حیدرزاده
دیوار مقابل در ورودی خانه، شاخ درآورده است! برخی آدم ها بی رحمانه به قلب طبیعت می روند، تیری را به سمت قلب یک موجود زنده رها می کنند و جانش را می گیرند، گوشتش را می خورند و اگر شاخی داشته باشد آن را برای یادگاری روی دیوار منزل شان نصب می کنند. آن وقت است که دیوار از تعجب شاخ درمی آورد؛ شاخ های زیبایی که روزگاری روی سر گوزنی تیزپا بود و می توانست چندین سال دیگر زنده باشد و در طبیعت بکر خراسان شمالی نفس بکشد، این جا مقابل من است. کمی آن طرف تر، پوست حیوانی روی دیوار نصب شده و روی میز پایه بلندی هم جغد تاکسیدرمی شده ای به من زل زده است!
شکارچی قدیمی
صاحبخانه که یکی از شکارچیان قدیمی بجنورد و به گفته خودش سال های زیادی است که به علت کهولت سن، توانایی بالا رفتن از کوه و سپری کردن چندین روز در طبیعت را برای شکار ندارد، با خوشحالی در حالی که ژست قهرمان ها را به خود گرفته است، آلبوم کهنه عکس هایش را ورق می زند؛ عکس هایی که برای او خاطره انگیز و هیجان آور و برای من ناراحت کننده است. تصاویری از شکار انواع حیوانات مانند گراز، خرگوش، پرندگان مختلف، بز کوهی، گوزن زرد و آهو دیده می شود؛ عکس هایی که خود او به تنهایی یا در کنار تعدادی از دوستانش با اجساد قربانیان در حیات وحش به ثبت رسانده است. در ته لبخندش در این عکس ها، احساس غرور و پیروزی را می توان دید و وقتی آلبوم را ورق می زنم همان لبخند را به من تحویل می دهد.
او که به قول خودش شکار حیوانات را از اجدادش به ارث برده است و آن را نشان دهنده قدرت بدنی و صبرش می داند، حالا اسلحه های شکاری خود را در یکی از اتاق ها روی دیوار آویخته است و هر از گاهی آن ها را گردگیری می کند و برای گذشته پر از شور و جوانی اش که در کوه، دشت و بیابان در راه شکار صرف شده است، افسوس می خورد. البته از کشتن این همه حیوان عذاب وجدان ندارد بلکه از این که پاها و چشمانش یارای رفتن به شکار را ندارند، ناراحت است.
دعوت به صرف گوشت شکار
این شکارچی که گاهی بدون داشتن مجوز به قلب طبیعت رفته و هر بار شانس خود را برای کشتن حیوان جدیدی امتحان کرده است، از روزهایی می گوید که یخچال خانه اش از گوشت شکار پر می شد. او می گوید: وقتی بعد از شکار با دست پر برمی گشتم، دوستان خود را برای صرف شام یا ناهار دعوت می کردم تا هم آن ها را در خوردن گوشت شکار سهیم کنم و هم توانایی خودم را در این کار نشان دهم و همین امر موجب می شد برای شکارهای بعدی ترغیب شوم.
حرف هایش تناقض دارد، مگر می شود فردی عاشق طبیعت باشد اما به قلب آن تیر خلاص بزند و موجوداتی را که زنجیروار به یکدیگر متصل هستند، در معرض گلوله اسلحه اش قرار دهد؟! حتی آهوی مادری که با بره هایش مشغول چرا بودند و آن را با گلوله ای از پا در آورد، دلش را به درد نیاورد و همچنان هر شب نقشه شکار جدیدی را می کشید و در هر فصل، شال و کلاه می کرد و به سوی حیات وحش می تاخت.
عشق شکار
یکی دیگر از شکارچیان قدیمی که از دوران کودکی عاشق نشانه بود، با بیان این که وقتی به شکار می رفتم اگرچه دشوار بود اما بهترین روز من محسوب می شد، می افزاید: چندین بار به دلیل شکار غیرمجاز دستگیر و جریمه شدم اما عشق شکار در من وجود داشت و هر بار مرا به سوی آن می برد، حتی دوستانی را در شمال کشور داشتم و بعضی از اوقات به منطقه آن ها می رفتم تا علاوه بر تفریح، آن جا هم توانایی خودم را محک بزنم.
او که بعد از بازنشسته شدن در یکی از اداره های استان، بیشتر از گذشته برای شکار اقدام می کرد، این روزها دیگر حال و حوصله ندارد و دوران سالمندی خود را در خانه ای می گذراند که روزگاری محل رفت و آمد دوستان شکارچی اش بود.او به ویژگی های منحصر به فرد طبیعت و حیات وحش خراسان شمالی اشاره می کند که همین امر موجب جلب توجه شکارچیان سایر استان ها می شود.
