حراج سلامتی زیر سایه ارزانی
علوی
گفته می شود ایران یکی از 10 کشور پر مصرف لوازم بهداشتی و آرایشی در دنیا و بازار مصرف این لوازم در سالهای اخیر رشد داشته است.
با وجود اوضاع اقتصادی کنونی و پایین آمدن میزان درآمد مردم و کاهش ارزش پول ملی باز هم این بازار داغ است و خریداران خود را دارد.
این در حالی است که بسیاری از خریداران اجناس اصل ریزش پیدا کرده اند و اکنون بازار اجناس تقلبی داغ است و این سوال در ذهن خریداران به وجود می آید که شاید نظارت ها ضعیف است اما مدیر نظارت بر مواد غذایی و آرایشی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان از گشت های مستمر برای نظارت بر این امر خبر می دهد و با برگزاری دوره های آموزشی مختلف برای توزیع کنندگان لوازم آرایشی و بهداشتی با آن ها اتمام حجت کرده است.
اگر این روزها به خیابان های شهر سری بزنیم، می بینیم نوشته هایی مانند «ارزان تر از همه جا» و «اجناس حراج شده» روی در برخی فروشگاه ها خودنمایی می کند و سلامتی مردم را در میان مشکلات متعدد کنونی به تاراج می برد.
درون یک سبد پلاستیکی پر از مواد بهداشتی و آرایشی است که زن میانسال در دست گرفته و آزادانه در شهر می گردد. انواع کرم های اصل را که این روزها حداقل قیمت آن ها در کوچکترین حجم حدود 25 هزار تومان است، با قیمت های بسیار ارزان تر در اندازه های بزرگ ارائه می دهد و حتی می گوید اگر از کرم های کاسه ای بزرگ تر خریداری کنید یکی دیگر می توانید به رایگان دریافت کنید. به او می گویم این اختلاف قیمت نشان دهنده تقلبی بودن آن هاست اما زن میانسال قیافه حق به جانب می گیرد، گلویی صاف می کند و می گوید: این ها را به قیمت خرید می دهم!
از آن جایی که این روزها درآمد بسیاری از مردم کاهش شایانی پیدا کرده و برای حفظ قدرت خرید خود به دنبال اجناس ارزان قیمت هستند، آن ها را بدون آن که دقت کنند تاییدیه مراجع بهداشتی و ذی ربط را دارند یا نه می خرند و زیر سایه بهداشتی بودن کالاها، سلامت خود را به خطر می اندازند.
مواد بهداشتی و آرایشی که ساعت ها در سبدهای حراج برخی مغازه ها زیر آفتاب می ماند هم خود بحثی جداگانه دارد.
هر چند دکتر «براتی زاده» در این باره عقیده دارد که مردم می توانند اجناس خارجی را با مشاهده برچسب اصالت کالا بشناسند و آن ها را از قاچاق تشخیص دهند اما باز هم به نظر می رسد ارزان بودن لوازم تقلبی بر خرید کالاهای گران تر می چربد و خریدار را وسوسه می کند که کالاهای ناسالم و بی کیفیت را خریداری کند.
وقتی وارد یکی از این مغازه ها می شوم و قیمت شامپو و یک قلم لوازم آرایشی را از فروشنده جویا می شوم، نرخی بسیار پایین تر از آن چه در داروخانه ها و مراکز بهداشتی معتبر وجود دارد، بیان می کند و در پاسخ به این همه تفاوت قیمت اظهارمی کند این اجناس را به طور مستقیم از وارد کننده خریداری کرده است و یک یک مشتریان را از اصل بودن آن ها مطمئن می کند.
چند دختر نوجوان هم مشغول بررسی برخی لوازم آرایشی هستند. یکی از آن ها می پرسد: «اصل است؟» که یکی از 2 فروشنده جوان با تایید سر، مارک آن را نام می برد و دلیل پایین بودن قیمت هارا خرید قبلی می داند هر چند اگر خرید قبلی هم در کار باشد هنوز هم تفاوت قیمت فریاد می زند چه برسد به کیفیت. در نهایت برای این که خیال مشتریان را راحت کند، آدرس فروشگاه های گران فروش را می دهد که اگر مشتریان خواستند، بروند و قیمت ها را مقایسه کنند.
برخی اجناس را بدون در نظر گرفتن نکات بهداشتی در معرض باد و خاک گذاشته و با این که برخی مواد آرایشی قابل تست نیستند، به راحتی اجازه تست آن ها را می دهد. روی برخی اجناس نوشته است؛ «فقط 5 هزار تومان». اما مغازه دار دیگر کمی خوش انصاف تر است و وقتی اجناس تقلبی را به مشتریان عرضه می کند، ادعای اصل بودن آن ها را ندارد و می گوید این اجناس مشابه هم هستند و فقط شرکت های سازنده آن ها با هم تفاوت دارند. برخی فروشندگان هم دلیل عرضه ارزان اجناس خود را ایرانی بودن آن ها می دانند البته بماند که برخی فروشندگان نوپا خودشان هم اطلاع چندانی از کیفیت اجناس عرضه شده ندارند و بعضی از آن ها محصولات شان را به دلیل ارزان بودن از دست فروشان تهران تهیه می کنند. این وضعیت در خیابان های پایین شهر بدتر است.
مدیر نظارت بر مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان هم به کشف 2 تا 3 هزار قلم کالای تقلبی طی امسال اشاره می کند و از 2 تا 3 مورد اخطار طی دو روز خبر می دهد و می گوید: این گونه موارد سلامت عمومی را تهدید می کند و جرم تلقی می شود و دیگر تخلف محسوب نمی شود و با خاطیان برخورد خواهد شد.
البته «براتی زاده» برای آن هایی که به تازگی وارد این وادی شده اند هم پیغام هایی دارد و می گوید: طی مصوبه ای با اتحادیه مربوطه این افراد باید ابتدا دوره آموزشی لازم را بگذرانند و گواهی دریافت کنند.
مصرف لوازم آرایشی در کشور و به تبع آن در استان ما بسیار زیاد است و حتی چنان که «براتی زاده» اظهار می کند سن مصرف به 10 تا 12 سال هم رسیده و برای آگاهی لازم دوره های آموزشی در دبیرستان ها برگزار شده است و می شود و 60 درصد برنامه عملیاتی بحث فرهنگ سازی است.