معمای افزایش قیمت برنج در استان
گروه گزارش
«چرا امسال قیمت برنج بعد از برداشت محصولات جدید نیز کاهش نیافت؟» این سوال از مهم ترین سوالات پیش آمده برای خریداران برنج در خراسان شمالی است. در بسیاری از سال ها بعد از برداشت محصولات کشاورزی، شاهد کاهش قیمت آن ها هستیم اما امسال برنج بعد از افزایش قیمت نزدیک به سه برابری در یک سال گذشته، کاهش قیمتی نداشته است و هم استانی ها همچنان منتظرند ببینند بالاخره بازار این محصول تکانی می خورد تا بتوانند این ماده غذایی مورد نیاز خانواده شان را تامین کنند یا نه؟ برخی البته به قول خودشان دیگر دور برنج ایرانی را خط قرمز کشیده اند و به خرید برنج خارجی از جمله برنج پاکستانی روی آورده اند. در این بین با توجه به برداشت برنج کشت شده در استان در اوایل فصل پاییز، دلیل افزایش قیمت این محصول نامشخص و به تعبیری همانند یک معما شده است.
یکی از خریداران برنج می گوید: سال گذشته برنج کشت محمدآباد شهرستان مانه و سملقان، بین 40 تا 45 هزار تومان در هر کیلو قیمت خورده بود اما امسال شاهد قیمت 120 هزار تومانی آن هستیم. وی می افزاید: فکر می کردم امسال در زمان برداشت این محصول، حداقل شاهد کاهش قیمت آن خواهیم بود، اما باز هم آب از آب تکان نخورد. وی با اشاره به افزایش قیمت دیگر محصولات غذایی تصریح می کند: انتظار افزایش قیمت برنج را هم داشتم اما نه در این حد!
یکی دیگر از خریداران می گوید: با توجه به افزایش حدود سه برابری قیمت برنج ایرانی، سراغ برنج پاکستانی رفته ام و البته قدرت خرید آن را هم ندارم اما ناچارم قید خرید پوشاک خودم را بزنم و پول آن را صرف خرید برنج پاکستانی کنم. وی با بیان این که خرید برنج پاکستانی که قیمت آن برای هرکیلو تقریباً بین 35 تا 45 هزار تومان است هم مقرون به صرفه نیست، خاطرنشان می کند: با توجه به این که هر سال برنج ایرانی خریداری می کردم، کنار آمدن با طعم و بوی برنج پاکستانی کمی برایم دشوار است ولی مجبورم.
فردی که یک کیسه 10 کیلویی برنج پاکستانی را با خود حمل می کند، توضیح می دهد: خودم سال گذشته در استان برنج کشت کرده بودم اما فکر نمی کردم امسال نتوانم آن را تهیه کنم و دلیل افزایش قیمت آن را نمی دانم. «محمدی» خاطرنشان می کند: شغل من کشاورزی است و سال گذشته تمام محصول تولیدی خودم را عرضه کردم و تنها به اندازه مصرف سالانه خانواده ام برای خودم برنج کنار گذاشتم اما بعد از گذشت فصل فروش این محصول، ناگهان قیمت آن سه برابر افزایش یافت.
وی اضافه می کند: ابتدا فکر می کردم برای بازار گرمی این نرخ را تعیین کرده اند و قیمت آن مطمئناً کاهش خواهد یافت اما بعد از تعیین این قیمت، اصلاً صحبت از کاهش آن به میان نیامد.
وی ادامه می دهد: این مشکل فقط مربوط به استان ما و محصول تولید شده در خراسان شمالی نیست بلکه برنج شمال کشور هم چنین افزایش قیمتی را تجربه کرده است.
وی با اشاره به برنجی که خریداری کرده است، خاطرنشان می کند: با توجه به این که همیشه برنج تولیدی خودمان را مصرف کرده ایم و مزه و طعم برنج پاکستانی برای مان ناآشناست، 10 کیلو از این برنج را خریداری کرده ام تا با بقیه برنج خودم مخلوط کنم تا شاید بتوانیم آن را مصرف کنیم. وی اضافه می کند: کاش همه برنج تولیدی ام را نمی فروختم.
یکی از خواربار فروشان در همین زمینه می گوید: در سال های گذشته در این موقع از سال برای فروش برنج محمدآباد اقدام می کردم اما امسال تاکنون برنجی از این منطقه به دستم نرسیده است. وی می افزاید: با چندنفر از خرده مالکانی که می شناسم تماس گرفتم تا اگر تمایل دارند برنج شان را به قیمت مناسبی خریداری کنم اما تمایلی برای فروش محصول نداشتند. وی ادامه می دهد: شالی کاران می گفتند با توجه به این که محصول امسال مان نسبت به سال های گذشته کمتر است همین مقدار برنج را هم برای استفاده شخصی خودمان و تنها برای دوستان و آشنایان نگه داشته ایم. وی اضافه می کند: می دانم تعداد زیادی از مردم، قدرت خرید برنج 120 هزارتومانی را ندارند اما هستند افرادی که هنوز هم برای خرید این گونه برنج اقدام می کنند.
