نگاهی به عوامل درگذشته فیلم خاطره انگیز «هامون»
تعداد بازدید : 10
هامونیهایی که دیگر نیستند
گروه سینما و تلویزیون - 17 آذر، سالروز تولد زنده یاد «داریوش مهرجویی» کارگردان مشهور سینمای ایران بود که 22 مهر امسال در یک جنایت جانش را از دست داد؛ کارگردانی که فیلم های بسیار معروف و خاطره انگیزی از جمله «هامون» از او به یادگار مانده است. 4 آذر امسال «بیتا فرهی»، بازیگر نام آشنای این فیلم هم، دار فانی را وداع گفت. «امرا... صابری»، از دیگر بازیگران این فیلم هم مهر ماه امسال فوت کرده بود. تیر ماه سال 1387 هم «خسرو شکیبایی»، بازیگر توانمند و مشهور سینما، تلویزیون و تئاتر ایران و یکی دیگر از بازیگران «هامون»، به دیار باقی شتافته بود. «حسین سرشار» اولین بازیگری بود که جمع هامونی ها را ترک کرد و درگذشت. سال ۱۳۶۸ فیلم «هامون» ساخته شد و تا حالا ۳۴ سال از تولید آن میگذرد و اکنون «هامون» به فیلمی پر از خاطرات درگذشتگان تبدیل شده است. در این مطلب به عوامل درگذشته فیلم خاطره انگیز «هامون» و هامونی هایی که دیگر نیستند نگاهی کرده ایم.
حسین سرشار
نقش: سلیمی
فوت : ۶ سال بعد از اکران
«حسین سرشار» ۶ سال پس از بازی در فیلم «هامون» به عنوان اولین نفر جمع هامونی ها را ترک کرد. «سرشار» برای اولین بار در فیلم «اجارهنشینها» بازی کرد. «هامون» دومین همکاری این بازیگر با «مهرجویی» بود. سرشار نقش «سلیمی»، مدیر نمایندگی فروش محصولات پزشکی را بازی میکرد؛ فردی که «هامون» بعدازظهرها پیش او بازاریابی میکرد. «سلیمی» تلاش میکرد «هامون» را متقاعد کند طبق اصول پنج گانه فروش، دستگاهها را بفروشد و به هیچ عنوان اجازه ندهد مشتری از دستش دربرود. چالشهای میان «هامون» و «سلیمی»، دیالوگهای مهمی را در فیلم رقم زدند.
جلال مقدم
نقش: دکتر سماواتی
فوت: ۷ سال بعد از اکران
«جلال مقدم» در فیلم «هامون» حضوری کوتاه داشت و ۷ سال پس از بازی در این فیلم درگذشت. او در این فیلم نقش دکتر «سماواتی»، روان پزشک «مهشید» را بازی میکرد؛ روان پزشکی که از «مهشید» میخواست احساساتش را درباره «هامون» بگوید و در همین سکانس است که خاطرات جوانی آن ها مرور میشود. یکی از دیالوگهای مطرح فیلم، زمانی است که «هامون» به «سماواتی» میگوید: «من مرتب شیلنگ تخته میندازم ولی به هیچ جایی نمیرسم دکتر، دارم فرو میرم. به هیچی اعتماد ندارم به هیچی اعتقاد ندارم!» و حتی «سماواتی» هم نمیتواند حال او را بهتر کند.
خسرو شکیبایی
نقش: حمید هامون
فوت : ۱۹ سال بعد از اکران
«خسرو شکیبایی» ۱۹ سال بعد از درخشش در نقش «حمید هامون» فیلم «داریوش مهرجویی» از دنیا رفت. «شکیبایی» پیش از آن که نقش «حمید هامون» را بازی کند، در سینما مشهور نبود و شاه نقشهایش روی صحنه تئاتر رقم خورده بود. «شکیبایی» در هامون نقش مردی را بازی کرد که آرمانخواه است، اما به زندگی و همسرش هم تعلق خاطر دارد. کشمکش حاصل از غلیان درونی احساسات او باعث شده با همسرش مشاجرهای بیپایان داشته باشد. «شکیبایی» در نمایش احساسات درونی گرفتار غلو نمیشود و برعکس طوری بازی میکند که مخاطب با تضرع بیپایان او همراه میشود. او برای رسیدن به این هدف از همه ابزارها یعنی صدا، حرکات بدن، طرز راه رفتن و ایستادن استفاده کرد. فیلم «مهرجویی» به اندازه کافی بزرگ است، اما «حمید هامون» با «شکیبایی» معنا و در ذهنها ماندگار شد.
عزتا... انتظامی
نقش: آقای دبیری
فوت: ۲۹ سال بعد از اکران
«عزتا... انتظامی» ۲۹ سال بعد از بازی در فیلم «هامون» درگذشت. او در ادامه همکاریهای سریالیاش با «داریوش مهرجویی»، سال۱۳۶۸ در «هامون»، عهدهدار یکی از نقشهای فرعی کار شد، نقشی که شاید اگر توسط بازیگر دیگری غیر از «انتظامی» بازی میشد، کامل زیر درخشش خیرهکننده بازی «خسرو شکیبایی» محو میشد، اما او کاری با این نقش کرد که حضورهای تکسکانسیاش در ذهن ها ماند. او در سکانسهای دونفره با «حمید هامون»، رگباری دیالوگهایش را میگوید و نبض صحنه را دستش میگیرد. در این سکانسها صحنه تحت کنترل کامل «انتظامی» است و اوست که جلوی دوربین هنرنمایی میکند. «انتظامی» در سکانس معروف دادگاه هم ردی پررنگ از خودش بهجا گذاشته است. بازی فوق العاده «شکیبایی» در آن سکانس به یادماندنی به خاطر پیشزمینهای است که «انتظامی» آن را مهیا میکند. برخلاف انتظار، بازی «انتظامی» در این فیلم به چشم هیئت داوران جشنواره فجر نیامد و حتی به خاطر آن کاندیدا هم نشد.
