراسان شمالی به 18 کشور دنیا صادر شده است.
مانند آماری که هر سال از صادرات استان منتشر می شود این بار نیز اعلام شد بیشترین محصولات صادراتی استان مواد پتروشیمی، پلاستیکی، فلزی و مصالح ساختمانی است و حدود 70 درصد این رقم را صادرات محصولات پتروشیمی شامل می شود و بخش دیگر را صنایع بزرگ استان بر عهده دارند و رقم اندکی را محصولات کشاورزی بر عهده گرفته اند و بخش خصوصی تنها 1.7 درصد سهم صادراتی استان را دارد.
از سال گذشته که صادرکنندگان بخش خصوصی با بحران و مشکلات متعددی مواجه شدند، مسئولان بخش خصوصی مواردی را مطرح کردند، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان شمالی یکی از این مسئولان است، «صمدی» کم توجهی به قوانین و معافیت های مالیاتی برای صادرکنندگان، بالا بودن سود تسهیلات بانکی، وجود مشکلات مالیاتی به خصوص مالیات بر ارزش افزوده و افزایش نرخ سالانه آن را از مشکلات صادرات بخش خصوصی اعلام می کند.
یکی از صادرکنندگان بخش خصوصی استان که به ذکر نام خود در این گزارش تمایلی ندارد معتقد است: با این که صادرکنندگان از مالیات معاف هستند اما این قانون برای آن ها به درستی اعمال نمی شود. او به نوسانات ارزی سال گذشته که تولیدکنندگان را با مشکل مواجه کرد نیز اشاره و اعلام می کند: تثبیت نرخ ارز مطمئناً در افزایش سهم صادرات بخش خصوصی موثر و این امر از خواسته های صادرکنندگان است.
کارت های بازرگانی یک بار مصرف
محروقی، کارشناس و مشاور اتاق بازرگانی، صنایع و معادن خراسان شمالی اگر چه از آمار صادرات بخش خصوصی و سهم این بخش در صادرات استان مطمئن نیست اما می گوید: سهم بخش خصوصی اندک است؛ شاید 15 درصد و شاید حتی سهم این بخش زیر 10 درصد از کل صادرات استان باشد.
وی معتقد است: توازن نداشتن صادرات بخش دولتی و خصوصی در استان با برگشت پذیری و پیمان سپاری ارزی ارتباط دارد و این امر به بدنه صادرات هجمه بزرگی وارد کرده است زیرا صادرکنندگان بخش خصوصی مواد اولیه را با نرخ ارز آزاد تهیه می کنند و هنگام بازگشت باید ارز را با نرخ ارزان تر به بانک بدهند تا معادل ریالی آن را دریافت کنند، از این رو صادرکنندگان تمایل دارند ارز حاصل از صادرات خود را در بازار آزاد بفروشند اما دولت برای این اقدام صادرکنندگان موانعی را ایجاد کرده است و صادر کنندگان تا زمانی که پیمان سپاری انجام ندهند، استرداد مالیاتی آن ها انجام نمی شود و معافیت های مالیاتی آن ها لغو می شود.
این کارشناس ادامه می دهد: این فرایند موجب شده صادرکنندگان، صادرات خود را با کارت بازرگانی شخصی ثالث که دارای سابقه بازرگانی نیست، انجام دهند؛ اقدامی که تخلف است اما با کارت بازرگانی یک بار مصرف انجام می شود و این در صادرات بخش خصوصی لحاظ نمی شود و موجب کاهش صادرات این بخش می شود.
محروقی در بخش دیگری از توضیحات خود به عملکرد امدادی گمرک استان اشاره می کند که کارشناسان گمرک طبق این عملکرد به مبدأ صادرات مراجعه می کنند و کارهای لازم را انجام می دهند و این امر صادرات را تسهیل می کند. او می افزاید: اکنون بحث قرنطینه کالا به ویژه در خصوص محصولات کشاورزی مطرح است، اگر اداره قرنطینه عملکردی مشابه داشته باشد، فرایند صادرات محصولاتی که دارای فساد بالا هستند تسهیل و صادرات بخش خصوصی در این بخش راحت تر انجام می شود. وی به نقل از تولیدکنندگان تره بار استان اعلام می کند که اگر این اقدام انجام شود به صادرات محصولات خود اقدام می کنند.
وی اعلام می کند: سال گذشته 10 نفر در بخش خصوصی در صادرات استان سهیم بودند اما امسال این سهم بسیار کاهش یافته است. از سوی دیگر در استان بخشی از صادرات به شکل ریالی انجام می شود بنابراین دولت باید تدابیری نیز برای این صادرات بیندیشد زیرا بیشتر صادرات بخش خصوصی استان به کشورهای عراق، ترکمنستان و افغانستان است.
