گروه سینما و تلویزیون- جشنواره فیلم فجر، مهمترین رویداد سینمایی ایران است که از سال 1361 هر سال در اواسط بهمن برگزار میشود و تاکنون 40 دوره این جشنواره برگزار شده که آخرین آن در بهمن 1400 بود.
در آستانه شروع چهل و یکمین دوره جشنواره فیلم فجر سراغ برندگان سیمرغ بهترین فیلم این جشنواره از ابتدا تا سال گذشته رفتیم و بهترین فیلم ها را به طور مختصر معرفی کردیم.
جالب است بدانید که جشنواره فیلم فجر در سالهای 61، 62، 64، 66، 72 و 90 برندهای در بخش بهترین فیلم نداشت و در سالهای 80 و 92 نیز 2 فیلم به عنوان بهترین فیلم جشنواره انتخاب شدند. با ما با بخش نخست بهترین فیلم های جشنواره فجر همراه شوید.
مترسک

سال حضور در جشنواره: ١٣٦٣
کارگردان: حسن محمدزاده
بازیگران: هادی اسلامی، فخری خوروش، حسین کسبیان و جیران شریف
«مترسک» در سومین دوره جشنواره فیلم فجر برنده سیمرغ بهترین فیلم، بهترین بازیگر نقش مکمل زن و دیپلم افتخار بهترین بازیگر نوجوان شد.
داستان فیلم درباره اسماعیل است که با دختر و پسرش، علی و سونا زندگی میکند. همکلاسی علی بارها از رفتار نامادریاش شکایت کرده و همین مسئله سبب میشود هنگامی که اسماعیل با استر خانم ازدواج میکند، علی نسبت به استر گارد و راه خشونت را در پیش بگیرد.
پرواز در شب

سال حضور در جشنواره: ١٣٦٥
کارگردان: رسول ملاقلیپور
بازیگران: فرجا... سلحشور، علی یعقوبزاده، جعفر دهقان و سیدجواد هاشمی
فیلم «پرواز در شب»، جایزه بهترین فیلم و جلوههای ویژه را کسب کرد و همچنین نامزد بهترین موسیقی متن و بهترین فیلم نامه در پنجمین دوره جشنواره فجر شد. داستان فیلم درباره یک گردان نیروهای ایرانی است که در محاصره دشمن قرار میگیرند. 4 نفر از این میان انتخاب میشوند تا برای درخواست کمک خود را به قرارگاه برسانند.
در مسیر تندباد

سال حضور در جشنواره: ١٣٦٧
کارگردان: مسعود جعفری جوزانی
بازیگران: عزتا... انتظامی، مجید مظفری، میرصلاح حسینی و احمد هاشمی
فیلم «در مسیر تندباد» نامزد 9 سیمرغ بلورین در هفتمین جشنواره فیلم فجر شد و سیمرغ بهترین فیلم و صداگذاری را به دست آورد.داستان فیلم در دوران جنگ جهانى دوم روایت میشود. دکتر راستان برای مداوای شوهرخواهر خود از شیراز به ایل قشقایی میرود. او در آن جا با بزرگان ایل آشنا میشود و هنگامی که بار دیگر به ایل بازمیگردد، آنان را درگیر جنگی ناخواسته مییابد.
مهاجر

سال حضور در جشنواره: 1368
کارگردان: ابراهیم حاتمیکیا
بازیگران: علیرضا خاتمی، سیدمحمدابراهیم اصغرزاده، علیرضا حیدری و اصغر نقیزاده
فیلم «مهاجر» در آن سال برنده سیمرغ جلوههای ویژه، صداگذاری، موسیقی متن، پوستر و همچنین دیپلم افتخار بهترین فیلم نامه شد.داستان فیلم درباره هواپیماهای بدون سرنشین مهاجر در طول جنگ تحمیلی است که برای انجام عملیات شناسایی در پشت خطوط دشمن استفاده میشدند. به علت برد محدود دستگاه، خلبانان باید در پشت خط دشمن قرار می گرفتند و عملیات شناسایی را انجام میدادند.
آپارتمان شماره 13

