تسهیلات تولید روستایی فقط روی آنتن خبر
اسدی
روز یک شنبه بود که خبر کاهش نرخ مشارکت اقتصادی در استان را در روزنامه «خراسان شمالی» منعکس کردیم؛ خبری که نباید بی تفاوت از کنار آن گذشت. حداقل در چندین سال گذشته این نرخ در استان مثبت بود. شاید اغراق نباشد اگر بگویم بسیاری از مسئولان، صاحب نظران و کارشناسان می دانند که روستایی بودن حدود نیمی از جمعیت استان در افزایش نرخ مشارکت اقتصادی سهم مهمی دارد. از خود می پرسم مگر در بهار و تابستان که فصول کار روستاییان است نباید شاهد افزایش نرخ مشارکت در استان باشیم، پس دلیل کاهش این نرخ چیست؟ دوباره ذهنم به روستاهای خراسان شمالی کشیده می شود؛ به جاهایی که گفته می شود مراکز تولید هستند اما به همان اندازه از تولید دورند. مگر مسئولان کشور نمی گویند که «زنجیره تولید به روستاها کشیده می شود» پس چرا تاکنون این اتفاق در استان نیفتاده است؟ البته توزیع تسهیلات روستایی برای اشتغال زایی روستاییان، گام نخست و اقدامی خوب برای رسیدن به این هدف است اما گفته می شود این تسهیلات گاهی به دست قشر هدف و مؤثر نمی رسد و به دست کسانی می رسد که چه بسا اهداف دیگری غیر از ایجاد اشتغال برای روستاییان دارند.
زنجیره تولید
مسئولان معتقدند توسعه صنعتی باید به روستاها برسد و در این بین آن ها می خواهند بخش قابل توجهی از تسهیلات را آن طور که به آن اشاره شد به این سمت هدایت کنند، خبرهایی که اوایل امسال منتشر شد نیز حکایت از تولید بدون کارخانه در روستاها دارد، طرحی که قابلیت اجرا در تمام روستاها به ویژه روستاهای استان های محروم را داشته باشد؛ خبر آن را البته دبیر کارگروه ملی تسهیل و رفع موانع تولید کشور چندی قبل در یکی از نشریات کشور اعلام کرد. به گفته «زالی» به خاطر مشکلاتی که در زمینه تولید مواد و تسهیلات بانکی وجود دارد وزارت صمت برای احداث کارخانه و کارگاه در روستاها برنامه ای ندارد اما این بدان معنا نیست که این وزارتخانه برنامه ای برای رونق روستاها از نظر صنعتی ندارد. سال های متمادی است که دولت به دنبال توسعه واحدهای صنعتی در روستاهای مختلف و البته کم برخوردار کشور است. آن گونه که در اسناد بالادستی آمده، توسعه واحدهای صنعتی در روستاها باید اتفاق بیفتد تا مهاجرت به شهرهای اصلی کاهش پیدا کند و از سویی به سمت مهاجرت معکوس پیش رفت. خیلی از کسانی که به شهرها آمده اند به خاطر نبود شغل روستای خود را ترک کرده اند، به همین دلیل با ایجاد واحدهای صنعتی می توان افرادی را که مهاجرت کرده اند به روستاها برگرداند. توزیع تسهیلات روستایی در استان و کشور نیز به همین دلیل انجام شده است اما بازخورد آن در روستاهای استان چگونه بوده و آیا آن ها در زنجیره های تولید قرار گرفته اند یا نه خود موضوع دیگری است؛ سوالی که برخی دهیاران و روستاییان استان به آن پاسخ می دهند.
خبری از واحدهای صنعتی نیست
«کرامتیان» از اهالی دهستان بدرانلوست. به گفته او، در روستایی که در آن ساکن است خبری از واحد تولیدی صنعتی نیست و این درد سال هاست که با این روستا همراه است. به گفته او، برنامه های دولت در بخش مهمی از روستاها اجرا نمی شود چون شیوه اجرا با مشکلاتی همراه است و در آخر هم همین روستاهای هدف محروم می مانند. او می گوید: تسهیلات یارانه دار سرمایه گذاری در روستاها که با هدف ایجاد اشتغال پرداخت می شود به دست روستاییان نمی رسد، چون نه آن ها شرایط دریافت این تسهیلات را دارند و نه انگار دولت توجهی به این مشکل دارد. بنا بر سخنان او، کسی از این روستا برای گرفتن این تسهیلات اقدام نکرده است.
