تلسکوپ فضایی «جیمز وب» فاصله نزدیک به ۲۰۰ کهکشان در اعماق فضا را آشکار کرد. به گزارش ایسنا، ‌تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا به ستاره‌شناسان کمک کرده تا فاصله نزدیک به ۲۰۰ کهکشان و خوشه کهکشانی را که در روزهای اولیه کیهان شکل گرفته‌اند، تعیین کنند. یکی از اولین تصاویر منتشر شده از تلسکوپ فضایی جیمز وب که در ۱۱ ژوئیه سال ۲۰۲۲ منتشر شد، دست کم 7 هزار کهکشان را در یک نمای میدان عمیق درخشان ثبت کرد. این تصویر یک بستر غنی برای ستاره‌شناسانی است که به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه تغییر کهکشان‌ها در طول زمان هستند. یک مطالعه جدید با مسئولیت کانادا اولین مطالعه‌ای است که فواصل کهکشانی را در تصویر اندازه‌گیری کرده است و مجموعه‌های عظیمی از ستاره‌ها را در فاصله ۱۰ میلیارد سال نوری از زمین نشان می‌دهد. خود کیهان حدود ۱۳.۷ میلیارد سال سن دارد. اعضای تیم تحقیقاتی در بیانیه مطبوعاتی دانشگاه مونترال اعلام کردند: خوشه‌ها اهداف ایده آلی را برای مطالعات آینده نشان می‌دهند تا درک بهتری از چگونگی تکامل کهکشان‌ها و خوشه‌هایی که در آن ها زندگی می‌کنند، فراهم شود. ماموریت جیمز وب تا حد زیادی شامل تماشای اعماق کیهان برای کشف تغییرات از زمان «مه‌بانگ» است؛ رویدادی که شکل گرفت و به سرعت جهان ما را گسترده کرد. ستاره‌شناسان هنوز در مورد آن چه پس از آن اتفاق افتاد، سوالاتی در سر دارند که از جمله آن ها می‌توان به چگونگی ظهور نور، چگونگی تشکیل اولین ستاره‌ها و زمان گردهم آمدن اولین کهکشان‌ها اشاره کرد. تلسکوپ ۱۰ میلیارد دلاری ناسا در ماه دسامبر سال ۲۰۲۱ با مجموعه‌ای از ابزارهای قدرتمند به فضا پرتاب شد. این ابزارها شامل تصویرگر مادون قرمز نزدیک و طیف‌نگار بدون شکاف (NIRISS) کانادا بود که برای جمع‌آوری طیف‌ها یا نشانه‌های نوری از ستارگان و کهکشان‌های دور بهینه شده بودند. طیف‌ها اطلاعاتی مانند فاصله یک جسم را از طریق انتقال به سرخ نشان می‌دهند. انتقال به سرخ کشش نور به سمت لبه قرمز طیف به دلیل انبساط جهان است که جسم درخشان را از ما دور می‌کند. «گائل نوآرو»، نویسنده ارشد این مقاله، محقق فوق دکتری در دانشگاه سنت مری در هالیفاکس، در بیانیه‌ای گفت: تصویرگر مادون قرمز نزدیک و طیف‌نگار بدون شکاف برای انجام این کار عالی است زیرا می‌تواند جابه‌جایی صدها کهکشان را به‌ طور همزمان اندازه‌گیری کند. مطالعه‌ای که به تازگی منتشر شده، منبع ارزشمندی برای جامعه نجومی خواهد بود و راه‌های جدیدی برای تحقیق باز خواهد کرد. این مطالعه کهکشان‌های جدیدی را در خوشه کهکشانی SMACS ۰۷۲۳ یا مجموعه‌ای از کهکشان‌ها را نشان داد که نور آن ها بیش از چهار میلیارد سال طول کشید تا به زمین برسد. ستاره‌شناسان به جمع آوری این داده‌ها ادامه می‌دهند تا بیشتر در مورد نحوه تغییر ساختارهای تحت تاثیر ماده تاریک بیاموزند. ماده تاریک تقریباً ۸۰ درصد جرم جهان را تشکیل می‌دهد و بر جنبه‌هایی مانند سرعت انبساط تاثیر می‌گذارد. اما این تنها از طریق اثرات گرانشی قابل مشاهده است و ترسیم آن دشوار است. یافته‌های دیگری نیز آشکار شد. این تیم سه جرم با چگالی بیشتر از حد معمول یا چگالی بیش از حد انتظار در یک کهکشان را مشاهده کردند. این کشف نشان می‌دهد که خوشه SMACS ۰۷۲۳ ممکن است میزبان سه خوشه کهکشانی تازه کشف شده باشد که تقریباً هشت تا ۱۰ میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارند. علاوه بر این، یکی از این مناطق بیش از حد چگال میزبان کهکشان «اسپارکلر» است که در ماه سپتامبر ۲۰۲۲ آشکار شد. اسپارکلر ۹ میلیارد سال نوری از ما فاصله دارد و می‌تواند میزبان اولین خوشه‌های ستاره‌ای جهان باشد. تراکم بیش از حد تازه کشف شده نشان می‌دهد که اسپارکلر یک نمونه مجزا نیست. «مارسین ساویکی»، یکی از نویسندگان این مطالعه و استاد و رئیس مرکز تحقیقات دانشگاه سنت ماری در کانادا گفت: این واقعیت که اسپارکلر به تنهایی زندگی نمی‌کند، بلکه عضوی از خانواده کهکشان‌هاست، پیامدهای مهمی برای نحوه تشکیل اولین خوشه‌های ستاره‌ای پس از مه‌بانگ دارد.