سال حضور در جشنواره: 1369
کارگردان: یدا... صمدی
بازیگران: علیرضا خمسه، جمشید اسماعیلخانی و مریم معترف
فیلم «آپارتمان شماره 13» در نهمین جشنواره فیلم فجر نامزد 11 جایزه شد و در نهایت سیمرغ بهترین فیلم، بهترین فیلم اول یا دوم و بهترین فیلم نامه را به دست آورد.داستان فیلم درباره ماشاءا... ایرانمنش است که از کرمان به تهران میرود تا آپارتمان شماره 13، ارث پدریاش را بفروشد. اما فروش این آپارتمان با وجود همسایههای بدقلقی که دارد، کاری بس دشوار است.
نیاز

سال حضور در جشنواره: 1370
کارگردان: علیرضا داوودنژاد
بازیگران: علی سوری، ترحم فتحی و محمدرضا داوودنژاد
«نیاز» در دهمین جشنواره فیلم فجر، فقط سیمرغ بهترین فیلم را کسب کرد.داستان فیلم دباره 2 نوجوان به نامهای علی و رضاست. علی پس از مرگ پدرش، برای تامین نیازهای خانواده در یک چاپخانه مشغول به کار میشود. رضا نوجوان دیگری است که برای کار به چاپخانه میرود و در ابتدا تنشهای بسیاری میان آن دو ایجاد میشود.
از کرخه تا راین

سال حضور در جشنواره: 1371
کارگردان: ابراهیم حاتمیکیا
بازیگران: هما روستا، علی دهکردی، صادق صفایی و اصغر نقیزاده
«از کرخه تا راین» علاوه بر سیمرغ بهترین فیلم، سیمرغ بهترین چهره پردازی را نیز از آن خود کرد.داستان فیلم درباره مردی به نام سعید است که در بمبارانهای شیمیایی عراق، نابینا شده است.
سعید با چندین تن از همرزمان خود برای معالجه به آلمان میروند.لیلا خواهر سعید که به همراه همسر و فرزندش در آلمان زندگی میکنند، برادرش را در آسایشگاه میبیند. سعید در طول درمان و معالجه، بینایی یکی از چشمانش را به دست میآورد اما پزشکان پس از انجام چندین آزمایش متوجه میشوند که او به نوعی سرطان خون مبتلاست.
روز واقعه

سال حضور در جشنواره: 1373
کارگردان: شهرام اسدی
بازیگران: علیرضا شجاع نوری، عزت ا... انتظامی، جمشید مشایخی و محمدعلی کشاورز
فیلم «روز واقعه» در سیزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر در 10 رشته نامزد دریافت جایزه شد و در نهایت توانست 5 سیمرغ بهترین فیلم، صحنهآرایی، فیلم دوم، چهره پردازی و موسیقی متن را از آن خود کند.داستان فیلم درباره جوانی مسیحی است که به تازگی مسلمان شده است و عاشق دختری به نام راحله میشود. عبدا... در جریان عروسی با راحله ناگهان صدایی میشنود که از او یاری میخواهد. او به دنبال این صدا مسافتهای طولانی را طی میکند و در نهایت به کربلا میرسد.
پدر

سال حضور در جشنواره: 1374
کارگردان: مجید مجیدی
بازیگران: محمد کاسبی، پریوش نظریه، حسن صادقی و حسین عابدینی
فیلم «پدر» در چهاردهمین جشنواره فیلم فجر، علاوه بر سیمرغ بهترین فیلم، سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد و نقش مکمل زن را هم دریافت کرد.داستان فیلم درباره مهرا...، نوجوانی است که پس از مرگ پدر برای کار به شهر دیگری میرود. او هنگام بازگشت میبیند که مادرش ازدواج مجدد کرده و این مسئله او را به هم میریزد.
بچه های آسمان

سال حضور در جشنواره: 1375
کارگردان: مجید مجیدی
بازیگران: رضا ناجی، میرفرخ هاشمیان و فرشته سرابندی
فیلم «بچه های آسمان» در پانزدهمین جشنواره فیلم فجر علاوه بر سیمرغ بهترین فیلم، سیمرغ بهترین کارگردانی، فیلم نامه و تدوین را نیز دریافت کرد.
داستان فیلم بچههای آسمان روایتگر زندگی خواهر و برادری به نامهای علی و زهرا است که پدرشان وضعیت مالی خوبی ندارد. روزی علی کفشهای خواهرش زهرا را گم میکند و پدرشان نیز به دلیل تنگدستی نمیتواند برای زهرا کفش بخرد. این خواهر و برادر تصمیم میگیرند از کفشهای علی به نوبت استفاده کنند.
آژانس شیشه اى

