خراسان شمالی دومین استان گران کشور
تعداد بازدید : 127
چرایی گرانی در استان از نگاه کارشناسان، بازاریان و مسئولان
اسدی
بر اساس آمار منتشر شده از سوی اتاق بازرگانی تهران، تورم در سه بخش نقطه به نقطه، ماهانه و 12 ماهه با دو شاخص قیمت کل کالاها و قیمت خوراکیها، آشامیدنیها و دخانیات در بهمن سال 97 نشان میدهد برخی استانهای کمتر برخوردار دارای بیشترین تورم در هر دو شاخص هستند. بر اساس این گزارش، درصد تغییرات شاخص کل کالاها در بهمن 97، در سه بخش تورم نقطه به نقطه، ماهانه و 12 ماهه مورد بررسی قرار گرفته است و در این بین استانهای کردستان، چهارمحال و بختیاری و خراسان شمالی دارای بیشترین تورم در بخش نقطه به نقطه هستند.
از سوی دیگر، شاخص قیمت مصرف کننده به تفکیک استان ها مربوط به اسفند سال 1397 که ماه گذشته از سوی مرکز آمار ایران منتشر شد نشان داد که نرخ تورم در خراسان شمالی در بخش های مختلف ماهانه، نقطه به نقطه و 12 ماهه همچنان بالاتر از میانگین کشوری قرار دارد. نکته قابل تأمل در جداول منتشر شده در درگاه ملی آمار این بود که در بین استان های دارای بیشترین نرخ تورم نقطه به نقطه، خراسان شمالی با 57.1 درصد در جایگاه دوم و بالاتر از میانگین کشوری قرار داشت و فقط نرخ تورم نقطه به نقطه استان کردستان بالاتر از خراسان شمالی قرار گرفته بود. با این توضیح اولین سوالی که به ذهن خطور می کند دلیل این اتفاق است، سوالی که از چرایی گرانی در استان های کمتر توسعه یافته از جمله خراسان شمالی ناشی می شود، خبرنگار ما در این گزارش سراغ چرایی دلایل گرانی در استان و راهکارهای درمان گرانی رفته تا در سالی که به «رونق تولید» نام گرفته است بتوان با کاهش قیمت ها به تولیدکنندگان و مصرف کنندگان استان کمک موثری کرد.
مستاجر بودن بازاریان
بازاریان و اصناف به عنوان بخشی از نبض اقتصادی استان به بخشی از سوال ما در خصوص علت گرانی در استان پاسخ می دهند. «مرادی» یکی از این بازاریان است که در صنف پوشاک فعالیت می کند. او می گوید: قسمت بسیار بزرگی از اصناف استان مالک واحد تجاری خود نیستند و در مکان های استیجاری فعالیت می کنند از این رو هزینه های آن ها افزایش بیشتری داشته؛ موضوعی که مشکلات بسیاری را برای این صنف ایجاد کرده است.
وی ادامه می دهد: از این رو برای کاهش فشار مالی به بازاریان و جبران بخشی از هزینه ها، کالاها با قیمت بیشتری نسبت به دیگر استان ها به فروش می رسد و این امر به نظر من یکی از عمده ترین دلایل گرانی محصولات در استان است.
وی البته چاره این گرانی را در نظارت و مدیریت قیمت ها می داند؛ نظارت بیشتر بر نرخ گذاری واحدهای تجاری و نه پوشاک. وی اظهارمی کند: قانون و نظارتی بر نرخ گذاری واحدهای تجاری نیست، از این رو مالکان واحدها نرخ را سلیقه ای مشخص می کنند و این امر نیز بر قیمت کالاها در استان تاثیر می گذارد.
نبود بازارچه مرزی
یک کارشناس مسائل بازرگانی البته به نبود بازارچه مرزی در استان اشاره و اعلام می کند: جای خالی بازارچه مرزی برای این استان به شدت احساس می شود زیرا این امر موجب شده کالاهای وارداتی از کشورهای همسایه از دیگر مرزهای کشور وارد استان شود و به دلیل تحمیل هزینه های حمل و نقل، محصولات نیز گران تر به دست هم استانی ها می رسد.
