اما و اگرهای تجارت الکترونیک در استان
حیدرزاده
دنیای تجارت در دهه های اخیر به ویژه در چند سال گذشته، دستخوش تغییرات زیادی و مبادلات تجاری بین افراد، شرکت ها و موسسه ها از حالت سنتی خارج شده است به طوری که اسناد و مدارک کاغذی در حال خارج شدن از دور هستند و جای آن ها را سیستم های مبتنی بر اطلاعات الکترونیکی می گیرند. تجارت الکترونیکی چنان شتابی گرفته است که اگر سرمایه گذاری وارد این عرصه نشود و به حالت سنتی خود ادامه دهد، ممکن است زیر چرخ های آن از بین برود.با توجه به گسترش تجارت الکترونیکی در دنیا و کشور وضعیت خراسان شمالی در این زمینه و استقبال شهروندان و تاجران از آن چگونه است؟
یک شهروند بجنوردی با بیان این که هنوز آن چنان که باید و شاید نمی تواند به خریدهای اینترنتی اعتماد کند، می افزاید: اگرچه بسیاری از اطرافیانم خریدهای خود را اینترنتی انجام می دهند اما هنوز نتوانسته ام با این فضا خودم را سازگار کنم زیرا تصور می کنم ممکن است سرم کلاه برود.
او ادامه می دهد: از نظر من خرید اینترنتی با توجه به این که جنس را از نزدیک نمی توان دید و لمس کرد خیلی قابل اعتماد نیست حتی اگر مارک معتبر و شناخته شده ای باشد.
یکی از کسبه با اشاره به فعالیت خود در فروشگاه های اینترنتی و واقعی اظهارمی کند: فروشگاه اینترنتی من هنوز نتوانسته مشتریان خود را پیدا کند و اگرچه آن را معرفی می کنم اما بیشتر مشتری ها به خرید حضوری تمایل دارند.
در عین حال یک کارشناس اقتصاد عواملی مانند میزان دسترسی مشتریان به اینترنت و آگاهی آن ها از نحوه خرید اینترنتی را در استقبال از تجارت الکترونیکی موثر می داند و تصریح می کند: کاهش رفت و آمد، جلوگیری از اتلاف وقت، سرعت در تجارت، حذف واسطه ها و دلالان و در نتیجه کاهش هزینه محصول از جمله مزایای تجارت الکترونیک است.
«محمودزاده» که معتقد است تجارت الکترونیکی در خراسان شمالی کم رنگ و چراغ آن در حال سوسو زدن است، ادامه می دهد: تجارت الکترونیک تاثیر مثبتی بر اقتصاد منطقه خواهد داشت در حالی که بسیاری از کسبه و تجار خرد از این ظرفیت غافل هستند و این امر موجب می شود میدان را برای رقبای سایر استان ها باز بگذارند.
از نظر او مسئولان باید ضمن برگزاری کارگاه های آموزشی درباره فواید تجارت الکترونیکی، زیرساخت های آن را در استان فراهم کنند در حالی که زیرساخت هایی مانند اینترنت که در این وادی حرف اول را می زند، کند است.
«خدابنده» یکی از تاجران خراسان شمالی که به گفته خودش خیلی نتوانسته وارد تجارت الکترونیک شود، می افزاید: بیشتر مردم گوشی تلفن هوشمند و به اینترنت دسترسی دارند و می توانند از این فضا برای خرید و فروش استفاده کنند و تجار و کسبه از این فضا بهره مند شوند.او اضافه می کند: در گذشته ناچار بودیم فاکتورها را فکس کنیم اما اکنون با استفاده از فضای مجازی می توانیم عکس کالا، فاکتور و... را ارسال کنیم و بیشتر امور را از این طریق انجام دهیم.او با بیان این که تجارت الکترونیک کارها را تسهیل می کند، تنها مشکل در این عرصه را قطع و وصل شدن اینترنت و تاثیر آن در سرعت عمل بر می شمرد.