  شاید برای برخی علاقه مندان به علم جذاب نجوم این پرسش ایجاد شده باشد که چطور می توانند منجم شوند تا به شکل تخصصی در این عرصه فعالیت کنند. «فاطمه هاشمی» عضو انجمن نجوم آماتوری ایران و مربی نجوم کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان خراسان شمالی، مطلبی با این مضمون که «چگونه منجم شویم؟» در اختیار روزنامه «خراسان شمالی» قرار داده است که به زبان ساده، نکات جالبی را برای علاقه مندان بیان کرده است که در ادامه، آن را مرور می کنیم:  

برای رسیدن به این هدف قدم به قدم جلو می‌رویم تا بتوانیم آسمان را بهتر بشناسیم و به یک منجم آماتور تبدیل شویم. اول از همه سعی کنید  هر جا که هستید به  آسمان شب با چشمانتان خوب نگاه کنید و حتی اگر اطلاعاتی هم ندارید خوب دیدن خیلی چیزها به شما یاد خواهد داد و سوال‌هایی در ذهنتان ایجاد می‌کند که شما را به سمت جواب می‌کشاند. شما برای رسیدن به هدفتان بعد از خوب دیدن آسمان، سراغ به جواب رسیدن سوال‌هایی که ذهن شما را درگیر کرده است می‌روید. پس اولین راه مطالعه است و کتاب، سایت‌های معتبر و مجلات علمی، شما را در این راه کمک می‌کند. در این جا چند کتاب بسیار مفید درباره نجوم را معرفی می‌کنیم. کتاب «علوم ترسناک» مخصوص نوجوانان، «نجوم به زبان ساده» مخصوص همه سنین، «دایره المعارف کوچک من»، «آموزش صورفلکی بدون فراموشی» از جمله کتاب های بسیار مفید است و  البته کتاب های زیاد دیگری هم وجود دارد که شاید خوانده باشید.

وقتی که شما با مطالب تازه‌ای در کتاب‌ها آشنا شدید باید خود را به یک مرکز نجوم یا رصدخانه برسانید و آن چه را که در ذهن شما آمده است و در کتاب‌ها خوانده‌اید به طور عینی ببینید.

در رصدخانه شما می‌توانید اجرامی را که در کتاب‌ها مطالعه کرده‌اید به طور عینی ببینید و چه بسا آن قدر شگفت زده شوید که فکرش را هم شاید نمی‌کردید.

حالا که هم مطالعه کرده‌اید و هم بعضی اجرام را در آسمان با ابزار دیده‌اید نوبت خود شماست تا به سراغ آسمان شب بروید. کافی است در یک محل مناسب دراز بکشید و به آسمان نگاه کنید. اکنون آسمان بالای سرتان برایتان آشناتر از گذشته شده است. جالب است بدانید شما قادرید نزدیک به 2 هزار جرم را در آسمان بدون نیاز به ابزار رصدی ببینید، از جمله ماه به عنوان نزدیک‌ترین همسایه زمین، سیاره‌های منظومه شمسی که در تاریخ‌های متفاوت در تیررأس دید ما قرار دارند، کهکشان «آندرومدا» که نزدیک‌ترین کهکشان به راه شیری است و حتی خوشه‌های ستاره‌ای که حاوی میلیون‌ها ستاره است مثل «خوشه پروین» و تعدادی سحابی که محل تولد ستارگان است مثل «سحابی جبار». اما گاهی آتش بازی زیبای شهاب‌ها را که بر اثر واکنش با جو می‌سوزند و رد زیبایی بر جای می‌گذارند و حتی دنباله‌دارهای خوش سیما را که گهگاهی مهمان آسمان شب هستند هم می توانید ببینید. به همین راحتی و با طی کردن چند قدم کوچک ولی عمیق شما عضوی از خانواده منجمان خواهید شد و باید گفت به جمع منجمان آماتور خوش آمدید!