«محمودی» به نبود زیرساخت های حمل کالا نیز می پردازد و می افزاید: بسترهای حمل و نقل ارزان کالا به استان فراهم نیست از این رو کالاهای مصرفی به گران ترین شیوه وارد استان می شوند.این کارشناس نیز به گرانی واحدهای تجاری و زمین در استان اشاره و اعلام می کند: به دلیل شکل توپوگرافی مرکز استان قیمت اراضی تجاری و مسکونی بسیار بالاست و این امر نیز در گرانی بیش از اندازه در استان مؤثر بوده است.
وی می گوید: نظارت کمی بر قیمت ها در بازار وجود دارد و بعضی ها با سوء استفاده از برخی موارد اقدام به گران فروشی می کنند.
استان در فهرست نرخ تورم بالا
پیش از این «مجید درخشانی» معاون اقتصادی اداره کل امور اقتصادی و دارایی خراسان شمالی در مصاحبه ای گفته بود: «خراسان شمالی یکی از گران ترین بازارها را در بین استان های کشور دارد و قیمت اجناس در آن بالاتر از دیگر مناطق است، بالا بودن قیمت ها بیشتر مربوط به اجناس و کالاهاست و خدمات در وضعیت مناسب تری قرار دارد. نرخ تورم در خراسان شمالی معمولاً از میانگین کشوری بالاتر است».
نبود واحدهای تولیدی بزرگ
وی البته در همین گفت و گو علت اصلی بالا بودن نرخ تورم و قیمت اجناس را نبود واحد تولیدی بزرگ در بخش های مختلف همچون مواد غذایی و پوشاک دانسته و اعلام کرده بود: «در استان تولیدکننده بزرگ و قوی در زمینه مواد غذایی و پوشاک نیست و بنکدار قوی هم در این استان فعالیت ندارد. خراسان شمالی، استانی مصرف کننده و از نظر تولید ضعیف است که مایحتاج مردم این منطقه از دیگر استان ها تامین می شود، البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که اصناف و بازاریان استان در تامین نقدینگی مشکل دارند و به لحاظ مالی قوی نیستند».
بنیه ضعیف بنکداران
معاون بازرگانی داخلی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی نیز به سوال گزارشگر ما پاسخ می دهد. «تمدنی» با بیان این که خراسان شمالی دارای بنیه بنکداری ضعیفی است، می افزاید: این بنیه ضعیف و نبود سرمایه در گردش کافی از مسائل تمام صنوف استان از جمله پوشاک و مواد غذایی است.
وی با بیان این که وجود سرمایه در گردش به ارزان شدن محصول منجر می شود، ادامه می دهد: صنوف قوی و بنکداران با سرمایه به طور مثال تولید 6 ماه یک کارخانه را به قیمت بسیار پایینی پیش خرید و محصولات خود را ارزان تر در بازار عرضه و با این کار دیگر رقبا را از چرخه تجارت خارج می کنند و متاسفانه استان خراسان شمالی به این موضوع مبتلاست.
این مسئول، راهکار آن را ایجاد فروشگاه های بزرگ و زنجیره ای و افزایش سرمایه در گردش بازاریان و وجود بنکداران قوی می داند و اضافه می کند: تقویت سرمایه در گردش بازاریان نیز با تزریق وام های ارزان قیمت ممکن می شود.
«تمدنی» البته مشکل کار را گران بودن منابع بانکی می داند و اعلام می کند: تسهیلاتی که به بخش خدمات و بازرگانی پرداخت می شود دارای بالاترین نرخ سود است و این نرخ متناسب با توان بازاریان استان نیست.وی اضافه می کند: با وجود این مسائل و مشکلات، سازمان صمت به شکل زیرپوستی اقداماتی را در بازار انجام داده است که راه اندازی فروشگاه های زنجیره ای یکی از آن هاست.وی به داشتن برنامه برای مدیریت قیمت ها در بازار نیز اشاره می کند.