علی اصغر خسروی- طرح «کتابخوان ماه» از فروردین سال 1395 از سوی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در حال برگزاری است و طی 7 سال و 5 ماه گذشته در این طرح، هر ماه کتاب های جدیدی برای مطالعه معرفی شده است. نگاهی به کتاب های معرفی شده در طرح کتابخوان ماه نشان می دهد که از یک سو تنوع خوبی در ارائه این کتاب ها وجود دارد و از دیگر سو می توان کتاب هایی با موضوع مناسبت های هر ماه را در فهرست ارائه شده مشاهده کرد. همراهی با این طرح می تواند مسیری جالب توجه برای همراه شدن با علاقه مندان به مطالعه در سراسر کشور باشد که در یک ماه کتاب های مشترکی را مطالعه کرده اند؛ یعنی به عبارتی در پایان هر سال با شمار قابل توجهی از دوستداران کتاب و کتابخوانی مواجه خواهیم شد که عناوین مشابهی از کتاب ها را مطالعه کرده اند. البته برای جذابیت بیشتر می توان فعالیت ها و برنامه هایی ابتکاری و خلاقانه را با این طرح جذاب در استان های مختلف از جمله در خراسان شمالی همراه کرد؛ از جمله می توان به برگزاری مسابقات کتابخوانی با موضوع این کتاب ها در پایان هر ماه در گستره شهرستانی و استانی با محوریت کتابخانه های عمومی اقدام و همچنین نشست های نقد و بررسی کتاب های طرح کتابخوان ماه را به شکل هفتگی و ماهانه برگزار کرد.

پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در همین زمینه گزارش داد، منابع طرح «کتابخوان ماه» ویژه مرداد ۱۴۰۲ با هدف تبیین منویات رهبر معظم انقلاب اسلامی برای ارتقای فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در جامعه، دسترسی همگانی به کتاب، لزوم معرفی کتاب‌های مفید برای پرورش فکری آحاد مختلف مردم جامعه و همچنین ارتقای فضایل اخلاقی و فرهنگ عمومی از طریق مطالعه کتاب‌های مفید و فاخر در سطح کشور معرفی شد.

این بار منابع طرح «کتابخوان ماه»، ویژه مرداد ۱۴۰۲ را که شامل 4 کتاب پیشنهادی جذاب برای مطالعه در دومین ماه تابستان است مرور می کنیم که در آن کتاب های «بچه‌های فرات»، «پیرمرد و صندلی»، «خواهر» و «نمی‌دانیم چرا؟ راه کامیابی و راز ناکامی در هدایت فرزندان» معرفی شده است.  

 

بچه‌های فرات

پدیدآور: لیلا قربانی

تعداد صفحات: ۱۳۷

 

«بچه‌های فرات» روایتی نو از واقعه کربلاست؛ ماجرای چند پسر نوجوان که مدتی است خبر آمدن امام حسین(ع) به کوفه را شنیده‌اند و حالا می‌کوشند تا در زمره یاران او باشند. آن‌ها شنیده‌اند که دعوت‌کنندگان امام حسین(ع) حالا که وقت حمایت و همراهی شده، پشت او را خالی کرده‌اند.

این داستان بیم‌ها و تردیدهای افرادی را روایت می‌کند که به خاطر طمع‌شان ولی خدا را تنها گذاشتند اما فطرت پاک نوجوان‌هایی شجاع آن‌ها را به سوی چشمه خورشید می‌خواند. بهره‌گیری از منابع تاریخی و فضاسازی‌های جذاب داستان از ویژگی‌های آن به شمار می‌رود و آن را از دیگر آثار مشابه متمایز می‌کند.

در بخشی از کتاب «بچه‌های فرات» می‌خوانیم: از درد بیهوش شده بود. یکی از همان چوپان‌ها شب دیده بود که عبدا... دارویی را در ظرف آب مأموران ریخته و سریع خودش را به آن ها رسانده و پیش دستی کرده بود. آن ها هم نامردی نکرده بودند و وقتی عبدا... آب را آورده بود، برای امتحان آن را به خوردِ خودش داده بودند. چند ساعتی بود که در خواب عمیقی رفته بود.

