ردپای قراردادهای صوری برای دریافت مستمری
شیری
سال های زیادی است که پرداخت بیمه بیکاری و مستمری به کارگرانی که حداقل 3 ماه حق بیمه را واریز کرده باشند، از سوی مجلس شورای اسلامی تصویب شده است و به مشمولان بیمه تأمین اجتماعی تعلق می گیرد. به موجب این قانون که جنبه حمایتی دارد، طی سال های اخیر تعداد زیادی از بیکار شدگان و ورثه فوت شدگان برای دریافت بیمه بیکاری و برقراری مستمری کارگری مراجعه می کردند و مشکلی در این بخش وجود نداشت اما در شرایط اقتصادی موجود که بسیاری از شرکت ها و دستگاه ها برای کاهش هزینه ها به تعدیل نیرو اقدام می کنند تعداد متقاضیان بیمه بیکاری افزایش یافته و روند اجرای این قانون را به دلیل ازدحام جمعیت کند کرده است.
در این میان برخی کارفرمایان هم با اصرار ورثه قراردادهای صوری به منظور برقراری مستمری بیمه امضا می کنند که این شرایط، کار را برای بازرسان در این بخش سخت کرده است و در این میان عده ای برای برقراری بیمه بیکاری و مستمری فوت شدگان از قافله عقب می مانند. چه بسا کارگرانی که با وجود فعالیت های چند ساله در یک شرکت، بیمه بیکاری شامل حال آن ها نمی شود.
کارفرمایی که یکی از کارگرانش تحت پوشش بیمه نبوده و فوت شده و برای امضای قرارداد صوری از سوی ورثه این کارگر تحت فشار قرار گرفته است تا ورثه او بتوانند از تأمین اجتماعی مستمری دریافت کنند، می گوید: با این که یک و نیم ماه قبل به جذب نیرو اقدام کردم و مقرر شد 3 ماه به صورت آزمایشی کار کنند اما این کارگر پس از یک ماه فعالیت در اثر تصادف فوت کرد و اکنون ورثه این کارگر برای برقراری مستمری، اصرار به امضای قرارداد صوری دارند که متأسفانه ناگزیر به پذیرفتن آن شده ام.وی می افزاید: اگر چه امضای قرارداد صوری تخلف محسوب می شود اما برقراری مستمری بیمه می تواند کمک حال خانواده ای نیازمند که سرپرست خود را از دست داده اند، باشد.
یکی دیگر از کارفرمایان که البته به گفته خودش سال گذشته یک قرارداد صوری برای رفاه حال خانواده کارگر فوت شده اش امضا کرد، می گوید: از آن جایی که این کارگر بیش از 3 ماه در این شرکت فعالیت داشت و تنها یک ماه بیمه او برقرار شده بود که فوت شد، ناگزیر جریمه دیرکرد واریز بیمه را متقبل شدم و طی یک قرارداد صوری، مستمری بیمه برای اعضای خانواده اش برقرار شد.
وی خاطرنشان می کند: با این که تمام جرایم دیرکرد واریز را پرداخت کرده ام اما هنوز هم پس از یک سال سنگ اندازی هایی از سوی برخی کارکنان انجام می شود.
در این میان یکی از کارگرانی که به گفته خودش این روزها حالش زار است و هیچ سازمانی هم از او حمایت نمی کند، می گوید: با این که 8 سال سابقه فعالیت در یک شرکت تولیدی را داشتم بنابر مشکلات اقتصادی، در فهرست تعدیل نیرو قرار گرفتم و اکنون که پیگیر دریافت بیمه بیکاری ام هستم، متوجه شدهام که کارفرما طی 8 سال فعالیت ام تنها یک سال سابقه بیمه برایم ثبت کرده است و متأسفانه این بیمه شامل حال من نمی شود.
وی می افزاید: طی پیگیری های زیادی که داشتم بالاخره کارفرما موافقت کرد جرایم دیرکرد بیمه را واریز کند تا مشمول بیمه بیکاری شوم اما اکنون تأمین اجتماعی به بهانه صوری بودن قرارداد، مانع برقراری بیمه بیکاری ام شده است.
در این میان مدیر روابط کار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان شمالی می گوید: عمده قراردادهای صوری در زمینه برقراری مستمری بیمه کارگران فوت شده و دریافت بیمه بیکاری است که سالانه چندین مورد به دست ما می رسد و چون دقت بازرسان در این زمینه بالاست، مانع برقراری آن ها می شوند.
«نباتیان» می افزاید: زمانی که کارگری فوت می کند، ورثه کارگر و کارفرما توافق و قرارداد صوری منعقد می کنند تا بر این اساس خانواده کارگر بتوانند از مزیت و مستمری بیمه برخوردار شوند.
وی اضافه می کند: براساس قانون کار، کارگرانی می توانند مستمری بیمه دریافت کنند که حداقل در 3 ماه آخر حیات شان حق بیمه را واریز کرده باشند اما گاهی برخی بدون واریز یا تنها با واریز یک یا 2 ماه حق بیمه، با انعقاد قراردادهای صوری سعی در برقراری مستمری بیمه دارند.
وی خاطرنشان می کند: با این که کارفرما در دیگر موارد منکر انجام کار می شود اما در این زمینه با کارگر توافق و قرارداد صوری منعقد می کند.
وی ادامه می دهد: گاهی برخی به شکل ارادی از کار بیکار می شوند و با قراردادهای صوری درصدد برقراری بیمه بیکاری هستند که سالانه 5 تا 6 مورد از این گونه قراردادها به دست ما می رسد.
وی خاطرنشان می کند: وقتی تأمین اجتماعی قراردادهای صوری افراد را نمی پذیرد، کارفرما یک فهرست بیمه 3 ماهه تهیه می کند و با تقبل جریمه دیرکرد واریز حق بیمه سعی در برقراری مستمری بیمه کارگر فوت شده دارد.