مراقبت از سالمندان در سرما
گروه سلامت- اگر چه حفظ تندرستی و سلامت، ساعت، روز و ماه خاصی را نمی شناسد اما در ماه های سرد فصل زمستان، مراقبت از سلامت باید بیشتر و دقیق تر باشد. در این بین، توجه به سلامت کودکان و سالمندان با توجه به شرایط سنی و جسمانی آن ها باید ویژه تر باشد. در این مطلب، نکات مختلفی که برای مراقبت از سلامت سالمندان در سرما ارائه شده است مرور می کنیم. کارشناسان می گویند سالمندان در هوای بسیار سرد باید سعی کنند که تا حد امکان در منزل بمانند و هنگام خروج از منزل هم حتماً از لباسهای گرم به همراه کلاه و دستکش استفاده کنند. از سوی دیگر افرادی که به بیماریهای قلبی یا سایر مشکلات گردش خون مبتلا هستند بیشتر در معرض سرمازدگی قرار دارند. علایم این مشکل شامل بیحسی، رنگ پریدگی پوست یا پوست خاکستری مایل زرد یا رنگ پریده است. برای جلوگیری از سرمازدگی تمام نقاط بدن باید با لباس پوشیده و در برابر سرما حفاظت شود. اگر فرد در پوست بدن خود احساس درد کند یا رنگ آن به قرمزی یا تیرگی متمایل شود، فرد باید به سرعت وارد فضای بسته شود. لازم به ذکر است یخ و برف خطر افتادن را افزایش میدهد که این امر میتواند برای افراد سالمند که استخوانهایشان آسیب پذیر و شکننده است بسیار خطرناک باشد. سالمندان در ایام سرد سال میتوانند با انجام فعالیتهای ورزشی کمتر به سرماخوردگی دچار شوند. آن گونه که اعلام شده است سالمندانی که حداقل سه مرتبه در هفته ورزش میکنند، دو برابر کمتر از سالمندانی بیمار میشوند که هیچ گونه حرکت ورزشی انجام نمیدهند. انجام ورزش سبک و متوسط مانند پیاده روی به مدت 30 تا 45 دقیقه و سه تا پنج روز در هفته میتواند سیستم ایمنی بدن را تقویت و از بروز سرماخوردگی سالمندان جلوگیری کند. ورزش موجب افزایش سطح ایمنی بدن میشود. تحرک در سالمندان مقاومت بدن را افزایش می دهد و از طرفی با افزایش ترشحات بزاقی از ورود عوامل بیماری زا و بروز بیماری در دستگاه تنفسی فوقانی جلوگیری میکند. سالمندان، تحرک و ورزش را در منزل یا با مراقبت خاصی آن هم در حد ورزش سبک و پیادهروی در بیرون از منزل فراموش نکنند تا در فصل سرما دچار مشکلات چاقی و مفصلی نشوند.
دکتر «وفایی» دانشیار دانشگاه در این باره گفته است: افراد در مراقبت از مفاصل خود در هر فصلی باید مواظب باشند تا دچار صدمه و آسیب نشوند و سردی هوا برای افرادی که مشکلات مفصلی دارند باعث تشدید درد ناحیه مفصل آن ها میشود. توصیه ما به افرادی که مشکل مفصل دارند این است که در هوای سرد مراقب باشند تا مفصلشان دچار سردی نشود و تا آن جا که میتوانند با پوشش لباس مناسب، مفصل را گرم نگه دارند. به گفته وی، میانسالان و سالمندان در فصل سرد باید مراقب چاقی خود باشند. وی خاطرنشان کرده است: با توجه به این که در فصل سرما قرار داریم، سالمندان و بازنشستگان باید توجه داشته باشند که وزن خود را کنترل کنند و دچار اضافه وزن نشوند. به طور معمول این دسته از افراد به دلیل لغزندگی زمین برای این که دچار شکستگی و مشکلات مفصلی نشوند کمتر از منزل بیرون میآیند و همین مسئله ممکن است بیماری چاقی را برای آن ها رقم بزند که باید با ورزش و تغذیه مناسب مراقب این موضوع باشند.
وی تصریح کرده است: افراد حتماً در فصل سرد سال به خوراکیهایی که دارای ویتامینهای D، C وK هستند روی بیاورند، به این علت که ما در فصل سرد سال کمتر آفتاب به بدنمان میخورد و وجود ویتامین D میتواند جایگزین خوبی برای بدن باشد، همچنین به دلیل جذب کلسیم و محکمتر شدن استخوانها توصیه میکنیم که ویتیامین C مصرف کنند.
از سوی دیگر، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی می گوید: به طور معمول با افزایش سن، بدن افراد تحمل کمتری در برابر سرما پیدا می کند زیرا میزان سوخت و ساز در بدن سالمندان نسبت به دوران جوانی کمتر می شود و در نتیجه بدن حرارت کمتری تولید می کند و تحمل سرما برای سالمند کم می شود.
دکتر «اکبری» یادآور می شود: از آن جا که اغلب سالمندان در منزل تحرک کمی دارند، این سبک زندگی آن ها را در برابر سرما آسیب پذیر می کند. وی ادامه می دهد: از طرفی سالمندان معمولاً با بیماری های مختلفی دست و پنجه نرم می کنند و این بیماری ها ممکن است به آن ها اجازه ندهد که به خوبی حس سرما را درک کنند، مانند سالمندان مبتلا به دیابت، مشکلات تیروئید، پارکینسون و فراموشی.
وی خاطرنشان می کند: سالمندی که به مدت طولانی در معرض سرما قرار می گیرد، دست و پاهاش سرد و صورتش رنگ پریده می شود و بدنش شروع به لرز می کند یا حرکت کردن برای او سخت می شود، ضربان قلبش آهسته می زند و دچار تنفس سطحی می شود و به رسیدگی فوری نیاز دارد. دکتر «اکبری» در خصوص سالمندانی که به آرتروز مبتلا هستند، می گوید: این دسته از سالمندان وقتی در معرض سرما قرار می گیرند، رگ هایی که مسئول خون رسانی به مفاصل زانوی آن ها هستند، خون کمتری را به سمت مفاصل می برند و به این ترتیب این افراد دچار درد های زیادی در زانو می شوند و این درد روند حرکتی آن ها را مختل می کند.
وی توصیه می کند: سالمندان در فصل سرد، زمان بیشتری را در منزل سپری کنند و فقط در صورت ضرورت از منزل خارج شوند و کمتر در معرض سرما قرار گیرند. وی تصریح می کند: در شرایطی که نیاز است سالمندان از منزل خارج شوند باید طوری برنامه ریزی شود تا مدت زمان زیادی را در محیط بیرون حضور نداشته باشند و پوشش مناسبی داشته باشند که در این خصوص، استفاده از چندین لایه لباس، نسبت به یک لایه لباس ضخیم، گرمای بیشتری و بهتری را برای آن ها فراهم می کند.