شیری
طی هفته های اخیر، گرانی سیب زمینی به عنوان محصول پرمصرف در سبد خانوارها به یکی از مشکلات در بازار محصولات کشاورزی تبدیل شده است و هرکس دلیلی برای آن می آورد البته گرانی سیب زمینی، پیاز، گوجه فرنگی، خیار و دیگر صیفی جات از مشکلات همیشگی است و هر سال کمبود و گرانی به یک محصول می رسد و سال دیگر روز از نو و روزی از نو. تا چند ماه پیش قیمت پیاز به دلیل جاری شدن سیل و تمام شدن زمان برداشت و یکه تازی دلالان در بازار و مهم تر از همه انجام صادرات به 13 هزار تومان رسید اما پس از مدتی این معضل برطرف شد و قیمت آن به 3 هزار و 500 تومان رسید. در این میان قیمت سیب زمینی که در کنار پیاز نوسان قیمتی را تجربه می کرد به یک باره افزایش یافت و به 12 هزار تومان رسید. این وضعیت که هر سال برای یک محصول تکرار می شود موجب نگرانی و اضطراب شهروندان شده است و کارشناسان کشاورزی دلیل اصلی این وضعیت را نبود الگوی کشت می دانند زیرا کشاورزان بدون توجه به ضرورت کشت فقط محصولی را که به نظرشان اقتصادی تر است کشت می کنند و از آن جایی که عمده کشاورزان به سمت کشت یک محصول خاص می روند، در سال بعد با فراوانی و کاهش قیمت آن مواجه می شویم و گاهی محصول روی دست کشاورزان می ماند و متضرر می شوند.
به عنوان مثال سال گذشته پیازهای تولید شده از کشاورزان خریداری نشد و قیمت آن به دلیل عرضه بالا بسیار کاهش یافت و به همین دلیل امسال کشت کمتری در این بخش انجام شد و با کمبود و گرانی این محصول مواجه شدیم.
از آن جایی که کشاورزی و کشاورزان همیشه در معرض تهدیدهای مختلفی از جمله تغییرات اقلیمی و آب و هوایی و دلال بازی هستند دست اندرکاران باید با کار کارشناسی و ایجاد اعتماد، الگوی کشت ارائه دهند تا کشاورزان براساس آن کشت کنند اما متأسفانه سال های زیادی است که طرح الگوی کشت مطرح شده است اما خبری از اجرای آن نیست و همین مسئله باعث شده همچنان مشکل فراز و فرود قیمت و حتی فراوانی و کمبود محصولات کشاورزی از جمله گوجه فرنگی، پیاز، سیب زمینی، خیار و دیگر محصولات را داشته باشیم.
در حالی که سیب زمینی و پیاز دو محصول مهمی است که مورد استفاده روزانه مردم قرار می گیرند ولی تمهیداتی برای آن ها اندیشیده نشده است و این روزها دلالان برای قیمت گذاری آن ها تصمیم می گیرند و کشاورزان می گویند: نمیدانیم کدام محصول را در چه فصلی، کجا و چه میزان کشت کنیم تا در طول سال با نوسان قیمت و فراوانی محصول مواجه نشویم.
«رعنایی» یک کارشناس کشاورزی که بر مشکلات این بخش واقف است و ساختار و الگوی مناسب کشت را ضروری می داند، می گوید: باید دست دلالان و واسطههای غیرضروری از بازار محصولات کشاورزی به نفع تولیدکنندگان و مصرفکنندگان قطع شود چون اکنون سیبزمینی بهاره را انبار میکنند و در هر زمانی که بخواهند به تدریج وارد بازار میکنند تا منافع بیشتری نصیب شان شود.
اگرچه متولیان و دست اندرکاران بخش کشاورزی در کشور، بر این معضل واقف هستند و کارشناسان ناظر در این زمینه فعالیت دارند اما مسئله این است که تا چه زمانی دود سیاست های نادرست و نبود الگوی کشت مناسب باید به چشم تولیدکنندگان و مصرف کنندگان برود.
رئیس انجمن خبرگان کشاورزی خراسان شمالی که نبود الگوی کشت را عاملی برای تکرار قصه تلخ روی زمین ماندن محصولات می داند، به نبود تقاضا و روی زمین ماندن برخی محصولات و در کنار آن کمبود محصول و سر به فلک کشیدن قیمت ها اشاره می کند و می گوید: از آن جایی که کشاورزان ارزش افزوده و اندوخته ای ندارند در صورت ادامه روند تولید بدون برنامه و الگوی کشت، منابع ارزشمند مملکت هدر خواهد رفت.مدیریت نادرست بازار یکی دیگر از معضلات بخش کشاورزی است که «کاظمی» به آن اشاره می کند البته او نوسان قیمت محصولات کشاورزی را ناشی از مدیریت نادرست بازار، نبود الگوی کشت مناسب و سرگردانی کشاورزان در انتخاب کشت می داند.