علوی
در راهروی فروشگاهی که مالامال از اجناس مختلف است، قدم می زند، برخی کالاها را از قفسه برمی دارد، ورانداز می کند و دوباره سر جایش می گذارد. از برخی اجناس خوشش می آید و آن ها را در سبد خریدش می گذارد. خانمی مشغول خرید کردن است، با دقت همه کالاها و مشخصات آن ها را نگاه می کند. قیمت کالاها نیز برایش مهم است اما بیشتر به تاریخ مصرف و تاریخ انقضای آن ها نگاه می کند. دستمال مرطوبی بر می دارد و می خواهد در سبد خریدش بگذارد اما ناگهان نگاهش به تاریخ مصرف آن می افتد و بلافاصله آن را سر جایش می گذارد.
همین باعث می شود که بقیه کالاها را با دقت بیشتری انتخاب کند. فروشگاه چند وقت است که حراج زده و برخی قیمت هایش را بنا بر اظهار فروشنده پایین آورده است و خود نیز با اذعان این موضوع، مشتریانی را که اطلاع ندارند، تشویق به خرید می کند اما وقتی سراغ برخی اجناس می روی، کهنه بودن آن ها مشخص است چنان که خریداری سراغ انواع برنج هایی که عنوان اعلا روی آن ها نوشته شده است، می رود. مشتی برنج برمی دارد تا بو کند. با در دست گرفتن برنج متوجه تخم ها و حشرات داخل آن می شود. می گوید که بوی کهنگی برنج کاملاً مشخص است. غلات دیگر هم همین طور است؛ به هر یک که نگاه می کنی و در دست می گیری می توانی حرکت کرم ها را مشاهده کنی!
خریدار با غرولند از فروشگاه خارج میشود و به خانمی که مشغول خرید است، توصیه می کند خرید نکند یا با دقت به تاریخ مصرف مواد نگاه کند.
ضرورت توجه به تاریخ انقضا
برخی فروشگاه ها و مغازه های عرضه مواد غذایی به بهانه های مختلف به فروش فوق العاده اقدام می کنند و برخی خریداران با اطمینانی که به نظارت بر این فروشگاه ها دارند و برخی بدون توجه به مشخصات مواد غذایی اقدام به خرید می کنند، این در حالی است که مواد غذایی یا آرایشی و بهداشتی به طور مستقیم با سلامت انسان ها در ارتباط هستند پس توجه به تاریخ تولید و انقضای محصول ضروری است.
یکی از شهروندان بجنوردی با بیان این که تاریخ انقضای ثبت شده روی هر ماده غذایی نشان دهنده آخرین روز مصرف آن است، اظهارمی کند: برخی مواد غذایی مدت ها در فروشگاه ها می ماند و تاریخ مصرف آن ها می گذرد. «کمالی» ادامه می دهد: از سوی دیگر برخی فروشندگان هنگام خرید اجناس شان از تولید کنندگان به این مسئله فکر نمی کنند که ممکن است مواد غذایی به زودی به فروش نرسد از این رو مواد غذایی را که مدت کمی تا زمان انقضای آن ها مانده است، خریداری می کنند و پس از به فروش نرفتن آن ها نیز اجناس را معدوم نمی کنند. یک مصرف کننده دیگر نیز بیان می کند: چندی پیش به یک فروشگاه مواد غذایی رفته بودم، وقتی به مشخصات اجناسی که لازم داشتم، نگاه می کردم متوجه شدم فروشنده تاریخ انقضا و حتی قیمت بعضی از کالاها را مخدوش کرده است و همین امر باعث شد دیگر اطمینان خود را به آن فروشنده از دست بدهم و از او خرید نکنم.
شهروندی دیگر هم با اشاره به این موضوع بیان می کند: متاسفانه برخی فروشندگان تاریخ انقضای مواد غذایی را از بین می برند یا روی آن را با لاک می پوشانند اما در مقابل عده زیادی هم هستند که حتی اگر ماده غذایی را بخریم و در منزل متوجه کهنه بودن و اتمام تاریخ مصرف آن شویم، آن کالا را پس می گیرند و معدوم می کنند.
مخدوش کردن تاریخ انقضا
یکی از فروشندگان مواد غذایی بیان می کند: مواد غذایی و بهداشتی به طور مستقیم با سلامت انسان ها سر و کار دارند و از آن جا که نمی خواهم اعتبار خود را زیر سوال ببرم مواد غذایی تاریخ مصرف گذشته را زودتر از موعد، به قیمت پایین تری عرضه و به مشتریان نیز این موضوع را یادآوری می کنم. وی ادامه می دهد: همچنین اگر متوجه اتمام تاریخ مصرف یک کالا شوم، آن را از دسترس خریداران خارج می کنم. فروشنده دیگری هم بیان می کند: مخدوش کردن تاریخ انقضا شاید در برخی فروشگاه ها رخ دهد اما به طور معمول سوپرمارکت ها کمتر این کار را انجام می دهند زیرا اکثر آن ها محلی هستند و نمی خواهند مشتریان دایمی خود را از دست بدهند.
برخورد قانونی
بر اساس ماده 14 قانون، مواد خوراکی، آشامیدنی و آرایشی و بهداشتی که تاریخ مصرف آن ها تمام شده است نباید توسط فروشندگان ارائه شوند درغیر این صورت این کار تخلف از قانون محسوب میشود.
علاوه بر تاریخ انقضا شیوه نگهداری از محصولات غذایی در فروشگاهها نیز حائز اهمیت است چرا که ممکن است به دلیل نگهداری در شرایط نامطلوب زمینه فساد قبل از رسیدن تاریخ انقضا فراهم شود.
مدیر نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی هم در این باره اظهارمی کند: نگهداری و فروش محصولات تاریخ مصرف گذشته تخلف است و هیچ فردی از لحاظ قانونی حق ندارد مواد تاریخ مصرف گذشته را در انبار یا محل عرضه نگهداری کند. دکتر «براتی زاده» ادامه می دهد: اگر تاریخ مصرف محصولی تمام شود، حال آن که یک روز یا یک ماه باشد، هیچ فرقی نمی کند وعرضه آن از نظر ما تخلف محسوب می شود. وی به واضح بودن تاریخ مصرف کالاها اشاره و بیان می کند: تاریخ مصرف، تولید و انقضای هر محصولی باید مشخص و واضح باشد و با هم همخوانی داشته باشد. وی خاطرنشان می کند: اگر مردم مشاهده کردند که تاریخ مصرف مخدوش شده یا برچسب دیگری روی آن خورده است، باید موارد را به ما اطلاع دهند. البته وی این نکته را نیز متذکر می شود که مردم باید دقت و محصولی را انتخاب کنند که تاریخ مصرف دراز مدت دارد زیرا مدتی نیز خودشان در منزل از آن نگهداری می کنند و ممکن است تاریخ مصرف آن بگذرد. همچنین محصول را با توجه به میزان مصرف خود و تاریخ مصرف آن خریداری کنند.