تبیان در این خصوص نوشته است: منجم آماتور، منجمی است که فقط بر حسب علاقه دلبسته نجوم شده و با استفاده از منابع مختلف بر اطلاعات نجومی خود افزوده است، اما الزاماً تحصیلات نجومی دانشگاهی ندارد. آماتور در نجوم آماتوری به معنی تازه کار نیست، بلکه به معنای فردی است که علاقه شخصی سبب تحصیل فعالیت وی می شود. تحصیل در نجوم آماتوری می تواند به صورت خودآموز با استفاده از کتاب ها و منابع مختلف باشد؛ می تواند با استفاده از کلاس های نجومی رصدخانه ها، آسمان نماها، مدارس، مراکز علوم و مؤسسات مختلف باشد؛ می تواند با شرکت در برنامه های همگانی نجومی یا با استفاده از برنامه های تلویزیونی آغاز شود و راه های دیگری نیز برای تحصیل نجوم آماتوری وجود دارد که کمتر محبوب است. منجمان آماتور، بیشتر از راه نجوم آماتوری امرار معاش نمی کنند و اغلب آن ها شغلی دیگر دارند. در ایران اغلب منجمان آماتور سنی نزدیک به 20 سال دارند، اما در کشورهای توسعه یافته سن میانگین نزدیک به 50 سال است. دلیل عمده آن هم عدم تامین درآمد منجمان آماتور با این حرفه است و به همین سبب در ایران در سن دانش آموزی و دانشجویی و در کشورهای توسعه یافته پس از بازنشستگی، نجوم آماتوری مورد علاقه قرار می گیرد. منجم آماتور، مدام در حال آموختن است؛ این آموختن می تواند فقط به صورت تخصصی روی یکی از شاخه های نجوم آماتوری باشد یا به بهتر شدن مهارت های رصدی و همچنین دانسته های علمی منجم آماتور از کیهان بینجامد. نجوم آماتوری به سبب ایجاد شناختی شفاف نسبت به کیهان و آسمان، بسیار بر نوع نگرش افراد بر محیط اطرافشان تاثیر می گذارد. فراموش نکنیم هنوز هم در دنیای علم کارهایی مثل ثبت متغیرها و ثبت بارش های شهابی هست که بیشتر از عهده منجمان آماتور برآید. همچنین منجمان آماتور خبره، نقش عمده ای در کشف نواخترها، ابرنواخترها، سیارک ها و دنباله دارها ایفا می کنند. در سال های اخیر با افزایش دامنه شبکه های اطلاعاتی و اینترنت، رصدخانه های مجازی و دستیابی به داده های علمی، امکان فعالیت تخصصی و علم محور منجمان آماتور فراهم آمده است و آن ها می توانند با استفاده از روش های علمی در کنار منجمان حرفه ای به کمک برای یافتن پاسخ های جدید به مسائل علمی برآیند.

خبرگزاری آنا هم در این زمینه نوشته است: دوست دارید در آینده منجم شوید؟ گام‌های ذیل مفید خواهند بود!

1 در کلاس‌های مربوط به نجوم شرکت کنید. اگر دبیرستانی هستید و به نجوم علاقه‌مندید، در دوره‌های نجوم شرکت کنید. می‌توانید در چند کلاس حاضر باشید و ببینید خوش‌تان می‌آید یا نه. اغلب این دوره‌های فوق‌برنامه به دلیل تحت فشار قرار ندادن دانش‌آموزان بیش از دوره‌هایی که ماهیت تحصیلی آزمون‌محور دارند مورد توجه قرار می‌گیرند. اگر سن‌تان بالاتر است در دوره‌های آزاد و NGO ها شرکت کنید. 

2 در آن رشته علمی کارشناس شوید! اگر در دوره‌ها شرکت کردید و دیدید که این حوزه، علاقه اصلی شماست، اولین قدم برای منجم شدن، کسب حداقل مدرک لیسانس در آن رشته است. البته به جز خود نجوم، رشته‌هایی همچون فیزیک، ریاضیات یا حتی علوم کامپیوتر و نرم‌افزار سودمند هستند. علاقه خود به نجوم را می‌توانید تا مقطع دکترا ادامه دهید. سعی کنید مطالعه و تحقیق‌تان کامل و جامع باشد و طیف گسترده‌ای از دروس، از جمله علوم انسانی، علوم طبیعی و علوم تجربی را پوشش دهد. شرکت در کلاس‌های مختلف به شما کمک می‌کند تا دریابید که می‌خواهید کدام حوزه از نجوم را دنبال کنید؛ سیاهچاله‌ها، ستاره‌ها، منظومه‌های شمسی یا سیارات و غیره.