 

پیرمرد و صندلی (برگرفته از زندگی شهید مدرس)

پدیدآور: سید سعید هاشمی

تعداد صفحات:‌ ۱۲۸

 

شناخت تاریخ اواخر عصر قاجار بسیار حائز اهمیت و عبرت‌آموز است؛ این که انسان بداند چه شد که سردار سپه یا همان رضاخان با آن سابقه نامطلوب که بسیاری از نمایندگان مجلس از آن مطلع بودند، توانست کاری کند که مجلس شورای ملی برخلاف اصول قانون اساسی، حکم به انقراض دودمان قاجار و تأسیس سلسله پهلوی دهد، بسیار حائز اهمیت است؛ این که انسان بداند معدود نمایندگان فراکسیون اقلیت، نظیر مرحوم مدرس و ملک‌الشعرای بهار چه اقدامات و تلاش‌هایی کردند تا این امر رخ ندهد نیز بسیار جالب است. این‌ها و بسیاری مطالب تاریخی ارزشمند دیگر نظیر چگونگی ترور میرزاده‌ عشقی، عملکرد بسیار بحث‌برانگیز و عجیب مصدق در آن برهه‌ تاریخ در قالب روایتِ داستانیِ کم‌نقص که هم اتقان و سندیت تاریخی دارد و هم از حیث هنر نویسندگی در سطحی بسیار قابل قبول است - به شکلی که گویی انسان به تماشای یک فیلم جذاب تاریخی نشسته - باعث شده این اثر در نوع خود اگر بی‌نظیر نباشد، کم‌نظیر باشد. ضمن این که تصاویر زیبایی نیز به کمک قوای تخیلِ مخاطب آمده تا تصور بهتری از فضای شکل‌گیری این داستان تاریخی در ذهن خواننده شکل‌ بگیرد.

در بخش هایی از کتاب «پیرمرد و صندلی» می‌خوانیم:مجلس ساکت بود. دیگر خبری از آن داد و فریادها و آن پچ‌پچ‌های همیشگی نبود. مدرس، ساکت و با اخم، آن جلو نشسته بود. حرفی نمی‌زد. همه چیز از قبل مشخص شده بود... تدین که در جایگاه رئیس نشسته بود، شروع کرد به صحبت: «همان‌طور که وکلای محترم اطلاع‌دارند و در روزنامه‌ها هم درج شده، انتقاد ملت از سلسله‌ قاجاریه به‌خصوص از شخص اعلیحضرت، زیاد شده... 

مدرس پشت سرش را نگاه کرد. هفتاد هشتاد نماینده مجلس، همه با هم فریاد می‌زدند و به مدرس گله می‌کردند. خیلی از طرفداران فراکسیونِ اقلیت ساکت بودند... چندتایشان وقتی نگاه‌شان با نگاه مدرس گره خورد، سرشان را زیر انداختند. فقط مخالفین مدرس بودند که فریاد می‌زدند. تدین بعد از فروکش کردن فریادها گفت: «ما در این ماده،‌ انقراض سلسله‌ قاجار و واگذاری حکومت موقت را به شخص آقای رضاخان پهلوی به رأی می‌گذاریم...»مدرس با خشم عصایش را بر زمین کوبید: «این ماده خلاف قانون اساسی است!»

 

خواهر

پدیدآور: نرجس شکوریان‌فرد

تعداد صفحات:‌ ۱۹۲

 

این کتاب داستان‌های کوتاهی از زمانه، زندگانی و سیره حضرت زینب کبری(س) است. داستان‌ها اغلب از زبان حضرت زینب(س) روایت می‌شوند.

حکایت‌های کتاب از زمان عبدالمطلب و حمله ابرهه آغاز می‌شود و با بیان نکاتی کمتر شنیده شده درباره تاریخ صدر اسلام و درباره زندگی خود حضرت زینب(س) جلو می‌رود و با نقل خاطرات مربوط به بازگشت مجدد ایشان از مدینه به شام که آخرین سفر ایشان هم بود پایان می‌یابد.

نثر روان و بسیار جذاب و وجود مباحث کمترشنیده شده همراه با رعایت اختصار از جمله ویژگی‌های کتاب است که آن را بسیار خوش‌خوان کرده است.

قلم تأثیرگذار و خوش‌ذوق نویسنده، دقت نظر در ظرایف عمیق و دقیق تاریخی و انتخاب شخصیت حضرت زینب کبری(س) این اثر را از دیگر نمونه‌های مشابه متمایز ساخته است.