سال حضور در جشنواره: 1376
کارگردان: ابراهیم حاتمیکیا
بازیگران: پرویز پرستویی، حبیب رضایی، رضا کیانیان و اصغر نقیزاده
«آژانس شیشهای» با ۱۴ نامزدی و دریافت ۹ سیمرغ در رشته هاى بهترین فیلم، کارگردانى، فیلم نامه، بازیگر نقش اول مرد، بازیگر نقش مکمل مرد، نقش مکمل زن، موسیقی متن، تدوین و بهترین فیلم از نگاه تماشاگران به رکوردی چشمگیر در تاریخ جشنواره فیلم فجر دست یافت.
این فیلم درباره مردی به نام «عباس حیدری» است که در زمان جنگ تحمیلی، رزمنده بوده است.
او بر اثر جراحتهای جنگی، حال ناخوشی دارد و در آستانه مرگ است. همرزم سابق او حاج کاظم تصمیم میگیرد او را برای معالجه به لندن ببرد، اما نمیتواند هزینه بلیت هواپیما را به موقع تامین کند.
حاج کاظم میخواهد هرطور که شده عباس را به لندن ببرد و برای انجام این کار، تصمیم عجیبی میگیرد.
هیوا

سال حضور در جشنواره: 1377
کارگردان: رسول ملاقلیپور
بازیگران: گلچهره سجادیه، جمشید هاشمپور، آتیلا پسیانی و آناهیتا نعمتی
«هیوا» علاوه بر سیمرغ بهترین فیلم توانست سیمرغ های دیگری در رشته های بهترین کارگردانی، صدابرداری، فیلم برداری و طراحی صحنه را نیز به دست آورد.هیوا درباره زنی به نام هیوا حیدری است که 15 سال پس از مفقود شدن همسرش حمید در جنگ، هنوز به دنبال یافتن نشانهای از اوست و باور دارد که همسرش زنده است.
او تلاش میکند تا به کمک امیر کرمی که یکی از دوستان و همرزمان حمید در جنگ بوده از مناطق جنگی و خانه قدیمیشان بازدید کند تا شاید چیزی برای امیدوار بودن پیدا کند.
بوی کافور، عطر یاس

سال حضور در جشنواره: 1378
کارگردان: بهمن فرمانآرا
بازیگران: ابراهیم آبادی، داریوش اسدزاده، فیروز بهجت محمدی و رضا کیانیان
«بوی کافور عطر یاس» توانست در جشنواره فیلم فجر 8 سیمرغ بهترین فیلم، فیلم نامه بخش بین الملل، کارگردانی، نقش دوم زن، موسیقی متن، فیلم برداری، چهره پردازی و طراحی صحنه را به دست آورد.داستان فیلم درباره یک کارگردان قدیمی است که سال هاست فیلمی نساخته است. اما به سفارش تلویزیون ژاپن، تصمیم میگیرد فیلمی درباره مراسم تدفین خویش بسازد.
باران

سال حضور در جشنواره: 1379
کارگردان: مجید مجیدی
بازیگران: حسین عابدینی، رضا ناجی، زهرا بهرامی و حسین محجوب
«باران» توانست 6 سیمرغ بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر مرد، بهترین موسیقی متن، بهترین صداگذاری و بهترین صدابرداری را از جشنواره فیلم فجر دریافت کند.داستان فیلم در یک برج در حال ساخت روایت میشود. لطیف، کارگر روستایی است که وظیفهاش کارهای خدماتی برای دیگر کارگران است. با ورود رحمت، شغل لطیف به او سپرده میشود. لطیف که کار راحت خود را از دست داده از رحمت خشمگین میشود اما روزی حقیقتی عجیب را در مورد رحمت میفهمد که دل او را نرم میکند.
خانه ای روی آب

سال حضور در جشنواره: 1380
کارگردان: بهمن فرمان آرا
بازیگران: رضا کیانیان، هدیه تهرانی، عزت ا... انتظامی، جمشید مشایخی و بیتا فرهی
فیلم «خانه ای روی آب»، علاوه بر سیمرغ بهترین فیلم، سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، بهترین بازیگر نقش مکمل زن و بهترین طراحی صحنه و لباس را دریافت کرد و در جشنواره فجر بسیار خوش درخشید.داستان فیلم درباره دکتر رضا سپیدبخت است که یک شب در هنگام رانندگی تصادف میکند و دستش زخمی عمیق برمیدارد. زندگی دکتر سپیدبخت پس از وقوع این تصادف دچار اتفاقات عجیب و غریبی میشود.
ارتفاع پست