صادرات بخش خصوصی تنها 500 هزار دلار
اما زمانی، کارشناس بازرگانی خارجی سازمان صمت خراسان شمالی رقم نگران کننده ای را برای سهم صادرات بخش خصوصی اعلام می کند، طبق آمار اعلامی این کارشناس، بخش خصوصی در 4 ماه ابتدایی امسال تنها 500 هزار دلار صادرات داشته که این رقم معادل 1.7 درصد از سهم کل صادرات استان است. رقم 500 هزار دلار صادرات بخش خصوصی در حالی است که به اذعان این کارشناس در 3 ماه ابتدایی سال گذشته تنها یک صادر کننده بخش خصوصی 3 میلیون دلار صادرات داشته است.
رقم صادرات پتروشیمی نیز در این آمار 26.5 میلیون دلار است، در حالی که سهم کل صادرات 4 ماه استان 29.5 میلیون دلار است. هدف گذاری صادراتی استان از گمرک خراسان شمالی برای امسال، 55 میلیون دلار است و اگر چه سهم صادرات محصولات از گمرک استان افزایش داشته اما سهم صادرات این محصولات از دیگر گمرک ها کاهش داشته است.«زمانی» اطلاعاتی را در خصوص وضعیت صادرات استان و بخش خصوصی در اختیارمان قرار می دهد؛ اطلاعاتی که توجه به آن ها از سوی مدیران ارشد استان و وزارتخانه های متبوع می تواند به وضعیت بخش خصوصی در این بخش کمک کند. وی در سخنان خود از صفر شدن سهم صادرات آلومینای خراسان شمالی خبر می دهد؛ خبری که این کارشناس اعلام می کند به دلیل مصرف پودر آلومینا در داخل کشور به لحاظ نیازش اتفاق افتاده و این امر خود موجب کاهش صادرات استان شده است.
وی چند شرکت خصوصی استان را که سهم عمده ای در صادرات این بخش دارند نام می برد و اعلام می کند: سهم این شرکت ها کم و عمده سهم صادراتی استان مربوط به پتروشیمی است و حدود 70 تا 80 درصد سهم صادراتی استان را دارد.
وی ادامه می دهد: نمودار صادرات استان را میزان صادرات پتروشیمی تغییر می دهد و مثبت و منفی شدن صادرات استان بسیار به عملکرد صادراتی این مجتمع بستگی دارد. به استناد سخنان این کارشناس در سازمان صمت از سال گذشته برخی سیاست ها و دستورالعمل ها موجب کاهش سهم صادرات بخش خصوصی شده و امسال نیز این سهم کاهش یافته است که این امر با پیمان سپاری ارزی و ممنوعیت صادرات برخی محصولات ارتباط دارد.
او نیز به صادرات با کارت بازرگانی دیگر بازرگانان اشاره و اعلام می کند: به دلیل مشکلات صادراتی که وجود دارد تولید کنندگان، محصولات صادراتی خود را به دیگر بازرگانان می فروشند و این کار موجب کاهش این سهم شده است اما این اقدام کمتر انجام می شود.
وی به کاهش صادرات مزرعه سبز خرم به دلیل ممنوعیت صادرات گوجه فرنگی و از دست دادن بازارهای صادراتی این شرکت هم اشاره می کند و می گوید: بزرگ ترین تولید کننده پلاستیک صادراتی استان نیز امسال هیچ صادراتی نداشته و انبار یکی از تولیدکنندگان صادراتی به طور کامل خالی شده است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا سازمان برنامه ای برای رشد سهم صادرات بخش خصوصی دارد یا نه؟ می گوید: سیاست گذاری ارزی دولت در بخش صادرات باید اصلاح شود و مشکلات به وزارتخانه اعلام شده است. وی به برنامه اعزام و پذیرش هیئت و اعزام به نمایشگاه ها هم اشاره می کند اما اجرای این برنامه ها را در گرو تخصیص منابع مالی می داند.
خبر مرتبط
افزایش 39 درصدی ارزش صادرات استان
اسدی- صادرات استان در 4 ماه نخست امسال 39 درصد از نظر ارزش رشد داشته است، این خبر را مدیرکل گمرک خراسان شمالی در گفت و گو با خبرنگار ما اعلام کرد و افزود: ارزش صادرات در 4 ماه ابتدایی امسال 39 درصد رشد داشته و به موازات آن ارزش محصولات تناژ صادرات نیز 46 درصد افزایش یافته است به نحوی که در این بازه زمانی 13 میلیون و 569 هزار و 37 دلار صادرات به وزن 51 هزار و 756 تن انجام شده است.بنا به گفته دکتر «جعفری» وزن واردات به استان 9 درصد کاهش و در مقابل ارزش آن 137 درصد رشد داشته است، طبق آمار ارائه شده از سوی این مسئول ارزش واردات به استان 11 میلیون و 463 هزار و 11 دلار و وزن آن هزار و 182 تن بوده است.
طبق سخنان وی همچنان محصولات پتروشیمی بیشترین سهم صادرات استان را به خود اختصاص داده است.