او اظهارمی کند: قبلا باید وارد نمایشگاه می شدیم و کالای مان را عرضه می کردیم اما در تجارت الکترونیک می توانیم کالا را در فضای مجازی نشان بدهیم و مشتری عکس، قیمت و فاکتور را ببیند و انتخاب کند.
«حیدریان»، فعال عرصه تولید و تجارت و رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی هم در این باره می گوید: تجارت الکترونیک، فضای جدیدی است و دانش افراد باید در این زمینه کامل باشد این در حالی است که برخی کسبه دانش و توانایی کافی ندارند.
او ادامه می دهد: هزینه اولیه برای ورود به تجارت الکترونیک زیاد است ولی پس از آن کارها آسان و البته از مزایای بالایی برخوردار می شود.او با تاکید بر این که باید برای تجارت الکترونیک خود از این فضا استفاده کنیم، تصریح می کند: تا چند سال آینده باید تولید کنندگان به سمت فروش های اینترنتی بروند تا از قافله عقب نمانند.
او می افزاید: ما کارهایی را در این زمینه شروع و برخی درگاه ها را ایجاد کرده ایم اما هنوز کامل نشده است که آن ها را به بهره برداری برسانیم .او با اشاره به این که ما طراحی سایت را انجام داده و کالاها را بارگذاری کرده ایم و دنبال فرصت می گردیم که استارت بزنیم، خاطرنشان می کند: فروشگاه های مجازی اگر از این طریق کالاهای خود را عرضه نکنند از گردونه خارج خواهند شد.
در عین حال «درخشانی» مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان شمالی، مهم ترین مزایای تجارت الکترونیک را ایجاد سیستم رقابتی در بازار و صرفه جویی در زمان و بسیاری از هزینه ها می داند و معتقد است: در تجارت الکترونیک، قدرت انتخاب بهتر و دسترسی سریع تر می شود ضمن این که گردش مالی ایجاد می کند.
او با بیان این که در استان واحدهای تولیدی بزرگی نداریم، ادامه می دهد: البته شرکت های دانش بنیان بسیاری از کارهای خود را بر اساس آی تی انجام می دهند و مواردی مانند بازاریابی و خرید و فروش را از طریق تجارت الکترونیک در دستور کار خود قرار داده اند اما ما شرکت قوی در این زمینه نداریم.به گفته وی، خراسان شمالی از نظر پردازش مالی و تکنولوژی ضعیف است و معمولا دیرتر به دنبال تجارت الکترونیک می روند البته نمی توان گفت از استان های دیگر عقب می مانیم بلکه این موضوع برمی گردد به قدرت استان ها یعنی در هر استانی که کالا و خدمات بیشتری عرضه شود از ابزارهای جدیدی برای داد و ستد، تبلیغات و بازاریابی استفاده می شود.
او با اشاره به این که استان هایی که در زمینه های مختلف مانند گردشگری، آموزشی و درمانی بیشتر فعال هستند بیشتر به تجارت الکترونیک رو می آورند، می افزاید: تجارت الکترونیک شیوه ای جدید از عرضه و تقاضای کالا، بازاریابی و تبلیغات و ابزاری است که به معاملات و خیلی چیزهای دیگر کمک می کند و بازار، خواه ناخواه به آن سمت پیش می رود.
او تصریح می کند: ضریب نفوذ اینترنت یکی از زیرساخت های شکل گیری تجارت الکترونیک است و مشکلی که در استان با آن مواجه هستیم پایین بودن ساختارهای آی تی به ویژه ضریب نفوذ اینترنت از متوسط کشور است که باعث می شود در تجارت الکترونیک شمولیت کل استان را نداشته باشیم.
او اضافه می کند: هرچه ضریب اینترنت پایین تر باشد در تجارت الکترونیک تاثیر منفی بیشتری خواهد گذاشت.