سال حضور در جشنواره: 1380
کارگردان: ابراهیم حاتمیکیا
بازیگران: لیلا حاتمی، گوهر خیراندیش، حمید فرخنژاد و رضا شفیعیجم
در سال 80، «ارتفاع پست» در کنار فیلم خانهای روی آب، بهعنوان برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم آن سال انتخاب شد.
«ارتفاع پست» توانست علاوه بر سیمرغ بهترین فیلم، سیمرغ بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را نیز از آن خود کند. گوهر خیراندیش برای بازی در این فیلم، دیپلم افتخار بهترین بازیگر زن را دریافت کرد.
داستان فیلم درباره قاسم است که ادعا میکند برای خانواده و دوستانش در یک شرکت صنعتی در بندرعباس کار پیدا کرده و آنها را سوار هواپیما میکند اما تنها نرگس است که از قصد قاسم خبر دارد. قاسم قصد هواپیماربایی دارد.
دیوانه ای از قفس پرید

سال حضور در جشنواره: 1381
کارگردان: احمدرضا معتمدی
بازیگران: پرویز پرستویی، نیکی کریمی، عزتا... انتظامی، علی نصیریان و رضا سعیدی
«دیوانهای از قفس پرید» در جشنواره فیلم فجر موفق شد 3 سیمرغ در رشته های بهترین فیلم، بازیگر نقش اول زن و موسیقی متن را از آن خود کند و نامزد 3 سیمرغ دیگر شود.
داستان فیلم با ازدواج یلدا و روزبه آغاز میشود. روزبه یک جانباز جنگ است که بیماریاش روز به روز شدت می گیرد و در نهایت در آسایشگاه بستری میشود. یلدا اگرچه عاشق روزبه است، اما در این مورد دچار شک و تردید میشود.
مهمان مامان

سال حضور در جشنواره: 1382
کارگردان: داریوش مهرجویی
بازیگران: گلاب آدینه، حسن پورشیرازی، پارسا پیروزفر، نسرین مقانلو و ملیکا شریفینیا
فیلم در بیست و دومین دوره جشنواره فیلم فجر در رشتههای مختلف، کاندیدای دریافت 10 جایزه شد و در نهایت توانست فقط سیمرغ بهترین فیلم را کسب کند.
داستان فیلم درباره یک خانواده تنگدست است که زندگی سادهای دارند.
روزی مهمانان سرزدهای برای شان میآیند، ولی یخچال آن ها خالی است و وسیلهای برای پذیرایی ندارند. همسایهها و آشناها به این خانواده کمک میکنند تا بتوانند از این مهمانان پذیرایی کنند.
این خانواده در نهایت یک سفره رنگین و آبرومند پهن و مهمانی خود را با خوبی و خوشی برگزار میکنند.
خیلی دور، خیلی نزدیک

سال حضور در جشنواره: 1383
کارگردان: رضا میرکریمی
بازیگران: مسعود رایگان، افشین هاشمی، الهام حمیدی و محمدرضا نجفی
«خیلی دور، خیلی نزدیک» در بیستوسومین دوره جشنواره فیلم فجر نامزد 13 سیمرغ بلورین شد و از این میان 6 سیمرغ بهترین فیلم، موسیقی متن، صدابرداری، طراحی صحنه و لباس، فیلم برداری و چهره پردازی را با خود به خانه برد.داستان فیلم درباره دکتر عالم، جراح برجسته مغز و اعصاب است و بنا به دلایلی فرزندش را فراموش کرده است. اما حضور یک بیمار در شب تولد پسر دکتر، اوضاع را تغییر میدهد.
به نام پدر

سال حضور در جشنواره: 1384
کارگردان: ابراهیم حاتمیکیا
بازیگران: پرویز پرستویی، گلشیفته فراهانی، مهتاب نصیرپور، کامبیز دیرباز و مهرداد ضیایی
فیلم «به نام پدر» در بیست و چهارمین جشنواره فیلم فجر موفق به کسب ۴سیمرغ، بهترین فیلم، نقش اول مرد، نقش مکمل زن و چهره پردازی شد.داستان این فیلم درباره پدری است که در جنگ جزو رزمندگان بوده و با دخترش دچار بحث شده است. دختر بر اثر انفجار مینهای باقی مانده از دوران جنگ تحمیلی مجروح میشود و این سرآغاز اتفاقات مهمی در زندگی این پدر و دختر است.