وقتی با یکی از کشاورزان که امسال کشت برنج داشته است، تماس می گیرم می گوید: من جزو خرده مالکان محمدآباد هستم که امسال نوبت کشت برنج داشتم اما در ابتدای سال اعلام شد حق کشت این محصول را نداریم. وی که تمایلی به ذکر نامش ندارد، می افزاید: کشت برنج طبق گفته استانداری در روستای محمدآباد قدمت 100 ساله دارد اما امسال به علت کمبود ذخایر آبی و کم شدن آب سد شیرین دره اعلام شد به منظور تامین آب آشامیدنی، حق کشت این محصول پرآب طلب را نداریم.
وی خاطرنشان می کند: در همین خصوص حتی اعلام شد برای افرادی که به کشت این محصول اقدام کنند جریمه نقدی در نظر گرفته شده است. وی ادامه می دهد: بعد از گذشت مدتی دوباره اعلام شده افرادی که کشت اولشان گندم بوده بعد از برداشت آن می توانند برنج کشت کنند.
وی توضیح می دهد: با این که تقریباً از مدت خزانه گیری گذشته بود اما بعضی از کشاورزان برای این کار اقدام کردند و برخی ها از ترس این که دوباره اعلام شود حق کشت ندارند دست به هیچ کاری نزدند. وی با بیان این که آن هایی هم که خزانه برنج شان را آماده می کردند، مقدار کمی خزانه تهیه کردند تا فقط برای استفاده خودشان باشد، می افزاید: به خاطر کمبود آب اصلاً نمی دانستیم این اقدام به صلاح مان خواهد بود یا نه.
وی خاطرنشان می کند: البته هزینه آب را پرداخت کردیم اما تا زمانی که کشت در زمین ها انجام نشد، برنامه ای در این خصوص نداشتیم.
وی اضافه می کند: برخی ها که خزانه آماده نکرده بودند بعدها مجبور شدند برای تهیه آن به شمال کشور بروند که این کار هزینه کشت شان را بیشتر کرد.
این کشاورز توضیح می دهد: البته ناگفته نماند که امسال شاهد افزایش هزینه های کاشت و داشت هم بودیم.
وی با اشاره به این که هم اکنون قیمت برنج شمال کشور کیلویی 130 هزارتومان هم اعلام شده است، ادامه می دهد: با توجه به افزایش هزینه ها در سراسر کشور، قیمت 120 هزارتومانی برنج ما دور از انصاف نیست.
وی پیشنهاد می دهد: در این خصوص باید دولت وارد عمل شود و با کاهش قیمت برنج های وارداتی، باعث کاهش قیمت برنج ایرانی شود ولی هنوز اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است و شاهد افزایش قیمت این محصول هستیم.
وی می افزاید: امسال خودم هم جرئت فروختن برنجم را ندارم از ترس این که مبادا مجبور شوم سال آینده آن را به قیمت بیشتری خریداری کنم.
گفتنی است مدیر عامل شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی اسفند سال گذشته اعلام کرده بود: بر اساس مصوبات شورای حفاظت منابع آب و کارگروه سازگاری با کم آبی استان، سطح کشت برنج در استان محدود شد. مهندس «سید عقیل مرتضوی» اضافه کرده بود: به استناد مصوبات هیئت وزیران و مفاد قانون برنامه و بودجه سال 1400، اعمال ممنوعیت و محدودیت کشت برنج در سطح استان ها به کارگروه سازگاری با کم آبی استان ها واگذار شده است و بر این اساس مصوب شد با توجه به خشکسالی شدید حادث شده و محدودیت بارش ها و منابع آبی، سطح کشت برنج در اراضی استان به میزان 50 درصد کاهش یابد.
وی افزوده بود: در استان خراسان شمالی حدود 40 روستا به کشت برنج اقدام می کنند که دو روستای آن در شهرستان بجنورد و بقیه آن در شهرستان مانه و سملقان قراردارند. او سطح اراضی زیر کشت برنج در استان را حدود 800 هکتار اعلام و تصریح کرده بود: طبق برنامه ریزی های انجام شده جهاد کشاورزی، سطح کشت برنج برای سال آبی پیش رو باید به 400 هکتار کاهش یابد و این میزان کاهش به تصویب شورای حفاظت منابع آب و کارگروه سازگاری با کم آبی استان رسید.