شهر کهن؛ چشم انتظار موزه باستان شناسی و مردم شناسی
تعداد بازدید : 5
پروژه موزه اسفراین 14 ساله شد
سید مصطفی نجفیان- حدود 14 سال می شود که از آغاز احداث موزه باستان شناسی و مردم شناسی برای شهر کهن، اسفراین، می گذرد. از ضرورت این اولویت کلیدی که زیرساختی برای توسعه گردشگری است چندین بار در روزنامه «خراسان شمالی» مطالبی نوشته شده است اما همچنان اهالی این شهر، چشم انتظار احداث این موزه هستند. اسفراین بیش از ۱۵۰ اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی دارد و از حیث استعدادهای حوزه میراث فرهنگی در بخش های گوناگون غنی است اما با این وجود سال هاست تکمیل، تجهیز و راه اندازی موزه مردم شناسی و باستان شناسی اسفراین مورد کم مهری قرار گرفته است. با توجه به کاوش های متعدد باستان شناسی و فصول گوناگون کاوش در محوطه های تاریخی به ویژه شهر تاریخی بلقیس که دومین میراث خشتی و گلی ایران به شمار می آید، تأسیس موزه باستان شناسی بیش از پیش در اسفراین احساس می شود. وجود قومیت های گوناگون با سنن و آداب و رسوم متنوع در اسفراین هم مسئله ای است که ضرورت احداث موزه را دوچندان می کند اما گویا تزریق قطره چکانی اعتبار، مانعی برای تکمیل موزه باستان شناسی و مردم شناسی این شهرستان است.
پیشینه پروژه
خالی از لطف نیست بدانیم که بر پایه مصوبه سفر هیئت دولت نهم به خراسان شمالی در سال ۱۳۸۷ مبنی بر تأسیس موزه باستان شناسی و مردم شناسی در اسفراین، نقشه آن همان زمان در ۲ طبقه با زیربنای ۸۵۰ مترمربع تهیه شد، پروژه ای که احداث آن در زمینی به مساحت ۳ هزار و ۶۰۰ مترمربع از سال ۱۳۸۷ آغاز شده است. اما به واسطه تصویب ناچیز اعتبارات و تخصیص و تزریق قطره چکانی همان اعتبارات ناچیز مصوب، روند پیشبرد پروژه، لاک پشتی بوده به گونه ای که پس از گذشت حدود 14 سال کماکان موعد بهره برداری از این پروژه در هاله ای از ابهام است.
موزه و ماندگاری مسافر
یک شهروند اسفراینی معتقد است: توسعه اقتصاد گردشگری در گرو ماندگاری مسافر است اما بدون داشتن زیرساخت و زیربنا هیچ اتفاق جدی نمی افتد.
«جعفری» با اشاره به این که خوشبختانه در سال های اخیر شاهد تقویت زیرساخت های اقامتی به ویژه در نقاط روستایی هدف گردشگری بوده ایم، می افزاید: اما این کافی نیست و باید برای شناساندن و معرفی ظرفیت های موجود گردشگری و میراث فرهنگی گام های جدی عملی برداریم. وی با تاکید بر این که وجود موزه یکی از عوامل ماندگاری مسافران است، خاطرنشان می کند: لازم است مسئولان و متولیان امر پیشبرد پروژه موزه باستان شناسی و مردم شناسی را برای شهرستان اسفراین جدی بگیرند.
یک نقطه ضعف
دیگر شهروند اسفراینی هم موزه را برای اسفراین یک اولویت و ضرورت می داند و می گوید: به نظر می رسد برای به ثمر نشستن پروژه موزه اسفراین تعلل شده است و سرعت کُند آن یک نقطه ضعف برای توسعه گردشگری و تقویت اقتصاد مبتنی بر آن به شمار می آید.
«علیزاده» با اشاره به این که باید به سرعت فرایند تکمیل و تجهیز موزه باستان شناسی و مردم شناسی اسفراین تعیین تکلیف شود، خاطر نشان می کند: این پروژه می تواند به شایستگی گامی عملی برای معرفی و شناساندن بیشتر اسفراین باشد.
ضرورت وجود موزه
در همین خصوص، سرپرست اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی اسفراین تأکید می کند: به واسطه ظرفیتهای موجود میراث فرهنگی در این شهرستان و ضرورت توجه به توسعه زیرساختهای مرتبط با گردشگری، در راستای ارتقای ضریب ماندگاری مسافران و برداشتن گامهای عملی برای شناساندن اسفراین، وجود موزه باستان شناسی و مردم شناسی یک ضرورت به شمار میآید. «حامد وظیفه شناس» میگوید: هم اکنون ۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان اعتبار برای پروژه موزه باستان شناسی و مردم شناسی اسفراین ابلاغ شده است که ۲ میلیارد تومان آن از منابع ملی و یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان آن از منابع استانی است.
وی با اشاره به این که از زمان تهیه نقشه و تدارک برای آغاز عملیات اجرایی این پروژه حدود یک دهه می گذرد، می افزاید: با توجه به این مسئله برای بازنگری در مطالعات و اصلاح نقشه مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان هزینه شد و در همین راستا با اعتبار ۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومانی قرارداد احداث فضای جداگانه از ساختمان کنونی شامل نمازخانه، سرویس بهداشتی و موتورخانه تاسیسات منعقد و عملیات اجرایی و عمرانی احداث آن آغاز شد و پروژه در جریان است.
آخرین وضعیت پیشرفت فیزیکی موزه
آن طور که دبیر ستاد اجرایی خدمات سفر اسفراین می گوید: با احتساب منابع اعتباری موردنیاز برای تکمیل و تجهیز پروژه، موزه این شهرستان ۴۰ درصد و بدون در نظر گرفتن فرایند تجهیز و فقط تا تکمیل آن معادل ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.به گفته «وظیفه شناس»، نیاز اعتباری پروژه موزه باستان شناسی و مردم شناسی اسفراین حدود ۱۰ میلیارد تومان برآورد می شود که ۶ میلیارد تومان برای تکمیل و ۴ میلیارد تومان دیگر برای تجهیز آن مورد نیاز است.