ظرفیت تولید در سراشیبی سقوط
اسدی
امروزه اهمیت صنایع کوچک و متوسط بر فعالان اقتصادی پوشیده نیست. فعالان بخش اقتصادی می دانند که صنایع کوچک با ایجاد فرصت های شغلی و افزایش درآمد می توانند سکان اقتصاد جهانی را در دست بگیرند و به طور قابل توجهی بر این اقتصاد تاثیرگذار باشند.
این صنایع در بخش دیگری با تاثیرگذاری بر اشتغال و درآمد ملی نقش به سزایی در تولید ثروت دارند. این بخش مهم از اقتصاد کشور اینک به دلیل مشکلات ارزی و متلاطم بودن بازار و شرایط دشوار اقتصادی و مالی همانند دیگر بخش های تولید با مشکلات عمده ای مواجه هستند، به نوعی که گفته می شود درهای تولید در صنایع کوچک بسته شده یا در حال بسته شدن است.
اگر در گذشته این صنایع به دلیل مشکلاتی همچون بیمه و مالیات پشت درهای بسته تولید می کردند امروزه به دلیل نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمت مواد اولیه ظرفیت خود را کاهش داده اند و برخی ها نیز درهای خود را برای همیشه بسته اند. خراسان شمالی نیز با این که استان صنعتی نیست و محورهای توسعه آن در بخش های کشاورزی و گردشگری تعریف شده است اما با داشتن 354 واحد صنایع کوچک و متوسط، سهمی از این بخش را به خود اختصاص داده است. حال این که وضعیت این بخش از اقتصاد در استان در چه شرایطی است اگر چه واضح و شفاف است اما نیاز به تامل و واکاوی بیشتری دارد. شرایط دشوار کاری برای صنایع کوچک در استان و کشور موضوع تازه ای نیست به گونه ای که در سال های گذشته با وجود حمایت های مالی دولت شاهد فعالیت آن ها زیر ظرفیت واقعی و اسمی بودیم. این تنها بخشی از مشکلات صنایع است و به گفته تولید کنندگان بخش صنعت به دلیل شرایط اقتصادی، مشکلات مالیاتی و بیمه ای فعالیت آن ها در سراسیبی سقوط افتاده است.
«شمسیان» مدیرعامل یکی از واحدهای تولیدی در استان با بیان این که اگر این واحد تولیدی دارای مشاور مالیاتی نبود باید مبالغ زیادی را برای مالیات پرداخت می کرد، می افزاید: برخی ماموران مالیاتی آگاهی کافی در خصوص فرایند کار ندارند و از سوی دیگر موضوع مالیات بر ارزش افزوده وجود دارد که مورد سوال است.
وی با بیان این که بیمه تامین اجتمای خدماتی برای بیمه گذاران و واحدهای تولیدی ندارد، ادامه می دهد: اگر این واحد صنعتی به جای یک واحد حقوقی، از طریق شخص حقیقی به ثبت رسیده و راه اندازی شده بود حق بیمه به یک چهارم کاهش پیدا می کرد.
وی اظهارمی کند: افزایش نرخ ارز تاثیر زیادی در کاهش میزان تولید واحدهای تولیدی داشته است. وی اعلام می کند: واحد پاکت سازی این واحد صنعتی از یک ماه گذشته تعطیل شده است و با این که سفارش وجود دارد اما تامین مواد اولیه ممکن نیست.
وی اضافه می کند: افزایش قیمت دلار موجب کاهش سفارش ها شده است به نحوی که اگر در گذشته 20 تن سفارش داشتیم الان به 5 تن کاهش یافته است.
وی می گوید: به طور کلی ورود به بخش صنعت در خراسان شمالی اشتباه است.
یکی از تولید کنندگان می گوید: اگر این مشکل صنایع کوچک و متوسط را در کنار سایر مشکلات آن ها قرار دهیم متوجه میشویم که وضعیت این بخش از صنعت اصلاً خوب نیست.