ناصر چشمآذر
سازنده موسیقی متن
فوت: ۲۹ سال بعد از اکران
یکی از ویژگیهای مهم فیلم «هامون» به موسیقی متن آن برمیگردد. «ناصر چشمآذر»، موسیقیدان، آهنگساز و تنظیمکننده ایرانی، برای ساخت موسیقی این فیلم تلاش زیادی کرد. تلفیق موسیقی فیلم با سرگشتگی «هامون» به ترکیبی بسیار درخشان بدل شده است و هنوز هم با یادآوری فیلم در ذهن ها مرور میشود. «چشمآذر»، اردیبهشت ۱۳۹۷ بعد از ۲۹ سال از ساخت موسیقی این فیلم درگذشت.
فتحعلی اویسی
نقش: دکتر سروش
فوت: ۳۲ سال بعد از اکران
«فتحعلی اویسی» ۳۲ سال بعد از بازی در این فیلم از دنیا رفت. او با این که نقش پررنگی نداشت اما دکتر سروش به یکی از اتفاقهای مهم کارنامهاش بدل شد. او تا پیش از فیلم «هامون» بیشتر در نقشهای منفی بازی میکرد و به عنوان چهرهای جدی شناخته میشد. او در این فیلم تا حدی موضعش را تغییر داد و در یکی از سکانسهای فیلم، موقعیت جذابی را از خودش به نمایش گذاشت. وقتی «هامون» دستگاه را برای فروش پیش او میبرد و قیمت را برایش مینویسد سوتی میکشید و بعد سوار ویلچر برقی یکی از بیمارانش میشد و با آن سرخوشانه ویراژ میداد؛ موقعیتی که پیشتر از «اویسی» ندیده بودیم. وقتی هم که «هامون» را با ظرف خونگیری و بیهوش پیدا میکند، لحنش مجدداً جدی میشود اما درکل خبری از خشونت در کلامش نیست.
امرا... صابری
نقش: تقوی
فوت: ۳۴ سال بعد از اکران
«امرا... صابری»، بازیگر نقش تقوی در «هامون» ۵ مهر امسال از دنیا رفت؛ ۳۴ سال بعد از بازی در این فیلم. یکی از سکانسهای درخشان فیلم «هامون» با حضور او رقم میخورد. بعد از دیالوگهای متعدد او با «هامون» درباره این که اندونزی، فلیپین و تایوان جایگاه خیلی بهتری دارند، در پی مخالفتهای «هامون»، «تقوی» ناگهان در خیال آشفته «هامون» به هیبت یک سامورایی درمیآید و با همکار دیگرش «جعفری» که او هم در خیال «هامون» لباس عربی به تن دارد میجنگد و در نهایت سر از تنش جدا میشود! نکته جذاب ماجرا این جاست که سر جدا شده «تقوی» هم چنان به صحبت ادامه میدهد و به این ترتیب یکی از صحنههای سورئال فیلم شکل میگیرد.
داریوش مهرجویی
کارگردان
فوت: ۳۴ سال بعد از اکران
«داریوش مهرجویی»، کارگردان فیلم «هامون» از جمله بازماندههای نهایی این فیلم بود که مهر امسال، ۳۴ سال پس از «هامون» فوت کرد. «هامون» یکی از تلخترین فیلمهای «داریوش مهرجویی» است که در آن نشانهای از شوخی های ذاتی این کارگردان دیده نمیشود. او به سبک اندیشههای فلسفیاش با شخصیت اصلی برخورد میکند و طبیعی است که خبری از سرخوشی آثار پیش در آن نباشد. شیوه کارگردانی «مهرجویی» در «هامون» بارها تحسین شده است؛ از میزانسن تا قاببندی. «مهرجویی» در «هامون»، حدیث نفس افرادی را میسازد که بین آرمانخواهی و جهانخواهی گیر کردهاند. او در جامعه دهه 60، محور این فیلم را انسانی سرگشته قرار میدهد که روحش سرشار از تألم و تناقض است. این فیلم در هشتمین جشنواره فیلم فجر، پنج سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی، فیلمنامه، فیلمبرداری، نقش اول مرد و تدوین را گرفت.
بیتا فرهی
نقش: مهشید
فوت : ۳۴ سال بعد از اکران
سینمای ایران این روزها در سوگ آخرین مهره اصلی فیلم «هامون» است. «بیتا فرهی» در نقش «مهشید»، یکی از مهم ترین بازیگران فیلم بود که او هم ۳۴ سال پس از تولید این فیلم از دنیا رفت. «هامون» نخستین فیلم «بیتا فرهی» بود. او تازه از آمریکا به ایران بازگشته بود که «ناصر چشمآذر» او را برای بازی در «هامون» به «داریوش مهرجویی» معرفی کرد. «مهشید» زنی است که او هم مثل «هامون» معنای زندگی را گم کرده است و مدام از این شاخه به آن شاخه میپرد تا بلکه آرامش به دست بیاورد اما تلاش هایش بیشتر از این که به بهبود حالش کمک کنند، او را بدخلقتر میسازند.