در بخشی از کتاب «خواهر» می‌خوانیم:

نمی‌شود گفت که اولین بزرگ قبیله، اولین نام‌آور مکه، اولین شیخ بنی‌هاشمیان، که چون کوه ایستاد مقابل ابوسفیان و ابولهب و ابوجهل، آن هم یک‌تنه و شجاعانه و مدبرانه، مسلمان نبوده است؛ که باید گفت ابوطالب را کسی ندید که بت بپرستد و به روش جاهلیت مقابل آن‌ها سر خم کند، به کسی شلاقی بزند، به همسایه و ضعیفی زور بگوید، از ناحقی دفاع کند، سر به تکبر برافراشته دارد یا حتی یک‌بار و یک‌لحظه در مقابل مشرکان، پشت محمد مصطفی(ص) را خالی کند!

 

نمی‌دانیم چرا؟ راه کامیابی و رازناکامی در هدایت فرزندان

پدیدآور: یوسف غلامی

تعداد صفحات: ۱۷۶

 

نمی‌دانیم که هستیم، عادت‌هایمان ریشه در کدام الگوها و ریشه‌ها دارد، چرا باید ازدواج کنیم، فرزنددار شویم، چگونه آن‌ها را تربیت کنیم و... ده‌ها پرسش دیگر.

تربیت فرزند از آن دسته موضوعات حساس، چالش‌برانگیز و از دغدغه‌های اصلی بسیاری از والدین محسوب می‌شود. اما به درستی چقدر برای این موضوع خطیر، وقت و انرژی صرف می‌شود و برای آگاهی از اصول و دانش کافی در این امر چه باید کرد؟

کتاب حاضر درباره تربیت فرزندان، راه‌های کامیابی در این مسیر و هدایت آن‌هاست. وظایف والدین پیش از تولد فرزند، روش‌های نادرست تربیت کودک، آشنایی با ابزارهای مهم تربیت، شناخت ویژگی‌های دوران کودکی، چگونگی شکل‌گیری شخصیت کودک و عوامل هدایت یا گمراهی فرزندان از مهم‌ترین محورهای این کتاب به‌شمار می‌رود. همین‌طور آسیب‌شناسیِ برخی سبک‌های تربیتی و ارائه راهکارهای علمی با نگاه به تعالیم دین مبین اسلام از ویژگی‌های دیگر کتاب محسوب می‌شود.

ما در تربیت فرزندانمان و در مواجهه با رفتارهای اشتباه آن‌ها چه می‌کنیم؟ چقدر او و نیازهایش را می‌شناسیم؟ روش مستقیم و غیرمستقیم در آموزش کودک به چه معناست؟ و قوانین خانه را چه کسی وضع می‌کند و بر اساس چه معیارهایی؟ از جمله پرسش‌هایی است که این کتاب به آن پاسخ می‌دهد.

در پایان نیز روش‌های متناقض شخصیت‌دهی کودک و شرایط فرمانروایی کودکانه مورد بررسی قرار می‌گیرد و حکمت نهفته در پس عبارت دوران پادشاهی کودکان تا پیش از هفت سالگی را به روشنی بیان می‌کند.

نویسنده که خود مطالعات غیر روشمند را در تربیت و پرورش کودک بی‌فایده می‌داند در این کتاب تلاش کرده مطالبی منسجم و کامل به مخاطب عرضه کند.

در بخشی از کتاب «نمی‌دانیم چرا؟ راه کامیابی و راز ناکامی در هدایت فرزندان» می‌خوانیم:

صد سال پیش، قبل از آن که غربیان بدانند «روانشناسی» چیست مردی از تبار حضرت محمد صلی‌ا... علیه‌وآله (امام صادق علیه‌السلام) به پیروان خود فرمود: «از حقوق فرزند بر پدر این است که پدر، مادر آن کودک را بزرگ و محترم بدارد.» کودک همیشه باید پدر را احترام‌گذارِ مادر مشاهده کند. طفلی که مادر خود را ستم‌دیده ببیند، احساس شخصیت نمی‌کند و با تعادل روانی بزرگ نمی‌شود. احترام به مادر، کمترین حق فرزند بر پدر است.