او نشان دادن قدرت، نشانه گیری دقیق، تفریح، خوشگذرانی، کل کل کردن با دوستان و دیگر شکارچیان و علاقه مندی را از جمله مواردی می داند که افراد را به سوی صید و شکار سوق می دهد.
دوربین به جای اسلحه
در این میان، فردی که در گذشته شکار می کرد، چند سال است به گفته خودش توبه کرده و با تشکیل NGO، حامی محیط زیست شده است. او با اشاره به این که 5 سال با اسلحه ای که تهیه کرده بود، بدون مجوز شکار می کرد، می گوید: اولین شکار من گراز بود و وقتی آن را نشانه گرفتم و با آن جثه بزرگش از ارتفاع به پایین افتاد، خیلی هیجان داشتم و خوشحال بودم.
او با بیان این که بعد از مدتی مجوز شکار گرفتم و به شکار کردن ادامه دادم، می افزاید: وقتی شکارچی به شکار عادت کند به فکر رفتن به طبیعت و شکار کردن می افتد اما اگر فردی به حیات وحش خدمت کند، به آن عادت می کند و این اتفاق بسیار لذت بخش است.او که در مراسمی تحت تاثیر صحبت های یکی از حامیان محیط زیست قرار گرفته و اسلحه شکاری خود را فروخته و به جای آن دوربین عکاسی خریده است، علت تغییر رفتار خود را بالا رفتن آگاهی اش می داند و معتقد است: شکارچیان اگر درباره کارهای خود آگاه شوند از شکار کردن دست برمی دارند و حامی محیط زیست می شوند.
او 4 شکارچی دیگر را برای ترک کردن این کار تشویق کرده، ضمن این که در NGO که تشکیل داده 80 همیار جذب کرده است. در این NGO اتفاق های خوبی می افتد مثل اشاعه فرهنگ محیط زیست در مدارس و آموزشگاه ها، کارهای امداد و نجات حیات وحش، تیمار کردن حیوانات و پاک سازی مناطق حفاظت شده. با تشویق این شکارچی قدیمی، 3 شکارچی دیگر نیز اسلحه های خود را فروختند و به جای آن دوربین خریدند و در طبیعت عکاسی می کنند.
او که در اطراف شیروان شکار می کرد، می گوید: با کنار گذاشتن آن حس خوبی به دست آورده و با فروختن عکس های حیات وحش به بهزیستی و خیریه شیروان کمک کرده ام.
خسارت فراوان به طبیعت
در همین خصوص مسئول روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی با بیان این که بین شکارچیان همه نوع قشری دیده می شود که بیشتر آن ها از روی شکم سیری و برای لذت به این کار روی می آورند، اظهارمی کند: تعداد بسیار اندکی به منظور فروش گوشت شکار و امرار معاش به شکار اقدام می کنند.
به گفته «پهلوان»، هر یک از گونه های جانوری که توسط شکارچیان از طبیعت حذف می شود، خسارت زیادی به طبیعت وارد می کند زیرا تمام گونه های جانوری مانند زنجیره به یکدیگر متصل هستند و تبعات آن گریبان انسان را می گیرد.
او به گونه های شاخص حیوانات در استان اشاره می کند و می افزاید: گونه هایی مانند قوچ، میش، کل، بز و گراز طعمه گوشت خواران بزرگ می شوند و در صورتی که از بین بروند تعارض بین گرگ و پلنگ با انسان بیشتر می شود.
او می گوید: تعدادی از شکارچیان پس از مدتی فعالیت توبه می کنند و با فروختن اسلحه خود دوستدار محیط زیست می شوند که جای خوشحالی است و امیدواریم آگاهی بقیه شکارچیان افزایش یابد و از شکار در طبیعت دست بردارند.
بیشترین طعمه ها
در عین حال، از نظر «صالحی» فرمانده یگان حفاظت اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی، هر جا شکار بیشتر باشد تعداد شکارچیان افزایش می یابد و با توجه به این که شهرستان اسفراین دارای 2 پارک ملی، 2 منطقه حفاظت شده و 3 منطقه شکار ممنوع است، از نظر محیط زیستی غنی و شکار و صید در این منطقه بیشتر از دیگر مناطق استان است.
او بیشترین حیواناتی را که طعمه شکارچیان می شوند به ترتیب قوچ، میش، کل، بز و آهو می داند و تصریح می کند: شکارچیان در تمام فصول به حیات وحش استان تعرض می کنند اما بیشتر در فصل معروف به «قوچ مستی» که از آبان شروع می شود، برای شکار به مناطق مختلف استان می روند.او با بیان این که بیشتر شکارها از آبان تا آذر اتفاق می افتد، می افزاید: طبق بخشنامه ای که اخیراً صادر شده است، به هیچ عنوان پروانه شکار و صید صادر نمی کنیم و این کار ممنوع است.