گلایه او نیز از این بابت است که تسهیلات روستایی به دست روستاییان نمی رسد و در آخر نیز همان اتفاقی می افتد که تا قبل از توزیع تسهیلات افتاده است؛ برخی کشاورزان برای تهیه مخارج زندگی زمین های خود را رها می کنند و سراغ شغل دیگری می روند. او می گوید: البته هستند زنانی که با خریدن یک چرخ خیاطی به قول خود کار و کاسبی راه انداخته اند اما این کارها تا راه اندازی واحدهای صنعتی کوچک و آغاز تولید در روستاها فاصله بسیاری دارد.او چاره کار را تنها در توزیع تسهیلات نمیداند و معتقد است که مسیر به اشتباه طی می شود و هنوز نیز خروجی به نام واحد تولیدی برای روستاهای استان وجود ندارد.بخشی از تسهیلات اشتغال روستایی به واحدهای مستقر در شهرک ها و نواحی صنعتی روستایی پرداخت می شود و هنوز تا راه اندازی واحدهای کوچک تولیدی صنعتی در استان فاصله بسیاری وجود دارد.
واحد نداریم اما برنامه داریم
دهیار روستای بدرانلو گزارشی از برنامه های خود را ارائه می دهد اما به این موضوع هم اشاره می کند که هم اکنون واحد صنعتی کوچک در این روستا وجود ندارد. بنا بر سخنان مطرح شده از سوی «جعفری» این دهیاری برنامه ای دارد تا واحدهای کوچک صنعتی، متناسب با محصول عمده منطقه راه اندازی کند. راه اندازی واحدهای فراوری و سردخانه های کوچک از این موارد است.
«انگور قابلیت فراوری در مراحل مختلف را دارد و می توان با تولید غوره، آب میوه، شیره انگور و سرکه به بهترین نحو از ارزش افزوده آن بهره مند شد، از سوی دیگر محصول این منطقه در زمانی که بازار پر از انگور و ارزان است وارد بازار می شود بنابراین می توان با راه اندازی سردخانه و نگهداری محصول به آن ارزش داد. البته قرار بود امسال به دهیاری ها 500 میلیون تا یک میلیارد تومان اعتبار پرداخت شود و ما نیز درخواست مان را به دستگاه های مرتبط ارسال کرده ایم اما هنوز جوابی نگرفته ایم». جعفری با گفتن این مطالب از برنامه کوتاه مدت برای راه اندازی واحد تولید قارچ و کارگاه خیاطی در این روستا نیز خبر می دهد.
بی اطلاع هستیم
بخشدار مرکزی بجنورد از میزان واحدهای کوچک صنعتی روستاهای بخش مرکزی این شهرستان ابراز بی اطلاعی می کند و در پاسخ به سوال خبرنگار ما در این خصوص تنها به این گفته بسنده می کند که فهرست سامانه کارا و تسهیلات روستایی که پرداخت می شود برای ما ارسال نمی شود و به همین دلیل اطلاعاتی در خصوص میزان درخواست ها وجود ندارد. اما مشکلات پیش آمده در مسیر سرمایه گذاری های روستایی به ما نیز ارجاع داده می شود تا مورد رسیدگی قرار گیرند. او به نکته ای اشاره می کند و آن غیر صنعتی بودن واحدهای تولیدی روستایی است که درخواست داده شده و بوم گردی بیشترین درخواست تسهیلات را به خود اختصاص داده است.
برنامه ای برای آینده
اما معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی از برنامه ای در این خصوص خبر می دهد که قرار است در آینده اجرا شود. به گفته «بهنام فر» قرار است برخی روستاها متناسب با ظرفیت تولیدشان از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان شناسایی و به جهاد کشاورزی معرفی شوند تا متناسب با ظرفیت های شناسایی شده زنجیره تولید در این روستاها تعریف شود.
وی از پرداخت تسهیلات ویژه برای راه اندازی این مشاغل و واحدها خبر می دهد و می گوید: این تسهیلات از 4 تا 20 میلیون تومان و با نرخ سود 4 درصد پرداخت می شود و بیشتر مشاغل نیز در صنایع بسته بندی، فراوری گیاهان دارویی، تولید لبنیات و پرورش دام و طیور و آبزیان خواهد بود.
خبر مرتبط
300 عنوان شغل در 8 شهرستان
300 عنوان شغل در روستاهای 8 شهرستان ایجاد می شود. مسئول اقتصاد مقاومتی سازمان بسیج سازندگی جوادالائمه(ع) با اعلام این خبر به خبرنگار ما می گوید: بسیج ظرفیت های تولیدی روستاهای خراسان شمالی را شناسایی کرده است و طبق برنامه مورد نظر با پرداخت تسهیلات مشاغلی را در قالب واحدهای کوچک تولیدی روستایی راه اندازی می کند. به گفته «یداللهی» سال گذشته 3 میلیارد و 100 میلیون تومان تسهیلات به 231 متقاضی پرداخت شد و امسال نیز این تسهیلات به مبلغ 15 میلیون تومان با نرخ سود 10 درصد پرداخت می شود. وی ظرفیت و محور اصلی اقتصاد استان را کشاورزی و باغداری و ایجاد واحدهای فراوری محصولات زراعی و باغی را ضروری می داند.