معلولیت توانبخشی در استان
علوی
برخی کودکان و نوجوانان ساعت ها و روزهای خود را در آن جا سپری کرده اند. خانواده های شان پا به پای آن ها درد و رنجی را که تحمل می کنند با گوشت، پوست و استخوان لمس کرده اند و درد آن ها را به جان می خرند. حاضرند هر کاری بکنند تا کمی از آلام نونهالان شان کم و آرام شود.
رنج کمبودها و درد نداری بر زندگی بسیاری از آن ها سایه انداخته است. دختر نوجوانی که با پدرش از یک روستای دور افتاده آمده، در گوشه ای منتظر نشسته است تا نوبتش فرا برسد.
مادر دیگری موهای پسر خردسالش را نوازش می کند و به او اطمینان خاطر می دهد که کاردرمانی این دفعه زودتر تمام می شود و اگر همه کارها را طبق نظر کارشناس انجام دهد، جایزه ای که قولش را داده بود، برایش خریداری خواهد کرد.
تعرفه بالا و هزینه رفت و آمد
چند سالی است که برای مشکل حرکتی دخترش به چند مرکز کاردرمانی مراجعه می کند، از کمبود امکانات و هزینه های بالای کاردرمانی و گفتاردرمانی گلایه دارد و بیشتر گلایه اش از این است که این خدمات تحت پوشش بیمه نیست در صورتی که بیشتر افرادی که به این مراکز مراجعه می کنند از اقشار متوسط و ضعیف جامعه هستند و توان پرداخت هزینه های جلسات کار درمانی را ندارند. وی می گوید: برای هر جلسه کاردرمانی در یک مرکز دولتی 30 هزار تومان و در یک مرکز خصوصی 38 تا 40 هزار تومان دریافت می شود که انجام دادن هر روز کاردرمانی یا 3 روز در هفته برای بسیاری از افراد بسیار زیاد و از عهده پرداخت آن ها خارج است.
وی که تمایلی به ذکر نام خود ندارد، ادامه می دهد: متاسفانه با وجود پیگیری های لازم، این خدمات تحت پوشش بیمه قرار نگرفته اند و خانواده ها ناچار هستند هزینه های زیادی را بپردازند.
وی می گوید: در سال های قبل اعلام می شد که بهزیستی سالانه بودجه ای را برای کاردرمانی و گفتاردرمانی اختصاص می دهد که میزان آن 2 در هزار است یعنی به ازای هر هزار نفر فقط بخشی از هزینه های 2 نفر پرداخت خواهد شد که میزان بسیار کمی است و همان نیز پرداخت نمی شود مگر آن که از بودجه سالانه بهزیستی اضافه بماند تا این هزینه ها در قالب خسارت، پرداخت شود.
پدری که فرزند خود را از روستا برای انجام کاردرمانی آورده است، اظهارمی کند: برای مشکلی که فرزندم دارد، تجویز کرده اند باید 3 روز در هفته مورد کاردرمانی قرار گیرد در حالی که 3 بار در هفته رفت و آمد از روستا به شهر برایم بسیار دشوار است و علاوه بر آن باید هزینه های زیادی را هم پرداخت کنم. این پدر پیر که تمایلی به ذکر نامش ندارد، می گوید: هر هفته باید 3 روز از کار بمانم و فرزندم را به شهر بیاورم و از این به بعد که هوا سرد و بارندگی آغاز می شود نمی دانم باید چگونه فرزندم را بیاورم؟
یکی دیگر از مراجعه کنندگان که خودش دچار مشکلات حرکتی است، خاطرنشان می کند: با این که نرخ ارائه خدمات مصوب است اما هر یک از مراکز یک نرخ را دریافت می کنند. وی ادامه می دهد: برخی مراجعه کنندگان توان ضعیفی دارند و از عهده پرداخت هزینه های کاردرمانی و گفتار درمانی بر نمی آیند و بارها دیده ام که برخی از مراجعه کنندگان برای پرداخت هزینه ها با صاحبان مراکز تهاتر می کنند.
وی می افزاید: یکی، دو بار دیده ام برخی مراجعه کنندگان در ازای دریافت خدمات، مرغ و تخم مرغ آورده اند. وی خاطرنشان می کند: به دلیل مشکلات اقتصادی و توان پایین بیشتر خانواده ها، یکی از مراکز خصوصی ارائه خدمات به 2 نفر را رایگان اعلام کرده است. یکی دیگر از مراجعه کنندگان از نبود پوشش بیمه ای برای این خدمات ابراز نارضایتی می کند و خدمات ارائه شده و امکانات مراکز را متناسب با هزینه دریافتی نمی داند. وی به حمایت های اندک از سوی دستگاه های حمایت گر اشاره و انتقاد می کند که چرا مددجویان بهزیستی که اغلب از خانواده های ضعیف هستند باید این هزینه ها را پرداخت کنند؟
معاون توان بخشی اداره کل بهزیستی خراسان شمالی، تعرفه گذاری، نظارت بر امکانات و تجهیزات این مراکز را برعهده علوم پزشکی می داند و در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر حمایت نشدن مددجویان بهزیستی اظهارمی کند: در بهزیستی یک مرکز توان بخشی دولتی شهید «اعلمی» وجود دارد که خدمات مختلف فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی، شنوایی سنجی و... را ارائه می دهد و علاوه بر آن تفاهم نامه ای با هلال احمر منعقد شده است.
«هاشمی» ادامه می دهد: به عنوان مثال برای مددجویان نیازمند 20 جلسه درمانی با تعرفه کمتر معین می شود که هزینه آن به آن ها پرداخت نمی شود بلکه مددکار مددجویان را معرفی می کند و بستگی به تعداد آن ها برای هر شهر سهمیه ای در نظر گرفته می شود. وی خاطرنشان می کند: حتی در شهرهای دورتر مانند فاروج، طبق تفاهم نامه با مراکز خصوصی، مقرر شده است هزینه کمتری از مددجویان نیازمند دریافت شود.
وی انجام خدمات توان بخشی را برای معلولان و کم توانان حرکتی دایمی ذکر و خاطرنشان می کند: خدمات توان بخشی برای معلولان مانند یک وعده غذایی همیشه لازم است و باید به طور مادام العمر آن را انجام دهند اما وجود یک مرکز توان بخشی در استان پاسخگوی همه مددجویان نیست و به خانواده ها آموزش داده می شود تا برخی حرکات و اقدامات را در منزل انجام دهند. به گفته وی، خدمات توان بخشی از پیشرفت معلولیت جلوگیری می کند و باید به طور دایمی انجام شود.