بزرگ ترین نیروگاه خورشیدی کشور، روشن نشده خاموش شد
اسدی
قرارداد احداث بزرگ ترین نیروگاه خورشیدی کشور با جذب سرمایه گذار خارجی در خراسان شمالی، سال 95 روی میز سازمان انرژی های نو قرار گرفت تا با انعقاد این قرارداد یک بار دیگر خراسان شمالی از بهترین های حوزه سرمایه گذاری خارجی شود، این بار با عقد این قرارداد و صدور مجوز آن، خراسان شمالی پایلوت تولید انرژی های نو قرار گرفت تا از منابع طبیعی استان به شیوه ای ارزشمند بهره برداری شود.
اما پروژه ای که نخست قرار بود سال 97 و بعد تابستان 98 به بهره برداری برسد به دلیل موانع اقتصادی خارجی و نوسانات شدید نرخ ارز در سال گذشته تعطیل شد تا جایی که آبان سال گذشته استانداری خراسان شمالی به شکل ویژه به پرونده نیروگاه خورشیدی جاجرم ورود کرد و اولتیماتومی دو ماهه به سرمایه گذار خارجی داد تا ادامه کار در این پروژه را تعیین تکلیف کند و اگر سرمایه گذار سوئیسی عملیات اجرایی را ادامه ندهد پروژه به سرمایه گذار دیگری واگذار شود. این اولتیماتوم تا جایی ادامه داشت که بر اساس آخرین اخبار اکنون مهر تعطیلی بر پرونده نیروگاه خورشیدی جاجرم خورده و سرمایه گذار خارجی خلع ید شده است. اینک نیروگاه خورشیدی جاجرم در گرمای تف دیده کویر منتظر ابری است که بارانی شود.
قفل سرمایه گذاری خارجی
گویا سرمایه گذاری خارجی در استان قفل شده است و این بار نیز سرمایه گذار خارجی نیروگاه خورشیدی نیامده، بازگشت. حال این سوال پیش می آید که گیر سرمایه گذاری خارجی کجاست و چرا این بار مهر تعطیلی بر پرونده نیروگاه خورشیدی خورد. مصاحبه با معاون اداره کل امور اقتصادی و دارایی خراسان شمالی که در همین روزنامه منتشر شد، روشنگر بخشی از این اتفاق است. در مصاحبه یاد شده «درخشانی» اعلام کرده بود: «افزایش نرخ دلار موجب کاهش حاشیه سود قرارداد تضمینی خرید برق شده است در حالی که برای ایجاد انگیزه در سرمایه گذار، باید شرایط سیاست های ارزی و برجامی با ثبات شود یا حداقل، تضمینی برای نرخ خرید تضمینی باشد. از سوی دیگر باید مشخص شود که قیمت خرید تضمینی بر اساس نرخ ارز یا ریال محاسبه می شود چون قیمت ارز ثابت نیست و باعث می شود حاشیه سود کمتر شود و سرمایهگذاری برای سرمایه گذار خیلی مقرون به صرفه نخواهد بود. از طرف دیگر سرمایه گذاری های خارجی در کشور هم به همین صورت است. تا سیاست های ارزی و از آن طرف سیاست های کلان کشور، ثبات لازم را پیدا نکند، سرمایه گذاران خارجی در سردرگمی باقی خواهند ماند».
«درخشانی» در مصاحبه پیش رو اعلام می کند: دو عامل در عدم موفقیت سرمایه گذاری های خارجی در کشور و به دنبال آن در استان دخیل است؛ نخست مشکل نقل و انتقال تسهیلات است. از آن جایی که هم اینک نقل و انتقال پول از بانک های خارجی به کشور امکان پذیر نیست، سرمایه گذارها نیز رغبتی برای کار ندارند یا از کار انصراف می دهند.
وی با بیان این که موضوع دیگر به نوسانات نرخ ارز باز می گردد و این امر در خرید تضمینی برق مسائلی را ایجاد کرده و در تعطیلی کار از سوی شرکت سوئیسی بسیار دخیل بوده است، ادامه می دهد: آغاز کار با برجام همراه بود و در آن زمان نرخ دلار 4 هزار تومان بود و الان نرخ بسیار بالاتر از زمان آغاز کار است و این نوسانات یکی از دلایل عمده تعطیلی کار است.
وی با بیان این که متاسفانه سرمایه گذارهای داخلی نیز رغبتی برای کار ندارند و تنها تا مراحل ابتدایی کار پیش می روند و بعد از ادامه کار باز می مانند، اظهارمی کند: تنها یک سرمایه گذار در نیروگاه خورشیدی جاجرم به مرحله فروش تضمینی رسید و او نیز در نقل و انتقال تسهیلات با مشکل مواجه شد.
