هنر انقلاب از نگاه هنرمندان
تعداد بازدید : 13
فرار از کلیشه ها، نیاز هنر متعهد
مرتضوی
هیچ اندیشه ای بی هنر ماندنی نیست و این هنرمندان هستند که اندیشه می سازند. با توجه به اهمیت مقوله هنر و جایگاه آن در رشد و تعالی، در آستانه روز و هفته هنر انقلاب سراغ تنی چند از اهالی فرهنگ و ادب و هنر استان رفتیم و شاخص ها، موانع و چالش های پیش روی پویایی و مردمی بودن هنر را از نگاه آن ها بررسی کردیم.
اگر چه آن ها به ایستایی در حرکت هنر انقلاب اعتقادی ندارند اما بر این باورند که این هنر در سال های اخیر مورد بی توجهی و بی مهری متولیان قرار گرفته است.
پژوهشگر موسیقی مقامی استان و مولف مجموعه «قوشمه ساز پرواز» با اشاره به این که انقلاب اسلامی ایدئولوژیک بود و دگرگونی های متأثر از آن تابع شعارها و مبانی ارزشی ناشی از آن بوده و است، تصریح می کند: باید هنر انقلاب را در وجوه مختلف تحلیل کرد.
از نگاه «مهدی رستمی» شاخص اصلی هر هنری احساس خالق هنر است که به آن هنرمند می گوییم و این شاخص در تمام جلوههای آن اعم از شعر، داستان، فیلم و هنرهای تجسمی تا آغاز جنگ تحمیلی، با تبلور جوشان احساسات مردم هماهنگ بود و با وقوع جنگ و شکلگیری دفاع مقدس مجموع هنرها در خدمت آن قرار گرفت.
وی اضافه می کند: در این زمان «هنر دفاع مقدس» شکل گرفت؛ عنوانی خاص که با پایان دوران دفاع به «هنر پایداری» تعبیر می شود.
«رستمی» با بیان این که برخی جلوه های هنری انقلاب با پویایی و حرکت انقلابی همراه و برخی در حرکت پرشتاب انقلاب از تحرک کمتری برخوردار بودهاند، می افزاید: در مجموع به ایستایی در حرکت هنر انقلاب اعتقادی ندارم.
«احمد مرجانی» شاعر و پژوهشگر حوزه فرهنگ خراسان شمالی، هنر انقلاب را حرکت جوشنده ای که از دل نیازها، آمال و آرزوهای توده مردم ظهور و بروز پیدا می کند، می داند و پویا بودن و پویا شدن هنر انقلاب در بعد محتوایی را در گرو مطالبه و بیان نیاز و آمال و آرزوهای مردم بیان می کند.وی به تعریف ژانر و گونه می پردازد و با اشاره به این که هنر انقلاب از این منظر از 2 جهت قابل بررسی است، می گوید: به لحاظ فرم نمی توان آن را دارای ژانری مستقل دانست زیرا متاثر از سبک و شیوه های بیانی رایج است، اما هنر انقلاب از لحاظ فرم می تواند متاثر از همه ژانرها باشد.
وی خاطرنشان می کند: هر چند در حوزه برگزاری جشنواره ها سرمایه گذاری خوبی انجام شده اما به تحولات بیشتری در این زمینه نیاز است.
«مرجانی» می افزاید: آگاهی نداشتن قشرهای هنری درباره مختصات و مولفه های هنر متعهد و بی اطلاعی از کارکرد هنر متعهد در ایجاد سبک زندگی سالم توام با سعادت، صلح و آرامش برای مردم و جامعه بشری از چالش های پیش روست و در واقع هنوز هنرمندان آموزه های لازم را کسب نکرده اند.
وی راه برون رفت از این موانع را ایجاد موسسه های پژوهشی و تحقیقی با رویکرد هنر انقلاب می داند و اظهارمی کند: ایجاد نهادهای آموزشی، تبلیغی و ترویجی، روی کار آمدن مدیران لایق، حمایت همه جانبه از جامعه هنرمندانی که دغدغه ارزش ها را دارند و حفاظت از سرمایه های نمادین در عرصه هنر متعهد و انقلابی در زمره راهکارها برای برون رفت است.
وی با اشاره به این که بیان هنری اگر معطوف به روشنگری و ایجاد گفتمان و بیان مطالبات واقعی و نیازهای اساسی و مادی و معنوی مردم باشد، مورد توجه و حمایت مردم قرار می گیرد، خاطرنشان می کند: هنر انقلاب در سال های اخیر بنا بر علل و دلایل ذکر شده مورد بی توجهی و بی مهری متولیان قرار گرفته است.
«منیژه درتومیان» شاعر آیینی استان از «انقلابی بودن» به عنوان یکی از ویژگی های هنر انقلاب یاد می کند و می افزاید: هنر انقلاب می توانست بسیار پویاتر باشد اما متاسفانه انتخاب های غلط در گزینش دبیران برخی جشنواره ها، بی تجربگی و خامی برخی دبیران و داوران برنامه های ملی و تخصص نداشتن در زمره عوامل اثرگذار بر روند پویایی این هنر است.
«درتومیان» خاطرنشان می کند: تبعیض قائل شدن در انتخاب آثار و دسته بندی های جناحی و سیاسی و... دست به دست هم داده اند تا با گذشت زمان از میزان پویایی هنر انقلاب کم شود. وی با بیان این که هم اکنون از برنامه های مناسبتی به خاطر اهمیت ندادن به نحوه برگزاری آن ها از نظر کمی و کیفی استقبال زیادی نمی شود و بعضی ها بیشتر برای رفع تکلیف این کار را انجام می دهند، اظهارمی کند: در نظر گرفتن اعتبارات کم در این سال ها برای برنامه های مناسبتی از یک سو و مواجه شدن هنرمندان واقعی با بی مهری و تبعیض که سبب شده است ترجیح دهند، انزوا را برگزینند، خطری است که به شدت هنر را تهدید می کند.
«درتومیان» در بخش دیگری از سخنانش به حاشیه رانده شدن پیش کسوت ها، متخصصان منتقد و تحمل نکردن رأی مخالف را از موانع پیش روی توسعه هنر انقلاب ذکر می کند.