«محمدیان» با بیان این که از سوی دیگر دو نوع مالیات بر درآمد و ارزش افزوده از تولید کنندگان دریافت میشود که هزینه سنگینی برای ماست، ادامه می دهد: علاوه بر هزینه های مالیاتی باید هزینه های بانکی شامل سود تسهیلات، جریمه دیرکرد و هزینه بیمه ای را نیز به موارد مطرح شده اضافه کرد.
وی با بیان این که با در کنار هم قراردادن مشکلات این صنایع و با وجود تلاش های انجام شده توسط دولت، همچنان شاهد رکود در این بخش از صنعت هستیم، اظهارمی کند: اگر قرار باشد این بخش از صنعت حرکت داشته باشد باید بیشتر از وضعیت کنونی به آن توجه شود.
یک کارشناس اقتصادی نیز می گوید: صنعتگران از مشکلاتی همچون ارز و تحریم ها رنج می برند؛ مشکلات کلانی که تمام کشور را در بر گرفته و این امور بخشی از مشکلات صنعت گران است.
وی ادامه می دهد: مشکلات درون بنگاهی صنایع کوچک و متوسط بخش دیگری از مشکلات آن هاست. در حقیقت جدا از مشکلات مالی که گریبان گیر صنعت شده است، مشکلات دیگری نیز در حاشیه موضوع تامین مالی وجود دارد به طوری که ارتباط بینالمللی و شرایط حضور صاحبان صنایع کوچک در بازارهای بینالمللی به همراه تبادل پول نیز به سایر مشکلات افزوده شده است.
وی با بیان این که در بررسی برخی خوشه های صنعتی نیز فروش و صادرات مشکل اصلی تولید اعلام شده است، اضافه می کند: صنعت پلاستیک از جمله این صنایع است که به فعالیت آن مالیات بر ارزشافزوده تعلق میگیرد و این امر هزینه تمام شده را افزایش و قدرت رقابت آن را در بازارهای بینالمللی کاهش میدهد.وی با بیان این که در سال های گذشته بسته حمایتی تحت عنوان تسهیلات رونق تولید برای بهبود اوضاع صنعت ارائه شد، ادامه می دهد: افزایش افسار گسیخته قیمت ارز اثر بخشی این بسته را کاهش داده است به نحوی که امروز می بینیم بخش هایی در واحدهای تولیدی در حال بسته شدن و کاهش ظرفیت هستند.
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی خراسان شمالی در این باره می گوید: در سال های گذشته به دلیل مشکلات بیمه ای و مالیاتی تولید به پشت درهای بسته سوق پیدا کرده بود اما این موضوع در کارگروه های مورد نظر بررسی شد و اداره های مرتبط همکاری های لازم را نیز انجام دادند.
«وحدت» با بیان این که اکنون صنایع با مشکلات دیگری رو به رو هستند، ادامه می دهد: نوسانات نرخ ارز و افزایش قیمت مواد اولیه منجر به گران شدن محصول نهایی شده است از این رو فروش محصولات به شدت کاهش یافته و این امر نیز موجب پایین تر آمدن ظرفیت تولید نسبت به گذشته شده است.وی با بیان این که برای برطرف شدن مشکلات واحدهای مستقر در شهرک های صنعتی بجنورد و مانه و سملقان جلساتی گذاشته ایم، اضافه می کند: مشکلات مربوط به خود شهرک نیز در حال حل شدن است، صنعت پلاستیک در استان با مشکلات تولید، فروش و صادرات مواجه است و در این رابطه نیز جلساتی با استاندار برگزار شده است.
وی اعلام کرد: 240 واحد صنعتی مستقر در شهرک های صنعتی استان وجود دارند که 20 درصد آن ها تعطیل هستند و بقیه با ظرفیت های مختلف کار می کنند.
معاون صنایع و معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی نیز با بیان این که صنعت با مشکلات بسیاری مواجه است، می افزاید: 354 واحد صنعتی در استان وجود دارد.
«قلی پور» با اشاره به مشکلات بیمه ای تولید کنندگان ادامه می دهد: طبق بخشنامه قانونی، معافیت بیمه ای کارفرمایان بخش صنعت در برنامه ششم توسعه گنجانده نشده است.