نازلی حیدرزاده
پای رفتن و طاقت ماندن ندارد. روزها را می شمرد و فصل ها را ورق می زند، به پاییز که می رسد دلش بیشتر می گیرد و اشک هایش نه مثل باران بهاری بلکه مثل برگ های پاییزی سر می خورد روی صورت لاغرش که جای زخم کوچکی نیز بر آن پیداست. همیشه این موقع سال که می شود غصه هایش بیشتر می شود چرا که می بیند یک سال دیگر هم گذشت اما او همچنان در اسارت چاردیواری کوچک خانه شان است.
قانون جامع حمایت از معلولان اجرا شود
پاییز 15 سال قبل بود که بر اثر سانحه ای دچار معلولیت جسمی شد و توانایی راه رفتن را از دست داد و با وجود کاردرمانی موفق نشد به آرزویش که لمس دوباره زمین زیر پاهایش است، برسد. با وجود این که خانواده اش از نظر مالی ضعیف هستند ادامه تحصیل داد و مدرک کارشناسی اش را گرفت اما همچنان بغض بیکاری، گلویش را می فشارد و ناامیدتر از همیشه می گوید: با این که در دوران تحصیل ام با مشکلات زیادی مواجه بودم اما آن ها را با موفقیت پشت سر گذاشتم به امید این که در آینده شغلی داشته باشم و باری از دوش خانواده ام بردارم اما همچنان وبال گردن آن ها هستم.او که برای اشتغال خود به جاهای مختلفی سر زده است، از مسئولان انتظار دارد قانون جامع حمایت از معلولان را اجرا کنند تا مشکلات آن ها کمتر شود.در حالی که همچنان بغض دارد، می گوید: والدینم پیر هستند و پدرم با کارگری، درآمد بخور و نمیری دارد، همیشه فکر می کنم در آینده اگر تنها ماندم چگونه از پس مخارج زندگی ام برآیم وقتی که مستمری بهزیستی نیز این قدر ناچیز است.او اشتغال را بزرگ ترین دغدغه جامعه معلولان می داند و چه بسیار افراد معلولی که به علت بیکاری دچار افسردگی شده اند و به هزینه های درمان شان اضافه شده است.
یکی از توان جویان که هر روز مسافت خانه تا آموزشگاه را با ویلچر طی می کند از نامناسب بودن برخی معابر گلایه مند است، او البته از مناسب سازی پیاده روهای بجنورد که چندی پیش در دستور کار شهرداری قرار گرفته و اجرایی شده است تشکر و اظهارمی کند: اگرچه نسبت به قبل در شهر راحت تر می توانیم تردد کنیم اما هنوز هم برخی نقاط از چشم شهرداری دور مانده است و امیدواریم به زودی مناسب سازی شود تا معلولان نیز بتوانند بدون دغدغه رفت و آمد کنند.
البته «رحیمی» از نامناسب بودن پارک های باباامان و بش قارداش برای تردد معلولان ناراحت است و در این باره می گوید: معلولان نیز حق دارند از پارک های تفریحی استفاده کنند اما گویا این قشر فراموش شده اند.
از نظر او هرچه بیشتر فضای شهر برای حضور معلولان در جامعه فراهم باشد امکان فعالیت های اجتماعی آن ها بیشتر می شود و می توانند از حقوق مساوی برخوردار شوند.او در حالی که منتظر رسیدن تاکسی تلفنی است و عصا را زیر بغل خود جا به جا می کند، از این می گوید که ناوگان حمل و نقل عمومی برای توان جویان می تواند رایگان باشد، همان طور که در برخی شهرهای استان های دیگر انجام می شود. به این ترتیب هزینه های رفت و آمد معلولان کاهش می یابد و چه بسا آن دسته از معلولانی که به دلیل وضعیت اقتصادی نامناسب توانایی پرداخت کرایه تاکسی را ندارند می توانند از این فرصت استفاده کنند.او اظهارمی کند: اگر برخی اتوبوس های خط واحد برای معلولان مناسب سازی شود می تواند بخشی از مشکلات رفت و آمد آن ها را برطرف کند.
