علوی
روزی، روزگاری، مغازه های شهر کوچک و به تعداد انگشتان دست بود و از فروشگاه های بزرگ لباس و انواع لباس ها با برندها و مارک های مختلف خبری نبود. زنان قدیمی در کنج خانه های شان نشسته بودند و هنرنمایی می کردند. آن ها به جز کارهای خانه، با خیاطی و تهیه تنقلات مختلف خود را سرگرم می کردند.
آن موقع ها مغازه های پارچه فروشی بزرگ با پارچه های مختلف در رنگ های متنوع وجود نداشت، چند مغازه بزازی بیشتر نبود و خانواده ها به آن چه داشتند قانع بودند و هر چند وقت یک بار چند زرع پارچه می خریدند و اگر می توانستند لباسی آراسته می دوختند و اگر نه، به خیاطی زبردست می دادند تا برای شان لباس نو بدوزد.
البته بانوان قدیمی به این بسنده نمی کردند و تکه های باقی مانده پارچه را می گرفتند و در اوقات بیکاری، با حوصله تکه های کوچک پارچه را در ابعاد مختلف می بریدند و با نخ و سوزن به هم می دوختند و گاهی چهل تکه ای زیبا و چشم نواز درست می کردند که می توانستند از آن استفاده های مختلفی کنند.
بانوی کهن سال بجنوردی که به گفته خودش، چهل تکه دوزی کار مورد علاقه اش بوده است، بیان می کند: از همان دورانی که دختری نوجوان بودم و مادرم خیاطی می کرد، تکه های دور انداختنی پارچه ها را جمع می کردم و در کنج اتاق ساکت می نشستم و آن ها را با هزار زحمت به هم وصل می کردم، گاهی نیز خلاقیت به خرج می دادم و آستر تکه دوزی را شبیه اجسام یا حیوانات مختلف مانند ماهی برش می زدم و بعد تکه های دوخته شده را به آن وصل می کردم تا زیبایی آن دوچندان شود. «سلطانی» ادامه می دهد: بیشتر زنان دیروزی این کار را بلد بودند و حداقل یکی از این کارهای تکه دوزی را هنوز هم در منزل شان دارند. وی ادامه می دهد: از این تکه دوزی ها برای جلودری و زیر سفره ای استفاده می شد، گاهی نیز به عنوان پارچه ای برای پیچیدن نان به منظور تازه ماندن آن استفاده می شد و هر بانویی به فراخور استفاده ای که می خواست از این تکه دوزی ها داشته باشد آن ها را در ابعاد مختلف درست می کرد. بانوی کهن سال دیگری هم اظهارمی کند: در زمان قدیم که از کمد دیواری و بوفه خبری نبود، بانوان به طور حتم یک صندوق در خانه داشتند و داخل آن پر از اجناس گران بها یا انواع پارچه های قیمتی و قدیمی و یادگاری های مادران شان بود و برای تزیین این صندوق خودشان دست به کار می شدند و رو صندوقی های زیبایی را با قلاب بافی، تکه دوزی یا منجوق دوزی درست می کردند و روی آن می انداختند. «الهی» ادامه می دهد: چله زمستان که می شد زنان برای اهل خانه با 5 میل جوراب های پشمی بدون درز می بافتند تا پاهای شان که در برف آن روزها فرو می رفت، کرخت نشود و گرم بماند. وی اظهارمی کند: بافتن جوراب پشمی با 5 میل کار بسیار سختی بود اما بانوان قدیمی با هنرمندی خاصی و با حوصله این کار را انجام می دادند. البته بافتن لباس های گرم فقط به بافتن جوراب محدود نمی شد، در آن روزگاران که از انواع لباس های گرم خبری نبود، پشم های ریسیده شده به مدد انگشتان بانوان هنرمند به بلوزهای پشمی یقه ایستاده، شلوارهای گرم، جلیقه و بالاپوش تبدیل می شد. وی می افزاید: سال ها بعد گلدوزی و کوبلن دوزی هم به بقیه هنرهای دستی بانوان بجنوردی اضافه شد و آن ها کناره های دستمال های خانه و سیسمونی نوزادان را گلدوزی می کردند و جلوه ای زیباتر به آن ها می دادند. این بانوی 65 ساله با بیان خاطراتی از آن روزها اظهارمی کند: در زمان قدیم، علاوه بر این هنرهای دستی، برخی بانوان شماره دوزی نیز می کردند و آن هایی که این کار را بلد نبودند به خانه دوستان و همسایه های خود می رفتند و آن قدر کنار آن ها می نشستند و تمرین می کردند تا بتوانند کاری خوب ارائه دهند. وی می گوید: در زمان قدیم به این دلیل که مغازه های متعددی نبود، مردم سعی می کردند از همین دست بافته های خود برای یکدیگر به عنوان هدیه استفاده کنند، به خصوص زمانی که نوزادی به دنیا می آمد به عنوان چشم روشنی لباسی را که خودشان برایش دوخته بودند هدیه می دادند و روی لباس هم به طور حتم گلدوزی یا منجوق دوزی می شد تا جلوه ای زیبا داشته باشد. یکی دیگر از شهروندان هنرهای دستی بانوان بجنوردی را محدود به موارد یاد شده نمی داند و می گوید: در زمان قدیم برخی بانوان در خانه های شان دار قالی نیز داشتند، برخی به صورت حرفه ای قالی بافی و سفارش های مختلفی را قبول می کردند و برخی دیگر نیز دار قالی را در کنج اتاقی خلوت می گذاشتند و هر وقت فرصت پیدا می کردند پشت آن می نشستند و نقش و نگارهای زیبا ایجاد و آن را برای سال نو زیر پای مهمانان خود پهن می کردند. «کشمیری» می افزاید: برخی افراد تصور می کنند که بانوان قدیمی فقط هنر بزرگ کردن فرزندان خود را داشتند ولی باید بدانند که در کنار کارهای بسیار سخت و خطیر خانه، از هنر و هنرنمایی هم غافل نبودند، گذشته از آن بانوان روستایی علاوه بر همه این ها پا به پای مردان خود در زمین های کشاورزی و باغ ها کار می کردند تا کمک حال همسرشان باشند و رزق و روزی حلال به خانه های شان ببرند. به گفته وی، بانوان قدیمی زنان هنرمندی بودند که با قناعت و سادگی، زندگی خود را پیش می بردند.