مجموعه تاریخی سبزه میدان؛ رو به زردی
مرتضوی- این جا هنوز بجنورد قدیم است، هنوز بوی تاریخ در لا به لای حجره ها به مشام می خورد، این جا می شود بخشی از تاریخ این سرزمین را روایت کرد و هویت تاریخی شهر را به تصویر کشید؛ مجموعه سبزه میدان که در گذشته به ویرانه ای شبیه بود اگرچه در سال های اخیر مرمت شد و شکل سنتی خود را تا حدودی به دست آورد اما بی توجهی به آن سبب شده به حال خود رها و به فضایی برای تجمع معتادان و کارتن خواب ها و انباری کسبه تبدیل شود در حالی که از این مجموعه شکیل با قدمت تاریخی و ارزش های معماری و ویژگی های زیباشناختی می توان برای ارائه انواع سوغات و صنایع دستی استفاده کرد تا گوهری که تازه داشت از دل خاک بیرون می آمد، دوباره دفن نشود.
«دردی مراد سهندی» از کسبه ای است که چندین سال در مجموعه سبزه میدان فعالیت می کند و به عرضه تولیدات صنایع دستی می پردازد، از وضعیت نا به سامانی که به واسطه حضور کارتن خواب ها و معتادان در حمام عسکری گریبان گیر کسبه محل شده است، گلایه کرد و گفت: با تبدیل شدن بخشی از فضای حمام به بازارچه صنایع دستی در این مجموعه تاریخی می توان به کسب و کار رونق داد.او افزود: مغازه ام را بیمه و با نصب دوربین سعی کردم به فضا امنیت ببخشم اما از آن جایی که بخش اعظم محصولات عرضه شده مربوط به صنعت گران و فعالان این عرصه است، خواب به چشمانم نمی آید.«بهنام پور» از دیگر کسبه ای که 12 سال در این مجموعه به کسب و کار مشغول است، گفت: متاسفانه رها کردن مرمت حمام عسکری موجب شده این بنا به مکانی برای تجمع معتادان تبدیل شود.40 سالی می شود که «الهی» در دل مجموعه تاریخی سبزه میدان به داد و ستد مشغول و مغازه اش در کنار دیگر مغازه ها تافته جدا بافته ای است که نمای سنتی به خود نگرفته و دلیل اش را هم تغییر مدیریت و نوع نگاه مسئولان فعلی دانست که انتظار دارند برای شکل دادن به این گونه مغازه ها به طور مشارکتی عمل شود.او رها کردن سامان دهی فضای فعلی مجموعه سبزه میدان را ناشی از کم توجهی به هویت تاریخی و شهری بیان کرد و افزود: در استان های دیگر فضاهای این گونه به مجموعه ای برای عرضه سوغات و صنایع دستی تبدیل شده است تا گردشگر سردرگم نشود اما در خراسان شمالی با توجه به ظرفیت غنی در این زمینه و وجود فضای مناسب سامان دهی نشده و هنوز اندر خم یک کوچه است.«عطار» هم که بیش از 40 سال است در مجموعه سبزه میدان فعالیت می کند، از یک میلیارد تومانی که در چند سال گذشته برای مرمت این مجموعه هزینه شده است سخن گفت که با رها کردن این مجموعه به حال خود هدر می رود.
او با اشاره به وضعیت سرای سبزه میدان گفت: با رها شدن این مجموعه برخی کسبه با گذاشتن کیسه های مختلف در راهروی این سرا وضعیت نامناسب و منظره ای زشت را ایجاد کرده اند، در حالی که این مسئله نیازمند پیگیری است.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی در خصوص وضعیت فعلی مجموعه سبزه میدان و سر و سامان دادن به فضا و تبدیل کردن این مجموعه به فضاهای کاربردی سنتی گفت: میراث فرهنگی به عنوان یک دستگاه مشورتی که می تواند در مقوله کاربری ورود کند، نظرات خود را مبنی بر کاربری نامناسب و در شأن مجموعه سبزه میدان نبودن به دستگاه های ذیربط همچون شهرداری و مالکان اعلام کرده است.
«مستوفیان» ادامه داد: باید الزاماتی توسط اداره کل راه و شهرسازی و شهرداری و دستگاه های نظارتی در نظر گرفته شود تا از این مکان به عنوان حجره های انباری استفاده نشود زیرا این فضا قابلیت کاربری گردشگری و عرضه سوغات و صنایع دستی را دارد. وی با بیان این که دپوی پشم فضای خطرناکی را در این مجموعه ایجاد کرده است، اضافه کرد: بارها با ستاد مدیریت بحران و شهرداری مکاتبه کرده ایم، از این رو باید گفت میراث فرهنگی وظیفه خود را انجام داده است.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با بیان این که اگر قرار است این مسئله حل شود باید همه دستگاه ها و مالکان پای کار بیایند، تصریح کرد: مکاتباتی با مالکان مبنی بر این که طبق قوانین، این بنا واجد ارزش است و کاربری آن با شأن بنا هماهنگ نیست صورت گرفته و به نفع مالکان است که از پلاک های مجاور به عنوان انبار به صورت مشترک استفاده کنند و فضای مجموعه سبزه میدان را در اختیار غرفه های سوغات و صنایع دستی و عرضه غذاهای سنتی قرار دهند.
این مقام مسئول اظهار کرد: قرار بود در بخشی از گرمابه، بازارچه سنتی با رعایت ضوابط و قوانین توسط مالک ایجاد شود اما شهرداری به خاطر ایجاد پارکینگ، این پروژه را متوقف کرده است در حالی که در حوزه مرمت شهری و میراث فرهنگی بر اساس قوانین موجود، این مقوله مستثنی است و باید با رعایت بافت آن احیا شود.
وی خاطرنشان کرد: بر این اساس با شورای شهر برای برطرف کردن این مسئله مکاتباتی داشتیم.