غفلت از توانمندسازی
تامین مسکن، توانمندسازی و ازدواج از جمله مواردی هستند که یکی دیگر از توان جویان به آن ها اشاره و به ویژه بر توانمندسازی تاکید می کند؛ موضوعی که از نظر او مورد غفلت واقع شده است در حالی که این امر اتفاقات خوبی را می تواند برای این قشر رقم بزند.به اعتقاد او که خود را «یوسفی» معرفی می کند، بسیاری از معلولان مستاجر هستند بنابراین نمی توانند برای مناسب سازی منزل خود اقدام کنند در حالی که اگر بهزیستی امکان خانه دار شدن آن ها را فراهم کند فرد معلول می تواند برای زندگی اش برنامه ریزی کند.البته او پس از چند سال اجاره نشینی موفق شده است به گفته خود کلبه کوچکی بخرد؛ خانه ای که مناسب زندگی برای یک معلول نیست و منتظر کمک بهزیستی برای مناسب سازی است.
توان بخشی بسیار ناچیز
مادر یک معلول نیز با اشاره به این که خدمات توان بخشی بهزیستی بسیار ناچیز است، می گوید: با بالا رفتن قیمت ها، هر ماه برای تامین پوشک فرزندم هزینه زیادی را متقبل می شوم و هر بار که با مددکار فرزندم برای گرفتن پوشک تماس می گیرم، می گوید از پوشک خبری نیست. او اشک هایش را با گوشه چادر خود پاک می کند و ادامه می دهد: تر و خشک کردن فرزند معلول از یک سو و مخارج بالای نگهداری از او از سوی دیگر کمرم را خم کرده است و با این گرانی ها نمی دانم چه کار کنم.
سهل انگاری در مناسب سازی معابر
«موسوی» رئیس کمیسیون عمران و شهرسازی شورای اسلامی بجنورد، وضعیت مناسب سازی معابر مرکز استان را مطلوب و قابل قبول نمی داند و از اداره کل بهزیستی استان بابت سهل انگاری در این خصوص گلایه مند است.او همچنین با بیان این که از خدمات شهری شهرداری و سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری بجنورد در این خصوص انتقاد دارم، تصریح می کند: معلولان برای عبور از ترافیک دچار محدودیت هستند و سازمان اتوبوسرانی نیز باید برای امکان سوار و پیاده شدن معلولان از اتوبوس پاسخگو باشد.
او با اشاره به این که به شهردار بجنورد توصیه می کنم به شکل ویژه پیگیر مسائل معلولان باشد، می گوید که سازمان هایی مثل شهرداری ها و سایر سازمان ها وظیفه خود را در جذب معلولان انجام نداده اند و سهم آن ها در این زمینه بسیار ناچیز است.به گفته او، یکی از هدف های ما باید شهر بدون مانع باشد ولی موانع فراوانی داریم به ویژه در تقاطع ها و میدان ها به طوری که برابری سطح خیابان ها و پیاده روها را شاهد نیستیم ضمن این که امکان حضور معلولان در برخی بانک ها یا استفاده از عابربانک ها وجود ندارد.او اظهارمی کند: در رمپ های شهری دچار مشکل هستیم، خیلی از ادارات پله دارند و فاقد ساختار دسترسی به رمپ هستند؛ البته بعضی از آن ها آسانسور دارند ولی پلکانی است.او با بیان این که رمپ ها استاندارد نیست و خطوط جداول و خط عابر پیاده بدون در نظر گرفتن جامعه معلولان طراحی شده است، می افزاید: این امر موجب شده است گاهی اوقات تصادف معلولان را در خیابان ها شاهد باشیم.«موسوی» به این نکته اشاره می کند که برای رشد و حضور معلولان در شهر کاری نکرده ایم و تصریح می کند: پارک های ما مجهز به لوازم بازی کودکان معلول نیست و بارها این مورد را مطرح کرده ام اما گوش شنوایی در استانداری، شهرداری و شورای شهر نداریم.به اعتقاد او، جامعه ای می تواند مدعی رشد و توسعه باشد که به معلولان رسیدگی کند.