این مسئول می افزاید: فرایند کار طولانی است و از طرف دیگر فضای کسب و کار در کشور و استان مساعد نیست به نحوی که بر اساس آخرین گزارش منتشر شده از سوی اتاق ایران، خراسان شمالی جزو 3 استان اول در بدترین فضای کسب و کار در کشور بود.
وی ادامه می دهد: مهم ترین اقدامی که در استان برای تسهیل در سرمایه گذاری انجام شده است، موضوع صدور مجوزهای بی نام است که تاکنون 200 بسته سرمایه گذاری آماده و برای برخی مجوز گرفته شده است و برخی دیگر در مرحله صدور مجوز هستند.
جزئیاتی از قرارداد
یک کارشناس اقتصادی نیز اطلاعاتی را از قرارداد این پروژه ارائه می کند.
«ابراهیمی» می گوید: سال 95 از سوی استان تلاش های بسیاری شد تا موانع سرمایه گذاری این پروژه برداشته شود و در نهایت این تلاش ها نتیجه داد و قرارداد فاز نخست احداث بزرگ ترین نیروگاه خورشیدی کشور با ظرفیت ۳۰ مگاوات به امضای سازمان انرژی های نوی ایران رسید.
وی با بیان این که این نیروگاه قرار بود با مشارکت و سرمایه گذاری مستقیم کشورهای سوئیس و ایتالیا احداث شود، ادامه می دهد: در همان سال زمینی ۶۰ هکتاری در ضلع غربی کارخانه آلومینای جاجرم که در مجاورت پست ۴۰۰ کیلو ولت این شهرستان قرار داشت، برای احداث پروژه در نظر گرفته شد تا علاوه بر تامین 32 مگاوات برق مورد نیاز شهرستان های گرمه و جاجرم، برق مورد نیاز آلومینای جاجرم نیز تامین شود. وی اضافه می کند: بر اساس اعلام شرکت سرمایه گذاری خارجی قرار بود برای احداث نیروگاه ۳۰ مگاواتی خورشیدی در خراسان شمالی ۴۰ میلیون یورو معادل هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال هزینه شود.
پایان کار سرمایه گذار خارجی
پایان کار و خلع ید سرمایه گذار خارجی خبری است که از سوی «میر کریمی» مدیرکل دفتر سرمایه گذاری استانداری خراسان شمالی به گزارشگر ما اعلام می شود؛ این مسئول می گوید: هم اکنون هیچ فعالیت اجرایی در نیروگاه انجام نمی شود و پروژه کاملاً تعطیل شده است.
وی با بیان این که نیروگاه خورشیدی جاجرم در فرصت های سرمایه گذاری بی نام قرار داده شده است تا یک سرمایه گذار جدید اعم از داخلی و خارجی برای پروژه پیدا شود، اظهارمی کند: به محض پیدا شدن سرمایه گذار جدید، مجوزها به نام وی صادر و زمین نیز واگذار می شود تا عملیات اجرایی ادامه یابد. وی اضافه می کند: سرمایه گذار سوئیسی این پروژه به طور کامل خلع ید شده است.
گفت و گو
تدارک مقدمات ورود سرمایه گذار جدید
نیروگاه خورشیدی
اسدی- مقدمات ورود سرمایه گذار جدید نیروگاه خورشیدی جاجرم در حال آماده سازی است.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق خراسان شمالی با اعلام این خبر در گفت و گو با خبرنگار ما افزود: اعضای گروه سرمایه گذاری خارجی پیشین با وجود دو یا سه بار مهلت داده شده نتوانستند کاری انجام دهند و ما نیز خلف وعده را به تهران اعلام کردیم تا مجوز آن ها باطل شود.
«صبوری» با بیان این که هفته گذشته این موضوع دوباره در تهران مورد پیگیری قرار گرفت و مجوز سرمایه گذاری صادر شده باطل شد، افزود: در حال پیگیری ورود سرمایه گذار جدید برای نیروگاه خورشیدی جاجرم هستیم و تاکنون دو نشست در این باره برگزار شده است و اخبار تکمیلی آن در اختیار رسانه ها قرار خواهد گرفت.وی اعلام کرد: دلیل اصلی ابطال مجوز خلف وعده شرکت سرمایه گذاری خصوصی بوده است و عدم اجرای وعده های این شرکت نیز به عدم ورود سرمایه به دلیل تحریم ها باز می گردد.