دانستنی های مهم درباره تیروئید در نوزادان
گروه سلامت- طبق گفته پژوهشگران، تعداد زیادی از بیماری هایی که امروزه انسان ها با آن درگیر هستند به دلیل اختلال در تیروئید است. ضربان قلب، افزایش تعریق، عصبانیت یا زودرنجی، سطح بالای اضطراب، کاهش وزن، لرزش دست ها، ضعف ماهیچه ها به خصوص در بالای بازوها و پاها، نازک یا شکننده شدن مو، پوکی استخوان و اختلال در بینایی و بسیاری دیگر از این علایم و بیماری ها از تیروئید نشأت می گیرد.
تعدد این عوارض و اطلاعات علمی اندک در زمینه اختلال تیروئید ما را بر آن داشت که سراغ مدیر گروه بیماری های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی برویم تا نکاتی را درباره تیروئید از جمله دانستنی های مهم درخصوص تیروئید در نوزادان بیان کند. «روح ا... یزدانی» می گوید: غده تیروئید در جلوی گردن، پایین حنجره و بالای استخوانهای ترقوه به شکل پروانه قرار دارد، این غده با ترشح دو هورمون T3 و T4 وظیفه سوخت و ساز و تنظیم انرژی بدن را دارد.
وی با بیان این که غده هیپوفیز عملکرد غده تیروئید را تنظیم میکند، افزود: اختلالات مختلفی میتوانند در عملکرد تیروئید اثر بگذارند، بهعنوان مثال کم کاری تیروئید در صورتی ایجاد میشود که این هورمون به اندازه کافی در بدن ترشح نشود.
کم کاری تیروئید در نوزاد
وی با بیان این که جذب ید، ساخت و ترشح تیروگلوبین، ساخت هورمون های تیروئیدی با اتصال ید به تیروگلوبین و ترشح هورمونهای تیروئید عملکردهای اصلی تیروئید هستند، در پاسخ به این سوال که کم کاری تیروئید نوزاد چیست؟ می گوید: هورمون تیروئید برای عملکرد، رشد مغز و رشد نوزاد نقش حیاتی دارد و کم کاری تیروئید از علل شایع عقبماندگی ذهنی در نوزاد است.
وی ادامه می دهد: این اختلال در ابتدا بدون علامت است و به راحتی تشخیص داده نمیشود. به همین دلیل غربالگری نوزادان در بدو تولد اهمیت ویژهای دارد.
«یزدانی» اضافه می کند: زنانی که قصد بارداری دارند باید قبل از اقدام برای بارداری آزمایشهایی را انجام دهند تا اگر دچار اختلالات تیروئید به ویژه تیروئید کم کار هستند آن را کنترل کنند.
علل تیروئید کم کار در نوزادان
وی علل تیروئید کم کار در نوزادان را نیز برمی شمرد و خاطرنشان می کند: کم کاری تیروئید در نوزادان به دلیل ترشح ناکافی تیروئید یا عملکرد ناکارآمد تیروئید در بدن است.
وی ادامه می دهد: مادر مبتلا به کم کاری تیروئید، مادر مبتلا به دیابت، مصرف بعضی داروها در مادر و جنین مثل سیتوکین، دوپامین، داروهای حاوی ید و فنیتوئین و ازدواج فامیلی از علل کم کاری تیروئید نوزاد 3 ماهه هستند.
«یزدانی» اضافه می کند: تیروئید کم کار مادرزادی از شایع ترین انواع تیروئید در نوزادان است که از بدو تولد در نوزاد وجود داشته و ژن عامل آن از پدر و مادر هر دو به نوزاد داده شده است.
وی با اشاره به علایم تیروئید کم کار در نوزادان می افزاید: این اختلال معمولاً بدون علامت است یا علایم آن به آهستگی بروز میکنند به همین دلیل والدین باید آگاهی کافی در این زمینه داشته باشند تا به محض شروع نشانههای بیماری برای درمان اقدام کنند.
علایم اختلال در تیروئید
وی گریه کردن نوزاد با صدای گرفته یا خرخر، توقف رشد یا رشد کند نوزاد، زردی در طولانی مدت، فتق ناف، پف صورت یا تورم زبان، ضعف در شیرخواری، لتارژی یا کمبود انرژی نوزاد، بزرگ شدن نقاط نرم جمجمه (ملاج)، سستی و ناتوانی عضلات (بنیه ضعیف)، یبوست نوزاد به صورتی که لمس شکم سفتی و پری را نشان دهد، ایجاد لکه در پوست، خفگی مکرر و خواب زیاد از علایم اختلال تیروئید در نوزادان است.
چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
«یزدانی» در پاسخ به این سوال که چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟ می گوید: همانطور که گفتیم بهترین زمان برای پیشگیری از عوارض تیروئید کم کار در نوزادان، غربالگری آنان در بدو تولد است و شاید قبل تر از آن، انجام آزمایشهای تیروئید برای مادر قبل از بارداری باشد. وی تصریح می کند: والدین باید آگاهی کاملی از علایم تیروئید کم کار در نوزاد داشته باشند تا به محض مشاهده آنها به پزشک مراجعه کنند، زیرا هر روز تاخیر شدت این بیماری را افزایش میدهد و عوارض جبران ناپذیری را ایجاد میکند.وی اضافه می کند: همچنین اگر پزشک برای کودک تان دارویی را تجویز کرد، در صورتی که عوارض دارویی را مشاهده کردید حتماً به پزشک مراجعه کنید تا بررسیهای لازم برای ادامه مصرف دارو انجام شود.