3 با دیگر منجمان دیدار کنید. علم نجوم، رشته برانگیزاننده‌ای است و پیوستن به یک انجمن نجومی محلی یا سازمان‌های بزرگ کشوری به شما کمک می‌کند تا با منجمان دیگر ارتباط برقرار کنید و این شوق و اشتیاق را با دیگران تقسیم کنید. پرورش این نوع ارتباطات علمی همچنین می‌تواند آینده شغلی را نیز تأمین کند.

4 دنبال فرصت تحقیقاتی، کارورزی یا حتی بورس تحصیلی باشید. اگر فارغ‌التحصیل نجوم شدید، می‌توانید برای شرکت در رویدادها، فرصت‌ها و موقعیت‌های مختلف علمی، درخواست دهید. طبیعتاً رصدخانه‌ها و آزمایشگاه‌ها قبل از هر چیز به تجربه کار مرتبط و رزومه شما نگاه می‌کنند. دوره‌هایی که قبلاً گذرانده‌اید در این جا مثمر ثمر واقع خواهند شد. اگر می‌خواهید در این رقابت پیشرفت بیشتری داشته باشید، به دنبال موقعیت‌های تحقیقاتی یا بورسیه‌های تحصیلی باشید.

5 سرانجام در کسوت منجم مشغول به کار شوید. با داشتن مدرک نجوم و تجربه کاری مرتبط، می‌توانید به عنوان یک منجم درخواست کار دهید و در یک دفتر، آزمایشگاه، رصدخانه، آژانس فضایی و غیره مشغول به کار شوید.

فناوری پوشیدنی که به فضانوردان در مورد خطرات هشدار می‌دهد، روزی به فضانوردان کمک خواهد کرد تا در فضا گم نشوند. به گزارش فارس، محققان دانشگاه براندیس ماساچوست در حال توسعه دستگاه‌هایی هستند که با ایجاد لرزش به افراد در جهت‌یابی صحیح کمک می‌کنند. این نشانه‌ها می‌تواند به فضانوردان کمک کند تا با تکان‌های گیج کننده که انحراف فضایی نامیده می شود، مانند هنگام پرواز در لایه‌ای ضخیم از ابرها یا در گرانش صفر، مبارزه کنند. انحراف فضایی علت اصلی سوانح مرگبار هواپیماست. این خطرات در مورد سفرهای فضایی نیز صدق می کند. وقتی فضانوردان زمین را ترک می‌کنند، نشانه‌های گرانشی مهمی را که انسان‌ها اساساً برای جهت‌یابی به آن‌ها تکیه می‌کنند، از دست می‌دهند و باعث ایجاد احساس سرگردانی در فضا می‌شوند. با این حال، نظارت مداوم و تعامل با سیستم‌های خودکار در فضاپیما برای حفظ آگاهی جغرافیایی بسیار مهم است. این دستگاه‌ ارتعاشی، نشانه‌هایی را از طریق پوست به سیستم دهلیزی(دستگاهی که حس تعادل در حرکت را ایجاد می‌کند) انتقال می‌دهد و به فرد کمک می‌کند تا در حالت یکنواخت بماند. بخش‌هایی از گوش داخلی سلول‌های مویی است که با ساختارهای کوچکی به نام «اتولیت» تاج‌گذاری شده‌اند. وقتی حرکت می کنیم، گرانش این ساختارها را می کِشد و نشانه هایی را به مغز منتقل می کند که چقدر از تعادل خود خارج شده ایم. دانشمندان با بستن افراد به یک صندلی‌ که برنامه‌ریزی شده بود بدون کمک اضافی به هر دو طرف خم شود، محیطی گیج‌کننده ایجاد کردند. سپس افراد با استفاده از دسته جوی‌استیک روی صندلی با دریافت لرزه ها سعی در حفظ تعادل خود کردند. شرکت‌کنندگان گفتند که در حالی که از ارتعاش‌کننده‌ها آگاه بودند و به آن‌ها اعتماد داشتند، پاسخ‌های درونی آن ها اغلب برخلاف آن چه دستگاه‌ها پیشنهاد می‌کردند بود. این که چرا شرکت کنندگان این مطالعه نتوانستند بر این تعارض غلبه کنند و به خود اجازه دهند تا به طور کامل توسط دستگاه های ارتعاشی هدایت شوند، هنوز جای مطالعه دارد. این مطالعه فقط شبیه‌سازی گرانش صفر را در نظر گرفت و محققان قصد دارند آن را در شرایط گرانش ماه یا مریخ، شبیه‌سازی کنند.