به گفته او، در فصلی از سال اگر تقاضایی از سوی اداره کل ارائه شود، تعداد بسیار کمی مجوز صید و شکار صادر می شود.
او تعداد صیدهای غیرمجاز آبزیان و شکار غیرمجاز پرندگان را از ابتدای سال تا پانزدهم مرداد به ترتیب 15 و حدود 239 قطعه بر می شمرد و می گوید: در این مدت 2 مورد شکار غیر مجاز پستانداران و 9 مورد زنده گیری پرندگان شکاری و غیرشکاری کشف شده است.
10 مورد پیشگیری از شروع به شکار، 12 مورد کشف سلاح غیر مجاز و یک مورد سلاح جنگی از دیگر مواردی است که «صالحی» به آن ها اشاره می کند اما در این میان شکارچیانی هم هستند که فرار و کوله بارشان را از گوشت شکار پر کرده اند و روانه خانه های شان شده اند.
تب و لرز شدید بعد از شکار
«طبیعت خراسان شمالی جایی برای زیستن گونه های متنوع جانوری است؛ به ویژه برخی گونه های نادر. این استان مانند بسیاری از نقاط کشور محلی برای تاخت و تاز شکارچیانی است که به قلب آن شلیک می کنند غافل از این که گلوله هایی که جانوری را از پا در می آورد روزی دامن خودشان را خواهد گرفت»؛ این ها صحبت های یکی از شکارچیانی است که توبه کرده آن هم زمانی که بعد از شکار بز کوهی، ناگهان دچار تب و لرز شدید و به دلیل نامعلومی مدتی در بیمارستان بستری شد و هنوز بعد از سال ها معتقد است آه آن حیوان او را این چنین بیمار کرده بود.
خبر مرتبط
صدور بی رویه مجوز حمل سلاح شکاری
صدیقی- صدور بی رویه مجوز حمل سلاح شکاری بلای جان حیات وحش و محیط زیست شده و سیاست های عرضه سلاح شکاری با حفاظت محیط زیست در تناقض است. رئیس یگان اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی با بیان این مطلب اظهارکرد: به خاطر خلأ قانونی که وجود دارد هر شخصی می تواند چند اسلحه شکاری داشته باشد که این خود یک معضل بزرگ است. «صالحی» افزود: فرهنگ استفاده از سلاح شکاری را نداریم و حتماً باید قوانین پیشگیرانهای داشته باشیم تا هر فرد متقاضی بیش از یک سلاح شکاری نداشته و این موضوع نیز با ضابطه و نظارت باشد. به گفته این مسئول، اسلحه شکاری برای دفاع شخصی طراحی نشده ولی متاسفانه در بیشتر مواقع افراد برای اهداف دیگر از جمله دفاع از خود در درگیری طایفه ای و فردی از آن استفاده می کنند که در این بین بعضی مواقع قتل هایی هم با اسلحه های شکاری و حتی زورگیری و سرقت در استان رخ می دهد. رئیس یگان حفاظت اداره کل حفاظت محیط زیست استان ادامه داد: برای صدور مجوز حمل سلاح شکاری از سوی متولیان امر باید ابتدا نیاز سنجی شود که هدف شخص از دریافت اسلحه چیست؟ از طرفی سن و سال شخص در نظر گرفته شود، مثلاً سلاح شکاری به چه کار یک نوجوان می آید؟ وی اضافه کرد: متولیان امر هنگام صدور مجوز حمل سلاح باید فرد متقاضی را منوط به گذراندن یک دوره آموزشی در حوزه حفاظت از محیط زیست کنند تا سلاح را هر جا به کار نبرد و از آن درست استفاده کند. وی برای رفع این معضل راه حلی بیان و اعلام کرد: اسلحه های شکاری در فصل غیرشکار باید جمع آوری شود و در زمان صدور پروانه شکار متقاضیان با دریافت سلاح از آن با نظارت کامل استفاده کنند، دوباره بعد از اتمام دوره شکار سلاح را به متولیان امر تحویل دهند تا با این روش هم امنیت جانی و روانی جامعه تامین شود و هم حیات وحش از گزند شکارچیان غیرمجاز مصون بماند و مشکل خاصی ایجاد نشود.
براساس آمار اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی طی2 سال اخیر تا تیر امسال حدود 200 قبضه سلاح شکاری غیرمجاز و دارای مجوز از شکارچیان متخلف در استان کشف و ضبط شد.