علوی
رهگذران صدایش را می شنوند که آن ها را به خرید اجناسش دعوت و با صدای بلند دیگران را از تازه بودن خشکبار و محصولاتش مطمئن می کند. انواع مغزها را در محفظه های شیشه ای مختلف ریخته و پشت ویترین مغازه نه چندان بزرگش گذاشته است. با این که مغزها، لواشک ها و قره قروت ها در محفظه شیشه ای نگهداری می شوند اما در آن ها باز است و هر از گاهی حشره ای روی این مواد می نشیند.
با این وجود برخی خانم ها که برای خرید آمده اند، با شنیدن صدای بلند فروشنده دقایقی جلوی مغازه می ایستند، بعضی از خشکبار را می چشند و درباره کیفیت آن نظر می دهند و برخی با کمی چانه زدن خرید می کنند.
کمی بالاتر که می روم مغازه دیگری را با همین شکل و شمایل می بینم که او نیز انواع خوراکی و خشکبار قابل عرضه را در حاشیه پیاده رو و در معرض دید خریداران گذاشته است و گاهی اوقات که مقداری از آن ها را بر می دارد و به مشتری می دهد، یادش می رود روکش پلاستیک آن ها را بگذارد و خشکبار با گرد و غبار و آلودگی خیابان و دود خودروها مخلوط می شود و به خورد مشتریان می رود.
یک شهروند بجنوردی که مقداری خشکبار خریداری کرده است، می گوید: به مغازه های متعددی مراجعه کردم تا از کیفیت و شیوه عرضه مناسب خشکبار مطمئن شوم اما برخی از آن ها خشکبار و حبوبات را در معرض گرد و غبار و آلودگی گذاشته بودند و به ناچار مقداری از هر کدام خریدم. وی که تمایلی به ذکر نام خود ندارد، اظهارمی کند: برخی مواد غذایی مانند کشمش و خرما قابل شستوشو هستند اما موادی مانند لواشک، ماست خشک، مغز گردو، پسته و بادام زمینی قابل شست و شو نیستند و ناچار هستیم آن ها را به همان شکل مصرف کنیم. یکی از بانوان که به گفته خودش همیشه سعی می کند از خشکبار بسته بندی شده استفاده کند، می گوید: عرضه خشکبار به صورت فله ای و در شرایط غیر بهداشتی به سلامتی آسیب زیادی می زند و باعث ناراحتی های گوارشی می شود.
وی ادامه می دهد: با این که بیشتر مردم حبوبات را به صورت فله ای تهیه می کنند و قابل شست و شو است اما ترجیح می دهم از نوع بسته بندی آن استفاده کنم زیرا برخی مواد فله ای مدت ها کنار خیابان می مانند و انواع آلودگی را به خود جذب می کنند.
این شهروند می افزاید: وقتی به یکی از این فروشندگان اعتراض کردم که چرا مواد غذایی و خشکبار را در معرض گرد و غبار قرار داده است؟ گفت که همه مواد غذایی اش دارای روکش پلاستیکی هستند و فقط گاهی اوقات پیش می آید که مشتریان روکش ظرف های بزرگ خشکبار را کنار می زنند تا از کیفیت آن ها اطمینان پیدا کنند و این ظرف ها به همان حالت روباز باقی می مانند. اما یکی دیگر از شهروندان می گوید: در مسیر خانه ام تعداد زیادی فروشگاه مواد غذایی و خشکبار فله ای وجود دارد که به جز برخی مواد غذایی مانند ترشی بقیه مواد رو باز و در معرض آلودگی است. وی می افزاید: بارها پیش آمده است که تمایل داشته ام از این مواد خریداری کنم اما از آن جایی که می بینم این مواد روباز و در معرض دود و آلودگی های دیگر هستند، از این کار صرف نظر کرده ام.
اجناس فله ای دارای شناسنامه نیستند
یک کارشناس بهداشت محیط با این که معتقد است برخی مواد غذایی فله ای مانند حبوبات و بعضی از خشکبار فساد پذیر نیستند، اظهارمی کند: بهتر است از نوع بسته بندی این مواد غذایی مصرف شود. «رزاز» ادامه می دهد: تاریخ تولید و انقضای محصولات فلهای در برخی موارد قابل تشخیص نیست ولی محصولات بسته بندی شده دارای مجوز به طور قطع دارای تاریخ انقضا هستند و مصرف آن ها مطمئن تر است. وی بیان می کند: از آن جایی که اجناس فله ای دارای شناسنامه و تاریخ تولید و انقضا نیستند، نمی توان به طور کامل به رعایت نظافت آن ها اعتماد کرد همچنین احتمال بالای وجود حشرات موذی در این مواد غذایی از عوامل خطرساز آن ها محسوب می شود. از سوی دیگر مجاورت با مواد آلوده و هوا که ماندگاری مواد غذایی را کاهش می دهد، از دیگر مخاطرات مواد غذایی فله ای است.
ابلاغ شیوه نامه
مدیر نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در این باره بیان می کند: مخالف تولید، توزیع و مصرف محصولات فله ای هستیم که نام و نشان ندارند و محل ساخت آن ها مشخص نیست. دکتر «براتی زاده» عرضه محصولات فله ای را بزرگ ترین دغدغه خود می داند و می گوید: این امر تهدیدی برای سلامت عمومی محسوب می شود.
وی اظهارمی کند: در بررسی هایی که از برخی محصولات فله ای به عمل آمد مشخص شد آلودگی های میکروبی و فلزات سنگین مانند سرب و کپک در آن ها وجود دارد.
به گفته وی، محصولات فله ای تاریخ تولید و انقضا ندارند و از آن جایی که کنار خیابان و در محیط باز عرضه می شوند در معرض دود خودروها و آلودگی با فلزات سنگین هستند که مشکلات کلیوی و عصبی را به بار می آورند. البته وی از اقدامی در این باره خبر می دهد و می گوید: مصوبه ای در کارگروه سلامت و امنیت غذایی برای جلوگیری از عرضه محصولات فله ای بی نام و نشان به تصویب رسید که بتوانیم این محصولات را در استان سامان دهی و از فروش آن ها جلوگیری کنیم.
وی با اشاره به این که سلامت مردم خط قرمز ماست، خاطرنشان می کند: خوشبختانه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز یک شیوه نامه ابلاغ کرده است که نگهداری و فروش کالاهای سلامت محور که بی نام و نشان یا مجوز سازمان غذا و دارو را نداشته باشند، مشمول قانون قاچاق می شوند. دکتر «براتی زاده» بیان می کند: این امر دست ما را باز می گذارد و دستگاه های اجرایی را مجاب می کند پای کار بیایند.